تقریر و نقد سه ایراد عمده بر مقالة گتیه

 پژوهشهای معرفت شناختی

مقاله 4، دوره 6، شماره 14، دی 1396، صفحه 87-115   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی سلیمانی خورموجی^{* 1}؛ علی فتح طاهری²؛ سید مسعود سیف²

¹دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

²دانشیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

تبعات انتشار مقالة گتیه، آن­چنان گسترده و عمیق بود که برخی از معرفت­شناسان را برآن داشت تا برای رهایی از این ­مخمصه، اساسِ مدعای گتیه را زیر سؤال ببرند. ما از میان ایرادهای وارد شده بر وی، سه مورد عمده را انتخاب کرده و شرح داده­ایم که عبارتند از: 1ـ تردید در شمول مثال­های نقض گتیه؛ 2ـ تردید در اهمیت تاریخی و معرفت­شناسانه مدعای وی؛ 3ـ تردید در اعتبار استنتاج­های درون مثال­های نقض گتیه. در نقد ایراد (1) نشان داده­ایم که چگونه می­توان ایدة نهفته در پس مثال­های نقض گتیه را به همة انواع معرفت تعمیم داد و شمول مدعای وی را ثابت کرد. ایراد (2) را در دو بخش مورد بررسی قرار داده­ایم؛. ابتدا از رهگذر واکاوی موضع افلاطون و ارسطو در باب معرفت، منشأ و خصوصیات آن نشان داده­ایم که چرا مدعای گتیه دارای منشأیی افلاطونی- ارسطویی است و درنتیجه یک تلقی­ کلاسیک به­شمار می­آید؛ سپس نشان داده­ایم که چرا تردید در اهمیت معرفت­شناختی مدعای گتیه پر بی­راه نیست و چگونه این­امر سبب چرخش توجه معرفت­شناسان از واکاوی تعریف معرفت به واکاوی توجیه معرفتی شده است. در نقد ایراد (3) نیز دو شیوه برای خدشه در اعتبار استنتاج­های گتیه را مورد ارزیابی قرار داده و نشان داده­ایم که چرا خودِ این­شیوه­ها مخدوشند. 

کلیدواژه‌ها

تعریف سه جزئی معرفت؛ توجیه معرفت شناختی؛ مثال های نقض گتیه

مراجع

Aristotle (1975), Posterior Analytics, translated with a commentary by J. Barnes, second edition, Oxford, Clarendon Press.

Aristotle (1989), Prior Analytics, translated with introduction, notes and commentrary by R. Smith, Indianapolis, Hackett Publishing Company.

Bostock, D. (1988), Plato’s Theaetetus, Oxford, Clarendon Press.

Burnyeat, M. F. [& Barnes, J.] (1980), “Socrates and the Jury: Paradoxes in Plato’s Distinction between Knowledge and True Belief”, Proceedings of the Aristotelian Society, Supplementary Volumes, Vol. 54, pp. 173-191 & 193-206.

Chisholm, R. M. (1966), Theory of Knowledge, Prentice-Hall International, Inc.

Chisholm, R. M. (1970): “On the Nature of Empirical Evidence”, Experience and Theory, edited by L. Foster & J. W. Swanson, University of Massachusetts Press, pp. 103-33.

Detel, W. (2006): “Aristotle’s Logic and Theory of Science”, A Companion to Ancient Philosophy, edited by M. L. Gill and P. Pellegrin, Malden, Blackwell Publishing Ltd, pp. 245-69.

Feldman, R. (1981): “Fallibilism and Knowing that One Knows”, The Philosophical Review, Vol. 90, No. 2, pp. 266-282.

Feldman, R. (1974): “An Alleged Defect in Gettier Counter-examples”, Australian Journal of Philosophy, Vol. 52, No. 1, pp. 68-69.

Fine, G. (1979): “Knowledge and Logos in the Theaetetus”, The Philosophical Review, Vol. 88, No. 3, pp. 366-397.

Gettier, E. L. (1963): “Is Justified True Belief Knowledge?”, Analysis, Vol. 23, No. 6, pp. 121-3.

Jianbo, C. (2006): “A Critique to the Significance of Gettier Counter-examples”, Front. Philos. China, Vol. 4, Higher Education Press and Springer-Verlag, pp. 675-87.

Kaplan, M. (1985): “It’s Not What You Know That Counts”, The Journal of Philosophy, Vol. 82, No. 7, pp. 350-63.

Meyers, R. G. [& Stern, K.] (1973): “Knowledge without Paradox”, the Journal of Philosophy, Vol. 70, No. 6, pp. 147-160.

Moser, P. K. (2010): “tripartite definition of knowledge”, A Companion to Epistemology, edited by J. Dancy, E. Sosa and M. Steup, 2^ed edition, Willey-Blackwell.

Plato (1997), Complete Works, edited with introduction and notes by J. M. Cooper, Indianapolis, Hackett Publishing Company.

Shope, R. K. (2002): “Conditions and Analyses of Knowing”, The Oxford Handbook of Epistemology, edited by P. K. Moser, Oxford, Oxford University Press, pp. 25-70.

Sosa, E. (2007), A Virtue Epistemology: Apt Belief and Reflective Knowledge, Vol. I, Oxford, Clarendon Press.

Sosa, E. (2009), Reflective Knowledge: Apt Belief and Reflective Knowledge, Vol. II, Oxford, Clarendon Press.