پتانسیل یابی مکان های باستانی با استفاده از تئوری وزن- شاهد دمپستر- شیفر به منظور توسعه گردشگری (مطالعه موردی : شهرستان ساری)

اکوسیستم های طبیعی ایران

مقاله 6، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 29، آذر 1396، صفحه 83-95   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

lمهسا مقیمیان¹؛ سید محسن حسینی²؛ حسن احمدی^{* 3}

¹کارشناسی ارشد جغرافیا گرایش برنامه ریزی توریسم دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ایران

²استاد و عضو هیات علمی گروه منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

³department of geography, Tarbiat Modarres university

چکیده

صنعت توریسم با درآمد سالانه نزدیک به 1000 میلیارد دلار در جهان، یکی از مهمترین پدیده های قرن حاضر است که علاوه بر فقرزدایی، عدالت گستری و اشتغال زایی، درآمد بالایی را ایجاد کرده و برای فقرا نیز ایجاد شغل میکند. براساس آمار منتشره سازمان جهانی توریسم، تعداد گردشگران در سطح جهان از سال 1950 تاکنون 36 برابر شده است. به طوریکه از 25میلیون نفر در سال 1950 ، به حدود 1018 میلیون نفر در سال 2010 افزایش یافت. لذا با توجه به اینکه یکی از مولفه های تاثیر گذار در دنیا برای جذب گردشگر، نقش مکان های باستانی است و تقاضای مردم برای بازدید از مناطق باستانی بستر مناسبی برای جذب گردشگر فراهم آورده است و همچنین شهرستان ساری با وجود جاذبه های تاریخی منحصر به فرد با قابلیت های شناساندن فرهنگ ادوار گذشته ، نقش بسزایی در ایجاد پتانسیل گردشگری خواهد داشت لذا در این تحقیق با استفاده از تئوری وزن– شاهد دمپستر– شیفر که یک تئوری ایجاد شده بر پایه پتانسیل حضور، عدم حضور وحضور- عدم حضور شواهد می باشد به مکان یابی مکان های باستانی شهرستان ساری اقدام شده است. که نتایج نشان میدهد که علاوه بر مکان های حال حاضر شناسایی شده، محدوده هایی وجود دارند که دارای پتانسیل بالایی از نظر حضور مناطق باستانی می باشند که می بایست جهت بررسی بیشتر با استفاده از گمانه زنی های باستان شناسی بر اساس سایر شواهد نسبت به درستی آزمایی آن اقدام نمود.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ مناطق باستانی؛ تئوری دمپستر– شیفر؛ پتانسیل یابی؛ شهرستان ساری

اصل مقاله

پتانسیل یابی مکان های باستانی با استفاده از تئوری وزن- شاهد دمپستر- شیفر به منظور توسعه گردشگری (مطالعه موردی : شهرستان ساری)

 

مهسا  مقیمیان[1]، سید محسن حسینی[2]، حسن احمدی^*[3]

           تاریخ دریافت :  15/12/95 تاریخ پذیرش : 24/6/96     

 

چکیده

صنعت توریسم با درآمد سالانه نزدیک به 1000 میلیارد دلار در جهان، یکی از مهمترین پدیده های قرن حاضر است که علاوه بر فقرزدایی، عدالت گستری و اشتغال زایی، درآمد بالایی را ایجاد کرده و برای فقرا نیز ایجاد شغل میکند. براساس آمار منتشره سازمان جهانی توریسم، تعداد گردشگران در سطح جهان از سال 1950 تاکنون 36 برابر شده است. به طوریکه از 25میلیون نفر در سال 1950 ، به حدود 1018 میلیون نفر در سال 2010 افزایش یافت. لذا با توجه به اینکه یکی از مولفه های تاثیر گذار در دنیا برای جذب گردشگر، نقش مکان های باستانی است و تقاضای مردم برای بازدید از مناطق باستانی بستر مناسبی برای جذب گردشگر فراهم آورده است و همچنین شهرستان ساری با وجود جاذبه های تاریخی منحصر به فرد با قابلیت های شناساندن فرهنگ ادوار گذشته ، نقش بسزایی در ایجاد پتانسیل گردشگری خواهد داشت لذا در این تحقیق با استفاده از تئوری وزن– شاهد دمپستر– شیفر که یک تئوری ایجاد شده بر پایه پتانسیل حضور، عدم حضور وحضور- عدم حضور شواهد می باشد به مکان یابی مکان های باستانی شهرستان ساری اقدام شده است. که نتایج نشان میدهد که علاوه بر مکان های حال حاضر شناسایی شده، محدوده هایی وجود دارند که دارای پتانسیل بالایی از نظر حضور مناطق باستانی می باشند که می بایست جهت بررسی بیشتر با استفاده از گمانه زنی های باستان شناسی بر اساس سایر شواهد نسبت به درستی آزمایی آن اقدام نمود.

