حقوق سیاسی زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

زن و مطالعات خانواده

مقاله 5، دوره 10، شماره 36، شهریور 1396، صفحه 71-88   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

احسان شاکری خوئی^{* 1}؛ عذرا کامران آذر²

¹استادیار گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز. ایران

²دانش آموخته گروه جامعه شناسی انقلاب اسلامی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز. ایران

چکیده

پیوند حق و حقوق از یک سو و سیاست و زیستِ اجتماعی از سوی دیگر، انسان ها و جوامع انسانی را با مفهوم مهم و انسانیِ «حقوق سیاسی» مواجه می کند. حقوق سیاسی و اجتماعی و به طور خاص حقوق سیاسیِ زنان در هر جامعه، یکی از نشانه های مدنیت و توسعه انسانی می باشد. تبلور عینی و انضمامیِ حقوق سیاسی را در بالادستی ترین سند و قانون سیاسی و رسمیِ هر کشور، یعنی در قانون اساسی می توان جستجو کرد. در این مقاله حقوق سیاسی زنان با استناد به اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد مداقه و پژوهش قرار گرفته است. بر این اساس با توجه به دو شاخص و متغیر مشارکت سیاسی(حقوق انتخاباتی) و تصدی مناصب و موقعیت های مدیریتی و سیاسی، حقوق سیاسی زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به بررسی و آزمون گذاشته شده است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت سیاسی زنان مانع قانونی وجود نداشته ولکن در تصدی مناصب مدیریتی، در موارد خاصی نظیر احراز مقام رهبری، ریاست جمهوری، قضاوت به دلایل عدیده ای که بحث شده، شاهد محدودیت ها و محذوراتِ قانونی هستیم.

کلیدواژه‌ها

حقوق سیاسی؛ زنان؛ قانون اساسی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ مشارکت سیاسی

مراجع

Abbott, Pamela; Wallace, Claire (1990) An introduction to sociology: feminist perspectives,translated by, Manijeh Najm araqi,Tehran, Publications: Ney.

Constitution of the Islamic Republic of Iran(1998) Tehran Ministry of Culture and Islamic Guidance publications.

Ebadi, Shirin(1385) Women's Rights in the Laws of the Islamic Republic of Iran, Publishing Ganj Danesh.

Feyrahi,Davood(1393) Figh and Politics in Contemporary Iran; the Transition of Government and Islamic figh,Tehran: Publications,Ney.

Ghazi Shariat Panahi, Abolfazl(1375) Basic Rights, Tehran: Publications:dadgostar.

Hobbs, Thomas(1396) Behemuth or the long parliament, Translated by Hossein Bashirieh, Tehran: Publications, Ney.

Hashemi, Seyyed Mohammad(1385) The basic rights of the Islamic Republic of Iran, Publications: Mizan.

Interview with Ayatollah Sanei(2000) with Matin Journal of Spring ,No .1

Kar, , Mehrangiz(2000) Legal barriers to political development in Iran, Ghatra Publishing, 2000.

Katouzian, Naser(1385) Introduction to Law of Science and Study in the Legal System of Iran, Tehran, Publications:  sahami Enteshar.

Keddie, Nikki R(1383) Results of the Iranian Revolution, Translation of Mehdi Haghighatkhah,

Tehran:qoqnos.

Lloyd,Genevieve(1381)Tha man ofreason: Male and Female in western philosophy, Translated by Mahbobeh Mohajer, Tehran:Publications, Ney.

Machiavelli,Nicclo(1377)Dicoursi, Translated by Mohammad Hasan Lotfi,Eehran:Kharazmi.

Movahed, Mohammad Ali(2011) At Home, if anyone is: along with the Universal Declaration of Human Rights and its Covenants, Tehran: Kareem Publication.

Rahimi, Mustafa(1389) Constitution of Iran and Principles of Democracy,Tehran: Niloufar Publications.

Sadegi,Fatemeh(2013) Gender in moral terms, from the third century BC to the fourth century AH, Tehran:Negah Moaser.

Shabani, Qassim(1382) Islamic Republic's Basic Law and Constitution, Tehran:Ettelaat.

Tabatabaee, Seyed Javad(1393) The history of new political thought in Europe, the first part of the first volume, the Old and New Controversy: From Renaissance (1500) to the French Revolution (1789), Tehran:Minoye Kherad.

Tabatabaee, Seyed Javad(1386) Reflection on Iran, Part II of Volume II, Basis of Constitutionalist Theory, Tabriz, Sotoudeh Publication.

Vincent, Andrew(2011) Government  Theories, Translated by Hossein Bashirieh, Tehran: Publications, Ney.