ارزیابی 38 رقم گندم نان در تحمل به تنش گرمای آخر فصل بر اساس محاسبه STI مزرعه

زراعت و اصلاح نباتات

مقاله 6، دوره 13، شماره 3، آذر 1396، صفحه 39-49   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سید سعید سیاحی^{* 1}؛ فاطمه کمائی²

¹کارشناسی ارشد پژوهشی سازمان تحقیقات و اموزش و منابع طبیعی استان خوزستان

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز

چکیده

جهت ارزیابی ارقام مختلف گندم نان به تنش گرمای آخر فصل، آزمایشی زراعی در منطقه ویس واقع در 10 کیلومتری شرق اهواز به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار به اجرا درآمد. فاکتور های اصلی این آزمایش شامل تاریخ کاشت مطلوب(15 آذرماه) و تاخیر کاشت(20 دی ماه) و فاکتور فرعی این آزمایش، ژنوتیپ (38 عدد) در نظر گرفته شد. تاریخ کاشت تاخیری به شکلی در نظر گرفته شد که گیاه با تنش گرمای آخر فصل مواجه شود. در این ازمایش عملکرد و اجزاء عملکرد، همچنین شاخص تحمل به تنش (STI) از طریق رابطه فرناندز به عنوان معیار برای سنجش تحمل به تنش گرمای آخر فصل، در 38 ژنوتیپ برآورد شد. ارقام چمران، بیات، و نیز اروند دارای بالاترین STIدر میان 38 ژنوتیپ مورد مطالعه بودند. ارقام چمران، بیات، اروند، ویریناک، فلات و S-78-11 ژنوتیپ‌های متحمل به تنش گرمایی نام گرفتند. سایر ژنوتیپ‌ها با توجه به شاخص‌های تحمل به تنش برآورد شده و نتایج گزارش‌های پیشین، ژنوتیپ‌های حساس نامیده شدند. در مجموع، در شرایط منطقه خوزستان، اگر انتخاب ارقام مناسب و امکان عملیات زراعی مطلوب صورت گیرد، می‌توان با کشت ارقام متحمل به تنش گرمایی، ضمن حفظ عملکرد بالا، پایداری تولید را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

ارقام گندم نان؛ تنش گرمایی؛ شاخص تحمل به تنش گرمایی؛ عملکرد و اجزا؛ عملکرد

مراجع