مقایسه‌ی مولفه‌های سبک رئالیستی و مدرنیستی (با تاکید بر داستان‌های کوتاه احمد محمود و مصطفی مستور)

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 4، دوره 7، شماره 23، شهریور 1394، صفحه 69-88   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

منوچهر تشکری^{* 1}؛ پروین گلی زاده²؛ نصرالله امامی³؛ پروانه حلوسی⁴

¹استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

²دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

³استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی

چکیده

اقلیم جنوب ایران با تنوع فرهنگی و طبیعت خاصی که دارد منبع الهام فوق العاده‌ای برای فضا سازی در داستان است؛ وجود نخلستان، شط و دریا، نفت و صنعت، و حتی گرما که از زمینه‌های بومی جنوب است نویسندگان این خطه را بر آن داشته است که در آثار خود از این نعمات خدادادی بهره ببرند و با این شیوه نوعی تشخص سبکی به آثار خویش بدهند. در واقع خوزستان به عنوان مهمترین قطب ادبیات اقلیمی ایران، بعد از انقلاب و جنگ و به دلیل مهاجرت نویسندگانش ضربات بسیاری متحمل شد. همچنین با توجه به شتاب تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و به تبع آن تحولات فرهنگی در دهه‌های اخیر، ضرورت بررسی این تحولات، به خصوص در ادبیات، بیش از پیش حس می شود. با نگاهی به ادبیات داستانی این سال ها، فاصله گرفتن این نوع ادبی از مکتب رئالیسم آشکار و انکار ناپذیر است. مسلم است که شیوه‌های داستان‌نویسی گذشته، دیگر جواب گوی نیازهای فکری و معضلات روانی انسان معاصر نیست و تغییر این شیوه‌ها اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. هم­زمان با پیدایش هنر و ادبیات مدرن و پسامدرن در دیگر کشورها، این آثار مورد توجه و نقد و بررسی قرار گرفته اند، اما متأسفانه در ایران، بحث و گفت و گوی نقادانه و اصولی در این زمینه بسیار اندک بوده و عرصه را برای نقدهای سلیقه‌ای و غیر حرفه‌ای خالی گذاشته است. لذا هدف ما از پژوهش حاضر مقایسه‌ی مولفه‌های سبک رئالیستی و مدرنیستی با تاکید بر داستان های کوتاه احمد محمود و مصطفی مستور می باشد. روش تحقیق مورد استفاده، روش توصیفی تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها

مدرنیست؛ رئالیسم؛ داستان کوتاه؛ ادبیات اقلیمی

مراجع

1. «احمد محمود»، باوی ساجد، حبیب، تهران، افراز، 1389.
2. «داستان کوتاه، رمان، قصه»، میرصادقی، جمال، انتشارات آگاه، 1360.
3. ادبیات معاصر ایران، امین، سیدحسن، تهران، انتشارات دایره المعارف ایران شناسی، 1384.
4. حکایت عشقی بی قاف بی شین بی نقطه (مجموعه داستان کوتاه)، مستور، مصطفی، تهران، نشر چشمه، چاپ نوزدهم. 1394
5. حکایت حال (گفتگو با احمد محمود)، گلستان، لیلی، تهران، معین، چاپ دوم، 1386.
6. داستان کوتاه در آینه­ی نقد، اولیایی­نیا، هلن، اصفهان، فردا، 1379.
7. درآمدی بر ادبیات مدرنیست، میر علی نجومیان، انتشارات رسش، 1385.
8. دین در نگاهی نوین، ساجدی، ابوالفضل؛ مشکی، مهدی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 1387
9. صد سال داستان‌نویسی ایران، میرعابدینی، حسن، چهار جلد، تهران، چشمه، 1387.

10.غریبه‌ها و پسرک بومی، محمود، احمد، تهران، انتشارات معین، چاپ ششم، 1387.

11.مکتب‌های داستان نویسی در ایران، شیری، قهرمان، تهران، نشر چشمه، چاپ سوم، 1387.

12.نگاهی به «داستان کوتاه» در خوزستان، شیرالی، مسعود، تهران، طرح و نشر هامون، 1393.

13.نگرشى تحلیلى بر ادبیات آمریکا، اولیایی­نیا، مازیار، تهران، میرسعیدى فراهانى، 1384.

14.نمود مدرنیسم در رمان فارسی (1358-1378)، هاجری، حسین، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دوره 45، شماره 185،1381، صص 143-167.