شهر دانش بنیان: استراتژی توسعه آینده شهر زنجان به عنوان یک شهر پایدار و خلاق

آمایش محیط

مقاله 8، دوره 9، شماره 35، اسفند 1395، صفحه 171-192   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عیسی پوررمضان^{* 1}؛ حمید پورحسین روشن²؛ صدیقه علی اکبری³

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، گروه جغرافیا

²دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

³کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه طراحی شهری، دانشگاه آزاد قزوین، قزوین

چکیده

بسیاری از شهرها در حال حاضر در سراسر جهان خود را به عنوان شهرهای دانش بنیان معرفی میکنند و سعی در جذب کسب و کار مبتنی بر دانش و کارکنان مرتبط با آن دارند. دیگر شهرها مشغول طراحی استراتژیها و برنامه هایی برای تبدیل شدن به شهرهای دانش بنیان هستند. به منظور تبدیل شدن به یک شهر دانش بنیان موفق، باید تغییراتی در الگوهای عملکردی و فضایی شهر ایجاد شود. الزامات فضایی مستلزم تغییراتی در کالبد شهری و الزامات عملکردی مستلزم تغییراتی در عملکرد و کاربری‌های شهری است. شهر زنجان به دلیل قرار‌گیری در مسیر ارتباطی تهران – تبریز – اروپا، برخوداری از شبکه‌های ارتباطی بزرگراهی، ریلی‌، هوایی و واقع شدن در محدوده شعاع 120 کیلومتری تهران، وجود زیرساخت‌های صنعتی تجهیز شده در مقیاس ملی و منطقه‌ای و توان جذب سرریزهای صنعتی تهران، برخورداری از زمینه‌های مناسب فرهنگی و جاذبه‌های گردشگری تاریخی، طبیعی و اکوتوریسم و وجود مراکز دانشگاهی متعدد و احراز قطب علمی در رشته فیزیک و ... شرایط لازم برای جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی و به خصوص طبقه خلاق شهری را دارد. در این تحقیق دو الگوی کلان برای توسعه آتی شهر زنجان در نظر گرفته شده است که پس از تشریح الگوهای مذکور براساس روش AHP الگوها امتیاز بندی شدند ودر نهایت الگوی مطلوب کلان و پس از آن الگوی توسعه آتی شهر (دانش بنیان ) ارایه شد. بررسی جامع شهر زنجان نشان داد که این شهر شرایط لازم را برای تبدیل شدن به یک شهر دانش بنیان دارا می‌باشد و باید الزامات فضایی و کارکردی مرتبط با آن فراهم شود.

کلیدواژه‌ها

کلمات کلیدی: شهردانش بنیان؛ الگوی توسعه کلان؛ الزامات طراحی شهر دانش بنیان؛ شهرزنجان

مراجع

1)   حاتمی، د.، عربی، ز.، رحمانی، ا. 1395. مکان یابی بهینه فضای سبز شهری با استفاده ازمدل Logic Fuzzy وAHP، در محیط GIS  (نمونه موردی: شهر مشهد)، فصلنامه آمایش محیط، دوره 9، شماره 32: 63-84.   

2)   شاه حسینی، پ.، توکلی، ه. 1393. تحلیل شاخص های کیفیت زندگی شهری مورد: محله وردآورد منطقه 21 شهر تهران، فصلنامه آمایش محیط، دوره 7، شماره 24: 127-144.

3)   نقش محیط، مهندسان مشاور.1393. طرح جامع شهر زنجان، گزارش مطالعات پیشنهادی طرح جامع: 560-235

4)   معاونت برنامه­ریزی استانداری زنجان. 1391. سالنامه آماری استان زنجان.

5)   ملکی، س.، احمدی، ر. 1395. تأثیر عامل فاصله از مرکز بر میزان توسعه یافتگی شهرستانهای استان خوزستان، فصلنامه آمایش محیط، دوره 9، شماره 32: 22-1.

6)      Bu-Anzeh, N. & Ledraa, T. 2007. Planning the Knowledge city: Can it be an option for Riyadh? The 2nd International Symposium on KNOWLEDGE CITIES: Future of Cities in the Knowledeg Economy ,pp :3-5

7)      Baum, S., Yigitcanlar, T., Horton, S., Velibeyoglu, K. & Gleeson, B. 2007. The role of community and lifestyle in the making of a knowledge city, Brisbane, Griffith University. Urban Research Program Practice and Policy Paper 2.pp: 10

8)      8- Berg, L. van den, Pol, P.M.J., Winden, W. van & Woets, P. 2005. European cities in the knowledge economy. Aldershot, England, Ashgate Publishing limites. pp:80-120

9)      9- Dvir, R. & Pasher, E. 2004. Innovation engines for knowledge cities: an innovation ecology perspective. Journal of knowledge management ,Vol. 8, No. 5, pp. 16-27.

10)  10- Dvir, R., Schwartzberg, Y., Avni, H., Webb, C. & Lettice, F. 2006. The future center as an urban innovation engine. Journal of knowledge management ,Vol. 10, No. 5, pp. 110-123.

11)  Edvinsson, L. 2006. Aspects on the city as a knowledge tool. Journal of knowledge management , Vol. 10, No. 5, pp. 6-13.

12)  Ergazakis, K., Metaxiotis, K., Psarras, J. & Askounis, D. 2006a. A unified methodological approach for the development of knowledge cities. Journal of Knowledge management ,Vol. 10, No. 5, pp. 65-78.

13)  Ergazakis, K., Metaxiotis, K. & Psarras, J. 2006b. A coherent framework for building successful KCs in the context of the knowledge-based economy. Knowledge management research and practice ,February 2006, Vol. 4, No. 1, pp. 46-59.

14)  Evans, G., Foord, J., Gertler, M., Tesolin, L. & Weinstock, S. 2006. Strategies for creative spaces and cities: lessons learned, London & Toronto, Cities institute, London Metropolitan University & Munk centre for international studies, University of Toronto. pp:60-65

15)  Florida, R. 2002. The rise of the creative class and how it’s transforming work, leisure, community and everyday life. Perseus books group. pp:250-257

16)  Helbrecht, I. 2004. Bare geographies in knowledge societies, creative cities as text and piece of art: two eyes, one vision. Built environment ,, Vol. 30, No. 3, pp. 194-203.

17)  Laszlo, K.C. & Laszlo, A. 2007. Fostering a sustainable learning society through knowledge-based development. Systems research and behavioral science, vol. 24, no. 5, pp. 493-503.

18)  Winden, W. Van, Berg, L. Van den & Pol, P. 2008. European cities in the knowledge economy, towards a typology. Urban studies , Vol. 44, No. 3, pp. 525-549.

19)  Yigitcanlar, T., O’Connor, K. & Westerman, C. 2008. The making of knowledge cities: Melbourne’s knowledge-based urban development experience. Cities , Vol. 25, No. 2, pp. 63-72.