کلمات کلیدی :  گردشگری، مناطق باستانی، تئوری دمپستر– شیفر ، پتانسیل یابی ، شهرستان ساری

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

گردشگری مفهومی بسیار گسترده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیدا کرده و به یک صنعت بدل شده به طوریکه از آن به عنوان صادرات نامرئی که مرکز اقتصادی آن در شهرها هست، نام میبرند(یغفوری و آقایی،1390). به طوری که بسیاری از کشورها به ویژه در کشورهایی که به اصطلاح توسعه یافته محسوب می شوند، این صنعت را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه زیربنایی می دانند. از این منظر، این گونه تحلیل می شود که صنعت گردشگری تا پایان دهه آینده، در صدر جدول صنایع پر درآمد جهان قرار می گیرد و انتظار می رود که بیش از چهل درصد اشتغال جهان را به خود اختصاص دهد . این صنعت با داشتن اثرات مثبت عمیق و متقابل اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی از بخش های مهم و حیاتی هر کشور محسوب می شود. کشور ما ایران نیز به لحاظ جاذبه های گردشگری نمی تواند از این قاعده مستثنا باشد، اما آنچه در توسعه این صنعت در ایران قابل نقد و واکاوی است، سهم ناچیز ایران در توسعه گردشگری با تمامی امکانات می باشد. شکی نیست که عوامل مختلفی چون مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و غیره می تواند در سهم ناچیز و اندک جمهوری اسلامی ایران و عدم توسعه این صنعت در کشور نقش داشته باشد .(پژوهشنامه توسعه گردشگری، 1390). لذا جهت استفاده از این پتانسیل های موجود باید بصورت مدبرانه،  بهترین بهره گیری از آن بشود. هر چند که ایران در سال 1385 حدود 13 میلیون نفر گردشگر داخلی و تعداد 2171699 نفر گردشگر خارجی را پذیرا بوده است با این وجود، هنوز جهت توسعه ی این صنعت در اول راه قرار داریم(فلاح تبار ومدیری، 1390) . شناخت انواع گردشگری و برنامه ریزی به جهت استفاده از قابلیت های پذیرش گردشگر توسط هر یک از آنها به عنوان اولین گام در مدیریت گردشگری می باشد و شاید بررسی در انواع گردشگری ما را به سمتی سوق دهد که به این نتیجه برسیم که ایران اسلامی با داشتن غنای بالای فرهنگی ، دارای سهم بسیار تاچیزی از این بخش از گردشگری در سبد کلی گردشگری مملکت می باشد و  این موضوع با بررسی وضعیت استان مازندران( دارا بودن 672 اثر تاریخی شناسایی شده) و بطور ویژه شهرستان ساری( دارا بودن 75 نقطه تاریخی ثبت شده و 264 نقطه باستانی حتمی و شناسایی شده که هنوز ثبت نشده اند) می تواند عدم توجه به  جایگاه بی نظیر شهرستان ساری در راه توسعه صنعت توریسم فرهنگی نشان دهد لذا با اندک کنکاش در نقش گردشگری فرهنگی علی الخصوص مناطق باستانی به عنوان بخش اصلی جذب گردشگر در دنیا و توجه بیشتر به ظرفیت های اشاره شده استان و شهرستان ساری ، موضوع شناسایی مکان های باستانی به عنوان ابزاری جهت کاووش مکان های باستانی از اولویت های جذب گردشگر خواهد بود چرا که تقاضای مردم برای بازدید از مناطق باستانی بستر مناسبی برای جذب گردشگر فراهم آورده است (سید علی پور و اقبالی،1390). گر چند در راستای مدیریت فعلی ، مکان های باستانی شناسایی شده از اولویت برنامه ریزی جهت جذب گردشگر برخوردار می باشند و مدتی است که کاووش های باستانی برنامه ریزی شده ای در کشور و استان با استفاده از تجربیات دانشمندان مشهور این حوزه انجام نگرفته است لیکن با توجه به ارتباط آماری موجود بین میزان مکان های باستانی کشورهای دارای تمدن کهن با میزان جذب گردشگر آنها این واقعیت مشخص خواهد شد که پتانسیل یابی مکان های باستانی کاووش نشده استان علی الخصوص شهرستان ساری جهت ایجاد بستری برای شروع عملیات کاووش از ضرورت های بایسته گردشگری پایدار در این بخش می باشد. لذا در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از اطلاعات پایه ای نقشه ای مورد نیاز نظیر نقشه مکان های باستانی شناخته شده ، نقشه سکونتگاههای رسمی، نقشه منابع آب سطحی ، نقشه راههای دسترسی و غیره به بررسی پتانسیل شهرستان ساری به جهت وجود مکان های باستانی احتمالی پرداخته شود و در این راستا با توجه به دو فاکتور ، هزینه بر بودن کاووش به جهت شناسایی مکان های باستانی و عدم دقت و اطمینان کافی به معیار ها و اطلاعات مورد استفاده در شناسایی  مکان باستانی شناخته نشده این مطالعه رویکردی با استفاده از تئوری وزن – شاهد دمپستر- شیفر را جهت شناسایی مکان های باستانی کشف نشده یا کشف شده و دارای پتانسیل کاووش مورد استفاده قرار داده است .

