ارزیابی و اولویت‌بندی مراکز ثقل شهری و ارائه راهکارهای دفاعی از منظر پدافند غیر عامل (با نگرش موضوعی به بندر بوشهر)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 17، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37، دی 1396، صفحه 315-332   

نویسندگان

سمیرا قیاسی^{* 1}؛ بهناز امین نیری²؛ ساسان بداقلو³؛ حسن حسینی امینی⁴

¹استادیار مهندسی محیط زیست، دانشکده فنی ومهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

²کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران و مربی پدافند غیرعامل

³کارشناسی ارشد طراحی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

⁴مدرس دانشگاه، مربی پدافند غیر عامل و دانشجوی دکترای تخصصی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
در حال حاضر پدافند غیرعامل یکی از مؤثرترین و پایدارترین روش‌های دفاع در مقابل تهدیدات خارجی در اکثر کشورهای جهان می‌باشد. از آنجاییکه هر کشوری بنا به موقعیت استراتژیک، اقتصادی و سیاسی خود دارای دوستان و دشمنان فراوانی است، بایستی خود را برای هر نوع دفاعی آماده کند. شناخت اصول پدافند غیرعامل و تطابق اصول شهرسازی و معماری آن باعث می‌گردد که محل زیست شـهری در زمان رخداد پدیده‌های مخرب محیطی و یا حملات احتمالی دشمن از آسیب پذیری کمتـری برخـوردار بـوده و از ایجاد فجایع جبران ناپذیر در مقابل پدیده‌های غیر مترقبه محیطی و انسانی جلوگیری نموده و به طبع آن از به هدر رفتن منابع انسانی و اقتصادی جلوگیری به عمل آید. یکی از سرمایه‌های ملی هر کشوری، مراکز ثقل آن می‌باشند که در صورتیکه بر اساس اصول آمایش دفاعی مورد بررسی قرار گیرند، می‌توانند بصورت طبیعی نقش بسزایی در کاهش خسارات احتمالی حاصل از حملات دشمن به کشورها ایفاء نمایند. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی اولویت بندی مراکز ثقل شهری در بندر بوشهر به عنوان یکی از بنادر کشور با عملکرد بالای اقتصادی می‌پردازد. روش تحقیق به کار برده شده استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. نهایتاً جدول SWOT راهبردهای دفاعی برای این شهر پیشنهاد خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پراکنش کاربری‌های حیاتی و حساس، کاهش امکان شناسایی کاربری‌های حساس توسط سامانه‌های شناسایی دشمن، بهسازی شبکه معابر موجود در محدوده مراکز مهم به همراه کاهش خطر ناشی از کاربری‌های خطرزا می‌توانند در کاهش خطرات ناشی از حمله دشمن در سطح شهر بوشهر از جمله راهبردهای مؤثر باشند.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: مراکز حساس؛ پدافند غیر عامل؛ بندر بوشهر؛ تکنیک سوات

مراجع

Reference

Abhari, Maryam. (2009). Military Crisis Management, [In Persian], Tehran: University of Malek Ashtar Publications.

Abolhasani, Abdollah. (2005). Passive Defense J. 4- Architecture and Urban Design in Iran, [In Persian], Tehran: Assistant of Defense Department of Khatam Alanya Air Defense Base Publications.

Ahmad Louei, Mohammad Hossein. (2010). Passive Defense in Modern Wars, [In Persian], Tehran: Farabi University Publications.

Akbari, Abbas. (2005). Passive Defense, Introduction to Principles and Considerations, [In Persian], Tehran: Assistant of Defense Department of Khatam Alanya Air Defense Base Publications.

Air Passive Defense of Khatam Al Anbia. (2004). Passive Defense, [In Persian], Tehran: Assistant of Air Passive Defense of Khatam Al Anbia.

Bagh Andishe Consulting Engineer, (2004), Detailed Design (Improvement Plan) of Old Texture of Bushehr, [In Persian], Bushehr: Housing and Urban Development Office of Bushehr Province.

