بررسی تطبیقی ضرب المثل های عربی ولکی

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 21، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 18، بهمن 1396، صفحه 63-80   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

کبری خسروی^{* 1}؛ طیبه فتحی ایرانشاهی²؛ علی کرمپور³

¹استادیار زبان وادبیات عرب، دانشگاه لرستان

²دانشجوی کارشناسی ارشد زبان وادبیات عرب، دانشگاه لرستان

³کارشناس راهنمایی و مشاوره، آموزش وپرورش منطقۀ کاکاوند لرستان

چکیده

مَثَل که جمله­ ای کوتاه و برگرفته از یک ماجرا یا داستان معمولی و گاهی خاص بین اقوام گوناگون است؛ می­ تواند آیینۀ تجلّی فرهنگ‌های اقوام مختلف باشد. هر مثل، داستانی به قدمت تاریخ دارد لذا بررسی تطبیقی ضرب‌المثل‌های یک قوم با دیگر اقوام می‌تواند زمینۀ خوبی برای مقایسه یا تأثیر و تأثر فرهنگی اقوام باشد. این پژوهش بر آن است به بررسی تطبیقی ضرب‌المثل‌های زبان لکی - به‌عنوان یکی از زبان‌های قدیم ایرانی که با حفظ لغات و واژگان اصیل خود تاکنون پابرجا مانده است- با زبان عربی بپردازد. در این پژوهش از بین انبوه ضرب‌المثل‌های لکی، 31 موضوع  که بیشتر به جنبه‌های اخلاقی و اجتماعی می‌پردازند انتخاب ‌شده است. نتایج بررسی تطبیقی ضرب‌المثل‌های لکی و عربی نشان می­ دهد که زبان لکی به‌عنوان یکی از زبان‌های ایرانی که قوم لک در مناطق غربی ایران بدان تکلّم می‌کنند، در طول تاریخ از تعامل فرهنگی و تأثیر و تأثر با اعراب برخوردار بوده است. بررسی تطبیقی ضرب‌المثل‌های لکی با ضرب‌المثل‌های موجود در زبان عربی که یکی از کامل‌ترین زبان‌های دنیا به شمار می‌رود، شروع خوبی برای شناساندن فرهنگ مردم لک‌ زبان است.

کلیدواژه‌ها

ضرب‌المثل؛ ادبیات تطبیقی؛ زبان لکی؛ زبان عربی

مراجع

منابع

کتاب ها

1- باباطاهر، (1388)، دوبیتی‌های باباطاهر بر اساس نسخۀ وحید دستگردی، قم، شمیم گل نرگس.

2- بهار، محمدتقی، (1368)، دیوان، چاپ پنجم، تهران، توس

3- پورنامداریان، محمدتقی، (1368)، رمز داستان‌های رمزی در ادب فارسی، چاپ سوم، تهران، علمی و فرهنگی

4- تمیمی آمدی، محمد، (1373)، غرر الحکم و درر الکلم، چاپ پنجم، تهران، دانشگاه تهران

5- حکمت، علی‌اصغر، (1361)، امثال قرآن، چاپ دوم، تهران، بنیاد قرآن

6- دهخدا، علی‌اکبر، (1363)، امثال ‌و حکم، چاپ ششم، تهران، سپهر

7- ــــــــــــــــــ، (1377)، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران

8- راولینسون، هنری، (1360)، گذر از ذهاب تا خوزستان، ترجمه: اسکندر امان اللهی بهاروند، تهران، آگاه

9- رجبی نوشابادی، فرهاد، (1386)، فرهنگ اصطلاحات معاصر، چاپ اول، قم، ذوی القربی

10- سعدی، مصلح بن عبدالله، (1387)، گلستان سعدی، تصحیح: محمدعلی فروغی، چاپ چهارم، تهران، درنا

11- ــــــــــــــــــــــــ، (1388)، بوستان سعدی، تصحیح: محمدعلی فروغی و استاد العضیم قریب، چاپ چهارم، تهران، انتشارات عالمگیر

12- السیوطی، (1986)، المزهر فی علوم اللغة، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت

13- عالی پور خرم‌آبادی، کامبین، (1384)، دستور زبان لکی، ضرب‌المثل‌ها و واژه‌نامه‌ها، خرم‌آباد، افلاک.

14- العسکری، ابو هلال، (1988 م)، جمهرة الامثال، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم و عبدالمجید قطامش، بیروت، دارالجیل

15- غنیمی هلال، محمد، (1373)، ادبیات تطبیقی: تاریخ و تحول، اثرپذیری و اثرگذاری فرهنگ و ادب اسلامی، ترجمه: سید مرتضی آیت اله زاده شیرازی، تهران، امیرکبیر

16- الفاخوری، حنا، (1389)، تاریخ ادبیات زبان عربی، ترجمه: عبدالمحمد آیتی، چاپ نهم، تهران، توس

17-القاسم بن سلام، ابی عبید، (1980م-1400 ه)، الامثال، تحقیق: الدکتور عبدالمجید قطامش، الطبعة الأولی، دمشق، دارالمأمون للتراث

18- گری، مارتین، (1382)، فرهنگ اصطلاحات عربی (در زبان انگلیسی)، ترجمه: منصوره شریف‌زاده، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

19- مولانا جلالدین، محمد بلخی، (1387)، مثنوی معنوی، تصحیح: عزیز الله کاسب، ششم، تهران، گلی

20- المیدانی، ابوالفضل، (1374 ه-1955 م)، مجمع الامثال، تحقیق: محمد محی‌الدین عبدالحمید، مصر، مطبعة دارالسعادة

 

مقاله‌ها

-غلامی، بهادر، (1383)، «پژوهش ریشه‌شناسی زبان لکی»، مجموعه مقالات همایش زبان‌های ایرانی و زبان‌شناسی ایران، صص 383-393.