مبانی نظری:

ارزیابی الگوهای فضایی در باستان شناسی توسط تعدادی از محدودیت ها مختل می شود که یکی از جدی ترین آنها عدم قطعیت ذاتی – زمانی بسیاری از سوابق باستان شناسی می باشد (کراما و همکاران، 2010). بسیاری از برنامه های تحقیقاتی شامل نظریه های احتمالی جهل در انواع مختلف آن می شود. جهل تصادفی به بهترین شکل توسط نظریه سنتی احتمال توصیف شده است با این حال این مورد برای جهل موضوعی ( نظریه بیزین) مناسب نیست. نظریه دمپستر- شیفر یک کلیتی از تئوری بیزین می باشد که فضایی را برای بیان جهل در مدیریت عدم قطعیت ابجاد می کند . بر خلاف روش بیزین ، نظریه شواهد دمپستر – شبفر، روشی را برای محاسبه میزان صراحت علل احتمالی ناشناخته و منابع اطلاعات ناهمگن به جهت شناسایی حداکثر احتمال وجود مکان های باستانی فراهم می کند . مزیت عمده این روش کمی کردن نظر کاربر می باشد(مویسیادیس و همکار ، 2010 ).  البته در روش های مدل های پیشگو با استفاده از منطق استفاده از لایه های اطلاعاتی فازی و ترکیب آنها بر اساس ژئومرفولوژی ، نوع خاک و نزدیکی به مناطق باستانی برای شناسایی نهایی مناطق باستانی استفاده شده است که با توجه به نقص برخی از اطلاعات موجود و به منظور کاهش اثرات نقص اطلاعات در نتایج مطالعات ، در این تحقیق، ترجیح داده شد تا از تئوری موصوف به عنوان یک تئوری موثر استفاده شود(دی وریس،2008 ).

 

مواد و روش ها :

منطقه مورد مطالعه:

شهرستان ساری یکی از شهرستان های استان مازندران و مرکز آن به شمار می آید. شهرستان ساری با وسعت حدود 3/3685 کیلومتر مربع معادل 51/15 درصد مساحت استان را به خود اختصاص داده است . شهرستان ساری که در مرکز استان مازندران واقع شده است در موقعیت جغرافیایی 53 درجه و 5 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 34 دقیقه عرض شمالی قرار دارد. این شهرستان از شمال به دریای خزر ، از شرق به شهرستان های نکا و بهشهر و از غرب به شهرستان های جویبار ، قائم شهر و سوادکوه از جنوب و جنوب شرقی به رشته کوه های البرز و استان سمنان محدود می شود. 

