دنیای رنگ ها در اشعار ملا مصطفی بیساران

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 5، دوره 9، شماره 32، آذر 1396، صفحه 95-118   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسنده

مهین کریمی

پژوهشگر آزاد

چکیده

رنگ در ادبیات از دیرباز مورد توجه بوده است. شاعران از  گروه افرادی هستند که از عنصر رنگ در آفرینش واژه ها و تصاویر شاعرانه برای زیبا کردن اثر خود استفاده های زیادی کرده اند. بی شک بررسی تمام عناصر یک اثر ادبی در شناخت حقیقی آن اثر بسیار مهم است.  در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از دانش های میان رشته ای  ادبیات، جامعه شناسی و روانشناسی  به توصیف و نقد زیبایی شناسی  رنگ در اشعار یکی از شاعران برجسته هورامان پرداخته شده است. اهداف پژوهش شامل بررسی رنگ و شیوۀ به کار گرفتن آن در دیوان بیسارانی است تا پنجره ای تازه برای شناسایی بیشتر آن اثر گرانقدر و شاعر بزرگ آن باز کند زیرا بیسارانی با تأثیرپذیری از محیط رنگارنگ هورامان  بهرۀ کامل را از رنگ برده است و همچنین سعی شده تا تمام رنگ هایی که در دیوان بیسارانی وجود دارند، از نظر روانشناسی و زیبایشناسی با ذکر نمونه بررسی شوند تا دنیای  بیسارانی و رنگ دادن جنبه های مختلف زندگی بیسارانی در اشعارش مجسّم شود و دریچه ای به روی ادراک و احساس شاعر گشوده شود. نتایج نشان می دهد رنگ سیاه در دیوان بیسارانی از بقیۀ رنگ ها بسامد بیشتری دارد. هر چند تکرار زیاد  رنگ سیاه در یک اثر ادبی می تواند نشان دهندۀ فکر ناامیدانه و سختی زندگی باشد که این جنبۀ منفی رنگ سیاه است اما در دیوان بیسارانی رنگ سیاه بیشتر برای وصف چشم و ابرو و زلف و همچنین برای خلق تصاویر زیبا  در کنار رنگ سفید چهرۀ یار آمده است که این جنبۀ مثبت رنگ سیاه است.

کلیدواژه‌ها

رنگ؛ تصویر؛ زیبایی شناسی؛ بیسارانی؛ بسامد

مراجع

1-     انصاری، نرگس(1391)، تحلیل ابعاد معناشناسی رنگها در مثنوی معنوی، فصلنامه درّ دری، سال دوم، شماره  سوم، ص21-40.

2- براهنی، رضا،(1358)، طلا در مس، کتاب زمان، تهران.

3-  پورعلی خان، هانیه،(1380)، دنیای اسرار آمیز رنگ ها، هزاران، تهران.

4- پورنامداریان، تقی،(1380)، درسایە آفتاب، سخن، تهران.

5ـ حبیبی، عبدالله، (1395)، دیوان بیسارانی، انتشارات کوردستان، کردستان.

6- سان، هوارد و دوروتی،(1378)، زندگی با رنگ، ترجمه نغمه صفاریان، حکایت، تهران.

7ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا،(1387)، صور خیال در شعر فارسی، آگاه، تهران..

8ـ فلمار،برند کلاوس، (1376)، رنگ ها و طبیعت شفا بخش آن ها، ترجمەی شهناز آذر نیوش، ققنوس، تهران.

9ـ لوشر،ماکس،(1371)، روانشناسی رنگ ها، ترجمەی لیلا مهردادپی، حسام، تهران.