مدیریت هماهنگ منطقه‌ای راهکار ایجاد تعادل فضایی در نظام شهری منطقه شهری تهران

مدیریت کسب و کار

مقاله 1، دوره 9، شماره 33، فروردین 1396، صفحه 7-28   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اسداله بیات¹؛ زینب کرکه آبادی^{* 2}؛ سعید کامیابی²

¹دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

روند سریع گسترش منطقه شهری تهران طی چهار دهه اخیر بدون داشتن الگو و برنامه‌ای خاص موجب تشدید عوارض نامطلوبی، ازجمله افزایش تمرکزها و تراکم‌های غیرقابل‌کنترل شده است. هدف از این تحقیق ساماندهی به اسکان و استقرار جمعیت و فعالیت در توسعه آتی شهرها و توزیع مرکزیت‌ها در سطح منطقه به‌منظور کاهش شدت تمرکزگرایی و وابستگی مستقیم سکونتگاه‌های منطقه به شهر تهران و به‌تبع کاهش بار مسائل و مشکلات شهر تهران با ایجاد تعادل فضایی بیشتر در نظام شهری منطقه است. رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی، تحلیلی و از نوع کاربردی-توسعه ای است. پژوهش حاضر با استفاده از روش آنتروپی به بررسی و ارائه تحلیل درخصوص میزان تعادل فضایی نظام شهری منطقه طی سال‌های 1355-1390 پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد ضریب آنتروپی (شاخص بی‌نظمی) منطقه طی سال‌های 1355 تا 1390 از 28/0 به 49/0 افزایش یافته است که حاکی از افزایش نسبی تعادل فضایی در سطح منطقه است؛ ولی هنوز با عدد یک که نشان‌دهنده ایجاد تعادل فضایی مناسب در منطقه است فاصله زیادی دارد. بنا بر یافته‌های تحقیق با اتخاذ تدابیر برگرفته از مدیریت هماهنگ منطقه‌ای و توسعه شهری چند مرکزی می‌توان شاهد ایجاد تعادل فضایی بیشتر در نظام شهری منطقه، کاهش شدت تمرکزگرایی و وابستگی مستقیم سکونتگاه‌های منطقه به شهر تهران و کاهش بار مسائل و مشکلات شهر تهران و منطقه شهری تهران و دستیابی به یک شبکه سکونتگاهی متعادل و پایدار در سطح منطقه بود. 

کلیدواژه‌ها

تعادل فضایی؛ نظام شهری؛ تمرکزگرایی؛ توسعه چند‌مرکزی؛ منطقه شهری تهران