 

 

 

▼

 

▼

 

شکل 1- موقعیت شهرستان ساری در مازندران (ماخذ، اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران)

 

 

در نقشه های جغرافیایی منتشر شده ی مربوط به روزگار هخامنشیان ، در تمامی کناره ی جنوبی دریای مازندران تنها نام یک شهر ، و آن نیز زادراکارتا (ساری) آمده است. در این نقشه ها از زادراکارتا به عنوان مرکز ایالت یا ساتراپ هرکانا یاد شده است. همچنین نام اقوام ساکن منطقه را تپوریها و ماردها آمده است. مکان جغرافیایی شهر زادراکارتا دقیقا با جایگاه کنونی شهر ساری همخوانی دارد و رودخانه تجن از وسط این شهر می گذرد (ملگونف ،1364، ص 96). در شماری از منابع افزون بر زادراکرته یا زادراکرتا ، نام فناکه را نیز به ساری منسوب کرده اند . همچنین گروهی نیز بر این باورند که نام باستانی شهر ساری ، سیرینکس بود . آن ها برای اثبات دیدگاه خود از سکه های به دست آمده از روزگار اشکانیان بهره می بردند ، جایگاه ضرب این سکه ها شهر سیرنکس بود که این گروه از پژوهشگران جایگاه آن را همین شهر ساری امروزی می دانند.( اسلامی ، 1372، ص70). اشپیگل،شرق شناس و نئونازیست آلمانی آورده که نام ساری کنونی برگرفته از نام قوم سائورو بوده که پیش از هجوم اقوام آریایی به ایران در شهر باستانی اسرم، که هم اکنون نام دهی در ۱۰ کیلومتری ساری است، زندگی می‌کرده‌اند. ادوارد پولاک گمان دارد که نام ساری دگرگونی واژگانی سادراکارتا می‌باشد. ساری یکی از شهرهای باستانی ایران و دارالملک تاریخی مازندران است . قدمت این شهر به پیش از اسلام می رسد . در نزدیکی این شهر در رستم قلعه ظروف و اشیایی به دست آمده که شبیه اشیاء ماقبل تاریخ است. در روستای جامخانه ساری اخیرا 34 ظرف سفالی مربوط به هزاره پیش از میلاد کشف شد.در واقع می توان گفت که ساری از آبادی های قدیم تبرستان بوده و مرکزیت داشته و این سیادت خود را به صورت میراث تاریخی هنوز حفظ کرده است.در مورد پیشینه تاریخی شهر ساری می توان گفت که گرچه برخیمحققین بنیاد شهر ساری را از اقدامات فرخان بزرگ می دانند، ولی با مرور تاریخمازندران می توان باور داشت که ساری کنونی بر روی لایه های شهری ساخته شده که ازقرون ماقبل از اسلام مرکز ایالت شمالی ایران بوده است. بر اساس روایت تاریخ نویسان یونانی در زمان هخامنشیان پایتخت تمدن هیرکانیا و به نام زادراکارتا بوده است. پس از حمله اسکندر مقدونی آن شهر در آتش با خاکستر یکسان گردید (این اقدام اسکندر به واضح نشان از وجود تمدن پیشرفته آن زمان در آن شهر را می دهد) و طبق سیاست های اسکندر مقدونی شهری جدید در کنار آن ساخته گشت و نام آن را تمبراکس (سیرینکس) که نام یکی از سرداران سپاه اسکندر بود نهادند. بر اساس تحقیقات باستان شناسان در زمان ساسانیان تمدنی بزرگ در این ناحیه بوده است. چنانکه در زمان احداث خط راه آهن و حفاری های مربوط به آن کوزه ها و سفالهای مربوط آن زمان بدست آمد.

