تأثیر سبک رهبری مشارکتی بر ادراک امنیت شغلی کارکنان کارخانه پایدار فولاد آیریک اصفهان: نقش میانجیگرانه سلامت روان‌شناختی محیط کار

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 3، دوره 18، شماره 3 - شماره پیاپی 69، آذر 1396، صفحه 25-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نازیلا فروهان¹؛ علی مهداد^{* 2}

¹کارشناس ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

²عضو هیئت‌علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین تأثیر سبک رهبری مشارکتی بر ادراک امنیت شغلی با در نظر گرفتن نقش میانجیگرانه سلامت روان‌شناختی محیط کار انجام گرفت. این مطالعه از نوع پژوهش‌های همبستگی با استفاده از مدل‌یابی علّی است. جامعة آماری پژوهش را کلیه کارکنان کارخانه پایدار فولاد آیریک اصفهان تشکیل دادند که از میان آنها تعداد 140 نفر از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های رهبری مشارکتی (نمائی، 2012)، سلامت روان‌شناختی محیط کار (مهداد، 1389) و امنیت شغلی (فرانسیس و پارلینگ، 2005) بود. تحلیل داده‌ها از طریق الگوی معادلات ساختاری انجام گرفت و نتایج نشان داد که طی یک سلسله روابط زنجیره‌ای، سبک رهبری بر سلامت روان‌شناختی، سلامت روان‌شناختی بر ادراک عدم امنیت شغلی و رهبری مشارکتی بر ادراک عدم امنیت شغلی تأثیر مستقیم معنادار (01/0p<) و رهبری مشارکتی بر ادراک عدم امنیت شغلی از طریق سلامت روان‌شناختی دارای تأثیر غیرمستقیم معنادار (01/0p<) است. همچنین، سبک رهبری مشارکتی بر ادراک امنیت شغلی دارای تأثیر معنادار (01/0p<) است. بر اساس یافته‌های پژوهش، می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که سبک رهبری مشارکتی از طریق بهبود سلامت روان‌شناختی محیط کار، می‌تواند ادراک امنیت شغلی را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

سبک رهبری مشارکتی؛ سلامت روان‌شناختی محیط کار؛ ادراک امنیت شغلی؛ کارخانه پایدار؛ فولاد آیریک

مراجع

ایرانزاده، س؛ و زنجانی، س. (1390). بررسی رابطه مدیریت مشارکتی با توانمندسازی و سلامت روحی معلمان زن (مطالعه موردی). زنومطالعاتخانواده. سال چهارم- شماره چهاردهم.

الوانی، م. (1379).مدیریتعمومی، چاپ شانزدهم، نشر نی.

بنی‌هاشمیان، ک.، گلستان جهرمی، ف.، قنبری پیرکاشانی، ن؛ و شرفی، م. (1390). بررسی رابطه سلامت عمومی و سبک رهبری مدیران و اثر آن بر رضایت شغلی کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی شیراز.مجلهدانشکدهپیراپزشکیدانشگاهعلومپزشکی. تهران (پیاورد سلامت). دوره 5، شماره 4، ص 32-40.

چیره، ز.، مهرابی، م؛ و میرحسینی، م. (1394). بررسی رابطه بین سلامت سازمانی، امنیت شغلی با انضباط کاری کارکنان بیمارستان نیروی انتظامی شهر کرمان در سال 1393، چهارمین کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، تهران، شرکت خدمات برتر، http://www.civilica.com/Paper-MNGTCONF02-MNGTCONF02_448.html

حسین زاده، د. (1391).. رابطه سبک‌های مدیریت با فرسودگی شغلی و سلامت سازمانی پرستاران بیمارستان طالقانی. فصلنامهمشاورهوروان‌درمانی/ سال اول، شماره 2.