Bornafar, Mahdi. Afradi, Kazem. (2014). Prioritizing critical, and Important Centers of Bandar-e-Anzali and Providing Defensive Solutions from the Point of View of Passive defense,, [In Persian], Applied Research Journal of Geography, 32: 161- 179.

Building and Housing Research Center. (2009). Twenty-first National Building Regulations, [In Persian], Tehran: Iranian engineering organization.

Col, J. W. (2002). A Study of Clauswitz Concept of the Military Center of Gravity.

Dehkhoda, Ali Akbar. (1972). Dehkhoda Dictionary, [In Persian], Tehran: Tehran university Publications.

Esmaeli Shahdokht, Moslem. (2010). Urban Meeting with Passive defense approach (case study: Birjand city), Master's thesis, Department of Geography, [In Persian], Tehran: Tarbiat Modares University.

Etemad, Soltan. (1992). Urbanism and the defense of New Urban Cities of Urbanization, [In Persian], Tehran: Proceedings of the New Urban Development company.

Fisher, A. (1989). Current and Recurrent challenges in HRM, Journal of Management, 15 (2): 157-180.

Ghafourian, Mitra, Hesari, Elham, Pey Sokhan, Mina. (2016). Privacy in Traditional Houses of Bushehr, [In Persian], Ghazvin: Jahad Daneshgahi Publications.

Haji, Ebrahim, Zargar, Akbar, Mesgari Houshyar, Sara. (2007). Passive Defense in Architecture a Way in Accident Prevention Risk Management, [In Persian], The 3rd International Conference on Disaster Management: 1-13.

Hosseini Amini, Hassan, Parizadi, Taher. (2010). Conceptual Concepts in Passive Defense with Emphasis on City and District, [In Persian], Tehran: Kohanpars Andisheh Institute.

Kamran, Hassn. (2011). Using of Inner Urban Natural Environment to Protect Urban Facilities and Equipment with Passive Defense Approach (Case Study Sanandaj), [In Persian], National Conference on Nature, Architecture and City, Semnan: Islamic Azad University.

Kamran, Hassan. Hosseini Amini, Hassan, Parizadi, Taher. (2011). Analysis of Shahriar City Structures and Passive Defense Strategies, [In Persian], Geography Quarterly, 30: 23- 47.

Karbasian, Mehdi, Salami, Ahmad, Taleb, Yasin. (2013). An Introduction to Locating Based on Passive Defense Considerations, [In Persian], Najaf Abad: Najaf Abad University Press.

Kummer, R. E., Kummer, R. B. (1973). Shelter Design Data: U.S.A: Department of Defense, office of Defense.

Movahedi Nia, Jafar. (2007). Fundamentals of Passive Defense, [In Persian], Tehran: University of Malek ashter Publications.

Movahedi Nia, jafar. (2004). Passive defense, [In Persian], Tehran: Dafous Publications.

Nabati, Ezat Allah. (2007). Passive Defensive, [In Persian], Tehran: Sepahbod Sayyad Shirazi Center of education and Research Publications.

National Geosciences Database. (2016). www.ngdir.ir/PDefault.asp.

Parizadi, Taher, Hosseini Amini, Hassan, Shahriari, Mehdi. (2010). Analysis of Passive Defense Measures in Saqez City in an Analytical Approach, [In Persian], Urban Management Quarterly, 26: 17- 34.

Pour Mohammadi, Mohammad Reza, Maleki, Kiomars, Shafaati, Arezu, Parandkam, Farhad. (2012). Urban Planning Appropriate to Passive Defense with emphasis on the Evaluation and Planning of Urban Land Use Optimization, [In Persian], Sepehr Quarterly, 83: 54-73.

Rahnamaei, Mohammad Taghi. (2005). Urban Planning Process of Iran, [In Persian], Tehran: Samt Publicaation.

Rahvand Shahr Consulting Engineer, (2013). Comprehensive Study of the Historical and Cultural Context of Bushehr, Volume II, [In Persian], Bushehr: Bushehr Province Cultural Organization Publications.

Sadr, Seyyed Ehsan. (2008). Passive Deffense, [In Persian], Tehran: Hava & Faza publications.

Shahr & Barnameh Consulting Engineer, (2010). Plans for Revision in Bushehr Master Plan, [