 

 

 

 

روش کار :

-      آماده سازی لایه ها

جهت اجرای مدل وزن – شاهد دمپستر – شیفر نیاز به آماده سازی لایه های جغرافیایی معیار های مورد استفاده برای مدل سازی می باشد که این معیارها بر اساس مرور سایر منابع علمی که بر اساس رویکرد فوق به مکان یابی مناطق باستانی پرداختند و همچنین بر اساس بررسی همبستگی معیارهای مورد نظر با مناطق باستانی موجود با استفاده از روش های مختلف انتخاب شدند. لایه ها ی مورد نظر زیر بر اساس بررسی روش های فوق جمع بندی و مورد استفاده واقع شدند : لایه مکان های باستانی موجود، لایه شیب ، لایه جهت ، لایه مناطق مسکونی ، لایه رودخانه ، لایه جاده که البته از برخی از لایه ها نظیر لایه پوشش گیاهی و غیره در جهت کمک به تفسیر وضعیت موجود و صرفا بصورت نمایش لایه مورد استفاده قرار گرفته شد. لایه­های ورودی برای اجرای مدل از لایه­های رقومی موجود با انجام برخی عملیات اصلاحی نظیر، زمین مرجع نمودن ، رقومی نمودن ، یکسان کردن اندازه سلول­ها ، یکسان کردن سیستم مختصات جغرافیایی ، یکسان کردن نوع داده­ها و همچنین استفاده از توابع قازی خاص هر یک از معیار(Fuzzy ) و تابع قاصله (Distance) آماده سازی شدند که ذیلا کلیه لایه های آماده سازی شده نهایی نمایش داده می شوند.(ماهینی و کامیاب، 1390).

 

 

            شکل 2- نهایی فاصله از مناطق مسکونی     

 

 

                 شکل 3- نقشه نهایی شیب

 

 

          شکل 4- نقشه نهایی فاصله از جاده            

 

 

 

 

      شکل 5-  نقشه نهایی فاصله از آب

 

 

شکل 6- نقشه نهایی فاصله از مناطق باستانی

شرح کلی روش

تئوری دمپستر– شیفر به عنوان تئوری تابع اعتقادات شناخته می شود که خود تعمیمی است ازتئوری بیزین که مبتنی بر احتمالات می باشد . از آنجائیکه تئوری بیزین برای هر سوال نیازمند احتمالات هست ، بنابر این توابع اعتقادی بیانگر درجات اعتقاد برای یک سوال یا یک احتمال مربوط به آن می باشد . این درجات اعتقاد ممکن است خواص ریاضی احتمالات را داشته یا نداشته باشد . اینکه چقدر ممکن است از احتمالات متفاوت باشد وابسته به دو سوال مطرح شده ذیل دارد . این تئوری در سال 1968 توسط دمپستر و در سال 1976 توسط شیفر توسعه پیدا کرد اما اصلیت این تئوری به قرن 17 بر می گردد (مرادی و همکاران، 1389). این تئوری بسیار مورد توجه متخصصان هوش مصنوعی بویزه در اوایل سال 1980 ، قرار گرفته است. زمانی که آن ها سعی کردند از تئوری احتمالات در سیستم های خبره استفاده کنند . درجات اعتقاد تئوری دمپستر- شیفر بسیار مشابه تئوری فاکتور اطمینان بوده و این تشابه ، منجر شده که ترکیب این دو تئوری دارای انعطاف پذیری بالایی همچون قوانین مبتنی بر سیستم باشد . تئوری دمپستر-شیفر بدلیل بخاطر انعطاف پذیری نسبی آن همواره مورد توجه محققین قرار گرفته است . تئوری مذکور بر اساس دو ایده اصلی بنیان گذاری گردیده است .

 

1.   تعیین درجات اعتقاد برای یک سوال مبتنی بر احتمالات ذهنی.

2. تعیین قوانین دمپستر به منظور ترکیب درجات اعتقاد برای بخش های مستقل یک واقعه. 