خوش‌رنگ، م؛ و مینائی، م. (1393). مصادیق اخلاق در مدیریت و نتایج حاصل از رهبری اخلاق‌مدار در سازمان‌ها، دومین کنفرانس ملی پویایی مدیریت، توسعة اقتصادی و مدیریت مالی، شیراز، شرکت پندار اندیش رهپو،  http://www.civilica.com/Paper-DMEDFM02-DMEDFM02_109.html

عقیلی، ر.، احمدزاده، س؛ و فاضلی، م. (1393). بررسی رابطه بین سبک رهبری مشارکتی و مؤلفه‌های سلامت سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، تهران، موسسه همایشگران مهر اشراق، مرکز همایش‌های دانشگاه تهران.

عواطفی، آ.، میر جعفری، آ؛ و مهداد، ع. (1391). رابطه رهبری اخلاقی و سلامت روان‌شناختی محیط کار با اعتماد سازمانی. فصلنامهاخلاقدرعلوموفنّاوری، سال هفتم، شماره سوم.

فرج زاده، غ. (1394). رابطه بین احساس امنیت شغلی با سلامت عمومی کارمندان شرکت برق کهگیلویه (دهدشت) در سال 94-1393. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار، http://www.civilica.com/Paper-EPSCONF02-EPSCONF02_0958.html.

قدم پور، ع. (1394). بررسی رابطه بین عوامل سازمانی با سلامت روانی کارکنان سازمان‌های دولتی استان لرستان. فصلنامه علمی – پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان. دوره هفدهم، شماره 3(65).

کاظمی، ن.، سوری، آ.، ضرونی، م؛ و هاشمی، ک. (1393). ارتباط سبک‌های رهبری مدیران با میزان امنیت شغلی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان لرستان. کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، حسابداری، مدیریت و علوم اجتماعی.

مهداد، ع.، دهقان، آ.، گل‌پرور، م؛ و شجاع، ع. (1391). رابطة مؤلفه‌های سلامت روان‌شناختی محیط کار با تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی کارکنان شرکت پالایش گاز سرخون و قشم. دانشوپژوهشدرروان‌شناسیکاربردی. سال سیزدهم، شماره دوم.

مهداد، ع. (1394). روان‌شناسی صنعتی و سازمانی. ویرایش دهم، تهران: انتشارات جنگل جاودانه.

Arnold, K. A., Turner, N., Barling, J., Kelloway, E. K., & McKee, M. (2007). Transformational leadership and well-being: The mediating role of meaningful work. Journal of OccupationalHealth Psychology, 12: 193-203.

Barrett, L. L., Plotnikoff, R. C., Raine, K. (2007). Organizational leadership and its relationship to regional health authority actions to promote health. J Health Organ Manag. 2007; 21(3): 259-82.

Cheng, G. L., & Chan, K. S. (2008). Who suffers more from job-insecurity? A meta-analytic review. Applied Psychology, 57(2): 272-303.

Cullinan, Blined, Farrav R. (2008). Organization-harm. Vs. organization- gain ethical issues: an exploratory examination of the effects. Of organizational commitment. J Business Ethics, P. 80: 225-235

Davy, J., Kinicky, A. and Scheck, C. (1997). A test of job security's direct and mediated effects on withdrawal cognitions. Journal of Organisational Behaviour, 18(4): 323-349

Day, R.E., & Hamblin, R.L. (1964). Some effects of close and punitive styles on supervision. American journal of Sociology, 69: 499- 510.

DeConinck, J.B. (2011). The effects of ethical climate on organizational identification, supervisory trust, and turnover among salespeople. Journal of Business Research, 617-624.

Densten, I.L. (2005). The relationship between visioning behaviours of leaders and followerburnout. British Journal of Management, 16: 105-118.

De Witte, H. (Ed., 2005). Job insecurity, union involvement and union activism. Aldershot: Ashgate

Dutton, J.E., Frost, P.J., Worline, M.C., Lilius, J.M., & Kanov, J.M. 2002. Leading in times of trauma. Harvard Business Review, 80(1): 55-61.

Francis, L. & Barling, J. (2005). Organizational injustice and psychological strain.

