پیش‌بینی استرس شغلی بر اساس راهبردهای مقابله‌ای، هوش معنوی و تاب‌آوری در کارکنان مبتلا به دردهای مزمن شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 8، دوره 18، شماره 3 - شماره پیاپی 69، آذر 1396، صفحه 76-85   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه حبیبی¹؛ سحر صفرزاده^{* 2}

¹کارشناسی ارشد گروه روان شناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران کارشناسی ارشد گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

²استادیار گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

هدف پژوهش بررسی پیش‌بینی استرس شغلی بر اساس راهبردهای مقابله‌ای، هوش معنوی و تاب‌آوری در کارکنان مبتلا به دردهای مزمن شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب بود. آزمودنی‌ها شامل 130 نفر بودند که به روش تصادفی ساده از بین پرونده‌های پزشکی موجود در طب صنعتی با تشخیص درد مزمن انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از چهار پرسشنامة مقابله با استرس اندلر و پارکر (1990)، هوش معنوی عبدالله‌زاده و همکاران (1387)، تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) و استرس شغلی (1990) استفاده شد و نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای راهبردهای مقابله‌ای حل مسئله، هیجانی و اجتنابی به ترتیب پیش‌بینی‌کننده‌های مناسبی برای متغیر ملاک استرس شغلی بودند (0001>p)؛ بنابراین با افزایش مهارت حل مسئله مناسب و مؤثر در افراد می‌توان از احتمال بروز استرس شغلی مخصوصاً در کارکنان مبتلا به دردهای مزمن کاست و یا روند بیماری آنها را کنترل نمود.

کلیدواژه‌ها

استرس شغلی؛ راهبردهای مقابله‌ای؛ هوش معنوی؛ تاب‌آوری؛ کارکنان مبتلا به دردهای مزمن

مراجع

آزادمرزآبادی، آ.، هوشمندجا، م. و پورخلیل، م. (1391). رابطه معنویت سازمانی با توانمندسازی روان‌شناختی، خلاقیت، هوش معنوی، استرس شغلی و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه. مجله علوم رفتاری. دوره 6، شماره 2، 187-181.

بشارت، م. ع. (1386). سخت‌کوشی و سبک‌های مقابله با استرس. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، سال سوم، شماره 2(10)، 127-109.

التمایر، آ. آ. و رأس. آ. ن. استرس شغلی. ترجمه غلامرضا خواجه‌پور (1377). تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

حسنوند عموزاده، م. و ناظری، ن. آ. (1391). نقش راهبردهای مقابله‌ای درد با اضطراب خشم و افسردگی در مبتلایان به درد مزمن. مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی روان‌تنی (سایکوسوماتیک)، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

خدیوی، ن. (1394). رابطهٔ سبک‌های مقابله‌ای، انعطاف‌پذیری کنشی و هوش معنوی با گرایش به اعتیاد در دانشجویان دانشگاه آزاد واحد اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

سامانی، س.، جوکار، ب. و صحراگرد، ن. (1386). تاب‌آوری، سلامت روان و رضایت از زندگی. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، دوره 13، شماره 3، 295-290.

شریف نیا، ح.، حق‌دوست، ع. آ.، حاجی حسینی، ف.، نظری، ر.، حجتی، ح.، ساعت‌ساز، س. و قربانی، م. (1388). بررسی رابطة کمردرد با عوامل روانی-اجتماعی و استرس‌های روان‌شناختی شغلی در پرستاران بیمارستان‌های شهر آمل، مجله دانش و تندرستی، دوره 4، شماره 4: 33-27.

ضمیری نژاد، س.، پیلتن، م.، حق‌شناس، م.، تبرایی، ی. و اکابری، آ. (1392). پیش‌بینی شادکامی دانشجویان بر اساس هوش معنوی. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دوره 20، شماره 5،781-773.

طهماسبی عمله، ز. (1394). بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و استرس شغلی با تاب‌آوری کارکنان اداره آموزش‌وپرورش شهرستان مرودشت. مجموعه مقالات نخستین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و مشاوره (چالش‌ها و فرایندها)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

عبدالله زاده، ح.، کشمیری، م.، عرب عامری، ف. (1388). ساختو هنجاریابیپرسش‌نامههوشمعنوی. تهران: نشر روان‌سنجی.

عسگری، پ.، حیدرئی، ع. ر.، نادری، ف.، صفرزاده، س.، عباس زاده، ز.، محب، آ.، آذرکیش، م. و روشنی، خ. (1392). راهنمای آزمون‌های روان‌شناختی 2. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

عظیمی، ز. و بخشی پور رودسری، ع. (1391). رابطه راهبردهای مقابله‌ای با افسردگی، ناتوانی جسمانی و شدت درد در افراد مبتلا به کمردرد مزمن. ویژه‌نامه طب رفتاری، دوره 10، شماره 7(28)، 718-709.

فیروزبخت، م. (1375). استرس در راه موفقیت. چاپ اول، تهران، نشر ابجد.