 

 

شکل 7-  تبیین جایگاه هر یک از شواهد در رویه دمپستر -شیفر

 

 تئوری دمپستر شیفر شما را مجبور نمی کند که باوری را برای جهل یا رد فرضیه اختصاص دهید . فقط جرم به زیر مجموعه هایی از محیط تعلق می گیرد که شما میخواهید به آن باور داشته باشید.هر باوری که که به هیچ زیر مجموعه ای اختصاص نیابد به عنوان ناباوری یا بی باوری تلقی می گردد و فقط به محیط برمی گردد. در این روش به طور کلی از ماژولی به نام Belief  در نرم افزار ادریسی که دارای کاربرد وسیعی است و می تواند منابع متفاوت اطلاعات را برای پیش بینی احتمال وقوع هر پدیده ترکیب نماید از آنجا که این ابزار کاربر را با روشی برای بررسی قابلیت نسبی اطلاعات جمع آوری شده برای براورد ارزش های اعتقاد آشنا می سازد لذا برای بکار گیری اطلاعات غیر مستند در تحلیل ها مفید است چرا که می تواند نقص دانش را در خروجی نهایی نشان و دخالت دهد . با این قابلیت انعطاف پذیری ، برآورد و ارزیابی ریسک نسبی تصمیماتی که بر اساس تمام اطلاعات در دسترس اما ناقص ایجاد شده ممکن می شود. روند بصورت شفاف به این صورت می باشد که کاربر شواهد موجود را با استفاده از اطلاعات کارشناسی براورد می نماید و شواهد را به احتمالاتی که فرضیاتی خاص را پشتیبانی می کند و بصورت سطوح احتمال نشان داده می شود ، تبدیل می کند و سپس آن ها را در ماژول Belief  ترکیب می نماید موضوع مورد بحث در این مطالعه براورد احتمال پیدا شدن یک مکان باستانی در هر موقعیت مکانی  (هر سلول) در شهرستان ساری (ترجیحا منطقه ای از ساری که دارای بیشترین نقطه های باستانی باشد) می باشد. با داشتن اطلاعاتی درباره مکان های باستانی موجود و نظرات کارشناسی درباره تاریخ و فرهنگ ، هر کدام از شواهد به یک لایه تبدیل می گردد که احتمال حضور مکان در آن نشان داده می شود .

 

شکل 8- شکل شماتیک ترکیب کردن لایه ها

 

 

شواهد ترکیب شده نتیجه ای را ایجاد خواهد کرد که برای پیش بینی حضور مکان های باستان شناسی ، تاثیر هر کدام از شواهد بر کل اطلاعات و شناسایی مناطق برای تحقیقات آینده مورد استفاده قرار می گیرد . بدین ترتیب این نظریه ، چارچوب ریاضی برای داده های ناقص ایجاد می کند (آن و همکاران ، 1994) و نقشه های نهایی پتانسیل یابی را ارائه می کند. بطور کل کاربر با استفاده از ماژول Belief  شواهد موجود را با استفاده از اطلاعات کارشناسی بر آورد مینماید و شواهد را به احتمالاتی که فرضیاتی خاص را پشتیبانی میکند و به صورت سطوح احتمال نشان داده میشود،تبدیل میکند و سپس آنها را در ماژول Belief ترکیب می نماید .موضوع مورد بحث در این قسمت ، برآورد احتمال پیدا شدن یک مکان باستان شناختی را در هر مو قعیت مکانی (سلول ها )در شهرستان ساری نشان می دهد. با داشتن اطلاعاتی درباره مکان های باستان شناسی موجود و نظرات کارشناسی درباره فرهنگ وتاریخ منطقه ،هر کدام از شواهد به یک لایه تبدیل می گردد که احتمال حضور مکان های باستان شناسی،تاثیر هر کدام از شواهد برکل اطلاعات و شناسایی مناطق یرای تحقیقات آینده مورد استفاده قرار می گیرد.

پس از اجرای مدل سازی پتانسیل یابی مکان های باستانی سه نقشه تولید می شود که هر یک از این نقشه ها بیانگر واقعیتی در خصوص کل محدوده مطالعاتی از نظر میزان احتمال حضور مناطق باستانی می باشد که هر یک از آنها بیانگر تفاسیر زیر می باشد.