Canadian Journal of Behavioral Science, 37: 250-261.

Gilbreath, B., & Benson, P.G. (2004). The contribution of supervisor behaviour to employee psychological well-being. Work and Stress, 18: 255_266.

Greenhalgh, L., & Rosenblatt, Z. (1984). Job insecurity: Toward conceptual clarity. Academy of Management Review, 9: 438–448.

Greenhalgh, L., & Rosenblatt, Z. (2010). Evolution of research on job insecurity. International Studies of Management and Organization, 40: 6–19

Hellgren, J., Sverke, M., & Isaksson, K. (1999). A twodimensional approach to job insecurity: Consequences for employee attitudes and well-being. European Journal of Workand Organizational Psychology, 8 (2): 179-195.

Hoel, H., Rayner, C., & Cooper, C.L. (1999). Workplace bullying. In C.L. Cooper & I.T. Robertson (Eds.), International review of industrial and organizational psychology (Vol. 14). Chichester, UK: Wiley & Sons.

Kelloway, E.K., & Barling, J. (2010. Leadership development as an intervention in occupational health psychology. Work & Stress, 24: 260-279.

Lysson, J., Sokro, E., Courvisanos, J., and Shao, S. (2015). Employees’ Perception on Job Security in the Botswana Construction Industry. Proceedings of 4th Global Business and Finance Research Conference. 25–27.

Luke, J. (2011). Time and Information Processing: Is Clock Time the Same as Brain Time. Presented at British Psychology Society Cognitive Psychology Section Annual Meeting. Keele University. EScholarID: 130132.

Mauno, S., De Cuyper, N., Tolvanen, A., Kinnunen, U., & Mäkikangas, A. (2014). Occupational well-being as a mediator between job insecurity and turnover intention: Findings at the individual and work department levels. European Journal of Workand Organizational Psychology, 23 (3): 381-393.

McDaniel, S. H., Bogdewic, S.P., Holloway, R.L., & Hepworth, J. (2009). The Architecture of Alignment: Leadership and the Psychological Health of Faculty. Faculty Health in Academic Medicine: 55-71.

McKee, M.C., Driscoll, C., Kelloway, E.K., & Kelley, E. (2011). Exploring linkages among transformational leadership, workplace spirituality and well-being in health care workers. Journal of Management, Spirituality and Religion, 8: 233_255.

Mitchell, M. L., Jolly, J. M. (2007). Research designs explan. 6^th ed. USA: Thomson Wads Worth.

Muchisky, P.M. (2012). Psychology Applied to Work (Tenth Edition). Hypergraphic Press, USA.

Nemaei, B. (2012). The Impact of participative leadership on employee's motivation, job satisfaction and innovation. Dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of MSc in Project Management. British University in Dubai.

Nyberg, A., Westerlund, H., Magnusson Hanson, L.L., & Theorell, T. (2008). Managerial leadership is associated with self-reported sickness absence and sickness presenteeism among Swedish men and women. Scandinavian Journal of Public Health, 36: 803-811

Staufenbiel, T., & König. C. (2010). A model for the effects of job insecurity on performance, turnover intention, and absenteeism. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83 (1): 101-117.

Stump f RL. (2001). A comparision of governance types and patient satisfaction outcomes. J Nurs Administration. 31(4): 176-202.

Sverke, M., Hellgren, J. & Näswall, K., (2002). No security: a meta-analysis and review of job insecurity and its consequences. Journal of Occupational Health Psychology, 7(3): 242-265

Tepper, B.J. 2000. Consequences of abusive supervision. Academy of Management Journal, 43, 178_190.

Turner, N., Barling, J., & Zacharatos, A. (2002). Positive psychology at work. In C.R. Snyder & S.J. Lopez (Eds.), the handbook of positive psychology, 715-728. NY: Oxford University Press.

Wager, N., Feldman, G., & Hussey, T. (2003). The effect on ambulatory blood pressure of working under favourably and unfavourably perceived supervisors. Occupational and Environmental Medicine, 60: 468-474.