قاسمی، م. (1393). اثربخشی درمان شناختی رفتاری و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در ذهن آگاهی، تاب‌آوری و کیفیت زندگی بیماران درد مزمن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت‌معلم تهران.

محمدی، د.، ترابی، آ. و غرایی، ب. (1387). رابطه سبک‌های مقابله‌ای با هوش هیجانی در دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر تهران. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، سال 14، شماره 2، 183-176.

نیکنامی، م. (1377). محرک‌های فشارزا در کار معلمی و استراتژی‌های مقابله آنها. فصلنامه تعلیم و تربیت (آموزش‌وپرورش)، سال چهاردهم، پاییز و زمستان 77، شماره 56-55، 38-9.

Barber, E. (2004). plateausim in the work place. http://www.indianr.edu.barber,html.

Boothby, J., Thorn, B.E., Stroud, M.W., & Jensen, M.P. (2010). Coping with pain. In: Gatchel, R. J., Turk, D. C., Editors. Psychosocial Factors in Pain: Critical Perspective. New York, NY: Guilford Press, 343-59.

Breivik, H., Collett, B., Ventafridda, V., Cohen, R., Gallacher, D. (2006). Survey of chronic pain in Europe: prevalence, impact on daily life, and treatment. Eur Journal Pain, 1(10): 287-333.

Campbell-Sills, L., Cohen, S., & Stein, M. (2006). Relationship of resilience to personality, Coping and psychiatry symptoms in young adults. Behavior Research and Therapy, 44(4): 585-599.

Cavanagh, G. F. (1999). Spirituality for managers: context and critique. Journal organ change manage, 12(3): 186-99.

Conner, K. M., Davidson, J. R. T. (2003). Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson resilience scale (CD-RISD). Depression and Anxiety, 18: 76-82.

Currid, J. (2008). The lived experience and meaning of stress in acute mental health nurses. British Journal Of Nursing, 17(4): 88-104.

Endler, N. S. & Parker, J. D. A. (1990). Multidimensional assessment of coping. A critical evaluation, 42: 844- 854.

Exline, J. J., Yali, A. M., Lobel, M. (2013). When God Disappoints Difficulty Forgiving God and its Role in Negative Emotion. Journal of Health Psychol, 4(3):365-79.

Gatchel, R. J. & Blanchard, E. B. (1997). Psychophysiological disorders. Washington: American Psychological Association, P. 24-112.

Hagh shenas, M., Norbala, A. A., Akaberi, S. A., Nejati Lain, V., Salehi, M., Tayebi, Z. (2010). Examine the relationship between intellectual intelligence and attachment styles students. Journal of Medical Ethics, 4(14).

Inzlicht, M., Aronson, J., Good, C. & Mckay, L. (2006). A particular resiliency to threatening environments. Journal of Experimental Social Psychology, 42: 323-63.

Jahangiri, M., Montazeri, K. & Mohammadian, F. (2007).The effect of two types of analgesic suggestion on the reduction of two types of analgesic suggestion on the reduction of cold pressor pain in hypnotic state. Journal of Anesth&Crit Care, 29(57): 52-57.

Khazayee, H. (2011). Spiritual Intelligence and mental health. Journal of Science and Religion, 1(1): 31-56.

Lin, Y. H., Chen, C. Y., and Lu, S. Y. (2009). Physical Discomfort and Psychological job stress Among Male and Female operators at Telemmunication call centers in Taiwan. Journal of Appl. Ergon, 40: 561.

Liu Yi, WU Yuju. (2010). School of Education, Guangzhou University, Guangzhou, Guangdong 510006, China. Journal of Guangzhou University (Social Science Edition), 1: 7-10.

Luthar, S. S., Cicchetti, D. & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Journal of Child Development, 71, 543-562.

Milliman, J., Czaplewski, A. J. & Ferguson, J. (2003). Workplace spirituality and employee work attitudes: An exploratory empirical assessment. Journal of organ change manage,16(4):426-47.

Nic, P. (2004). UK study links stress and musculoskeletal disorders. Occupational Health ProQuest Nursing & Allied Health Source, 56(12): 4.

Nikparvar, R. (2004). Getting familiar with life skills training plans. Tehran: Welfare organization.

Ras, R. & Altmayer, E. (2006). Job stress: Anxiety and stress management for individuals and organizations. Translated by khajepur, Gholamreza. Baztab publication, Tehran.

Shakeri, R., Shaeiri, M. R. & Roshan, R. (2007). The effect of biofeedback training on experimental pain according to perfectionism. Journal ofBulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 11(1): 43-59.

Smith, C.A., & Wallston, K.A. (2012). Adaptation in patients with chronic rheumatoid arthritis: application of a general model. Health Psychol, 11(3):151-62.

Tyson, P. & Pongruengphant, R. (2008). Five-year follow-upstudy of stress among nurses in public and private hospitals in Thailand. International Journal of Nursing Studies, 41:247-254.

WanHeung Yeung, E., Arewasikporn, A. & Zautra, A. (2012). Resilience and Chronic Pain. Journal of Social and Clinical Psychology, 31(1): 593-617.