- نقشه میزان گواه درست با عنوان  SARI_BELIEF_SITE که نشان دهنده میزان شواهد قطعی و درست جهت مکان یابی سایت های باستانی می باشد

- نقشه میزان گواه شاهد درست-نادست با عنوان  SARI_PLUSE_SITE که نشان دهنده مقداری از شواهد است که فرضیه سایت را رد نمی کنند.در حقیقت مقدار این گواه نشان دهنده میزان احتمال نزدیکی شواهد موجود به شواهد درست در پذیرش فرضیه سایت می باشد

- نقشه میزان گواه شاهد نادرست  با عنوان  SARI_INTERVAL_SITE  که بطور کلی حد واسط بین دو حالت قبلی است و نشان دهنده میزان عدم قطعیت می باشد و هرچه عدد مربوط به آن بزرگتر نشان دهنده میزان فاصله بین Belief و Plausibility می باشدو در حقیقت نشان دهنده بالا بودن گواه درست در رد فرضیه  سایت می باشد(مویسیادیس و همکار، 2010)

نتایج

 

 شکل 9- نقشه نهایی SARI_INTERVAL_SITE       

 

 

شکل 10- نقشه نهایی SARI_PLAUSIBILITY_SITE

 

       شکل 11 - نقشه نهایی SARI_BELIEF_SITE

 

 

شکل 12- نقشه نهایی بولین مناطق دارای قابلیت اکتشاف

 

بحث و نتیجه گیری :

نقشه نهایی پتانسیل یابی مکان های باستانی که برایند نقشه های belief  و interval می باشد، نشان می دهد که شهرستان ساری دارای مکان هایی است  که دارای پتانسیل لازم به جهت مکان یابی سایت های باستانی می باشند بنابراین در صورتیکه با سایر معیار های مشخصه وجود مکان باستانی نظیر بررسی فراوانی سفال و یا نمایه های باستانی شمارش شده و تجربیات محلی در اکتشافات قانونی و غیره انطباق داده شده و میزان ضریب اطمینان اکتشاف محدوده تعیین شده مشخص شود می تواند بر اساس تجربیات باستان شناسان اولویت بندی شده و در برنامه ریزی اکتشاف قرار گیرد .

پیشنهادات

1-      انجام مطالعه بصورت کاملا پایه ای بر اساس نقشه های تولیدی از تصاویر ماهواره ای به منظور جلوگیری از ورود خطاهای نقشه های تولید شده موجود.

2-      بسط و گسترش اطلاعات فنی دقیق در خصوص شواهد درست نظیر استفاده از معیار شمارش آثار باستانی مکشوفه در مناطق مختلف و مکانی نمودن اطلاعات وابسته به آن.

3-      استفاده از معیار نمایه های شماره شده به عنوان ، معیار حمایت کننده از فرضیه شواهد درست.

4-      بررسی سایر فاکتورهای تاثیرگذار نظیر اقلیم ، کاربری اراضی و غیره در مطالعات بعدی به انجام دقیقتر و گسترده تر مطالعه.

5-      استفاده از ظرفیت های کارشناسی باستان شناسی در انتخاب ارزش معیار های انتخاب شده به جهت طبقه بندی آنها از نظر اهمیت.

 

 

Refernces:

1- Islami, Hossein, 1993, Two thousand years’ history of Sari city, Islamic Azad University, Qaemshahr Branch, Autumn, p. 70.

2- SeyyedaliPour, Seyyed Khalil, Eghbali, Naser, 2011, The role of ecotouristic, cultural and historical attractions in the development of tourism in Semnan Province, Quarterly of Geographical Tourism Space, volume1.no.1.

3- Falahatabar, Nasrallah, Modiri, Mehdi, 2011, Tourism, especially religious tourism and pilgrimage of the most important pillar of sustainable development (Case study: Kashan), Quarterly Journal of Human Geography. Vol 4.no 1.

4- Mahini, Abdolrasoul, Kamyab, Hamid Reza, 2011, Geographic Information System Using the Idrisi Software, Golestan Environmental Protection Office Publications.

5- Malgunov, G, 1364, Mullah-Moravian travelogue to the southern shores of the Caspian Sea, translation of Peter, correction, completion and translation of Massoud Gozarari, Dadjou Publications.

6- Moradi H.R, Mohammadi. M, Poorghasemi.H.R, Mostafazadeh.R (2006). Landslide hazard analysis in Golestan province using Dempestra-Sheifer theory, Earth science research, Year 1, No. 3.

7- Yaghfouri, Hossein, Aghaei, Unit, 2011, An Analysis of Urban Tourist Attractions and its Role in Economic Development (Case Study: Ardabil), https://www.civilica.com/Paper.URBANECONOMICS01URBANECONOMICS01_047.html.

8- An, P., Moon, W.M., and Bonham-Carter, G.F., 1994, Uncertainty management in integration of exploration data using the belief function. Nonrenewable Resources, v.3, p.60–71.

9- de Vries, Patricia,2008, Archaeological predictive models for the Elbe valley around Dresden, Saxony, Germany, 35th International Conference on Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology (CAA), Berlin, Germany.                                                                               

10- Enrico R. Crema, , Andrew Bevan, Mark W. Lake,2010, A probabilistic framework for assessing spatio-temporal point patterns in the archaeological record, Journal of Archaeological Science,Volume 37, Issue 5, May 2010, Pages 1118–1130.

11- Moysiadis. A & Perakis.K, 2010, Probability Modelling of Archaeological Sites with the Use of Geoinformation, Remote Sensing for Science, Education and Natural and Cultural Heritage, Greece.

 

 

 

 

 

---

[1] -، کارشناسی ارشد جغرافیا گرایش برنامه ریزی توریسم دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ایران

[2] -، استاد و عضو هیات علمی گروه منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

[3] -(نویسنده مسئول)، استادیار و عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه تربیت مدرس [e-mail]

 

مراجع

Refernces:

1- Islami, Hossein, 1993, Two thousand years’ history of Sari city, Islamic Azad University, Qaemshahr Branch, Autumn, p. 70.

2- SeyyedaliPour, Seyyed Khalil, Eghbali, Naser, 2011, The role of ecotouristic, cultural and historical attractions in the development of tourism in Semnan Province, Quarterly of Geographical Tourism Space, volume1.no.1.

3- Falahatabar, Nasrallah, Modiri, Mehdi, 2011, Tourism, especially religious tourism and pilgrimage of the most important pillar of sustainable development (Case study: Kashan), Quarterly Journal of Human Geography. Vol 4.no 1.

4- Mahini, Abdolrasoul, Kamyab, Hamid Reza, 2011, Geographic Information System Using the Idrisi Software, Golestan Environmental Protection Office Publications.

5- Malgunov, G, 1364, Mullah-Moravian travelogue to the southern shores of the Caspian Sea, translation of Peter, correction, completion and translation of Massoud Gozarari, Dadjou Publications.

6- Moradi H.R, Mohammadi. M, Poorghasemi.H.R, Mostafazadeh.R (2006). Landslide hazard analysis in Golestan province using Dempestra-Sheifer theory, Earth science research, Year 1, No. 3.

7- Yaghfouri, Hossein, Aghaei, Unit, 2011, An Analysis of Urban Tourist Attractions and its Role in Economic Development (Case Study: Ardabil), https://www.civilica.com/Paper.URBANECONOMICS01URBANECONOMICS01_047.html.

8- An, P., Moon, W.M., and Bonham-Carter, G.F., 1994, Uncertainty management in integration of exploration data using the belief function. Nonrenewable Resources, v.3, p.60–71.

9- de Vries, Patricia,2008, Archaeological predictive models for the Elbe valley around Dresden, Saxony, Germany, 35th International Conference on Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology (CAA), Berlin, Germany.                                                                               

10- Enrico R. Crema, , Andrew Bevan, Mark W. Lake,2010, A probabilistic framework for assessing spatio-temporal point patterns in the archaeological record, Journal of Archaeological Science,Volume 37, Issue 5, May 2010, Pages 1118–1130.

11- Moysiadis. A & Perakis.K, 2010, Probability Modelling of Archaeological Sites with the Use of Geoinformation, Remote Sensing for Science, Education and Natural and Cultural Heritage, Greece.