توسعه اکوتوریسم پایدار در مناطق حفاظت شده با تاکید بر مفهوم ظرفیت برد زیست محیطی

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 2، دوره 7، شماره 25، اسفند 1396، صفحه 19-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مژگان بزم آرا بلشتی^{* 1}؛ مرتضی توکلی²؛ ستار سلطانیان³؛ کاوه جعفرزاده⁴

¹دانشجو

²دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه تربیت مدرس

³مربی

⁴سایر

چکیده

در این پژوهش ظرفیت برد، اکوتوریسم و اکوتوریسم ورزشی منطقه حفاظت‌شده خائیز برای رسیدن به توسعه اکوتوریسم پایدار مورد بررسی قرار گرفته. در همین راستا پس از تهیه اطلاعات و تجزیه و تحلیل بر روی آنها در محیط (GIS) و با استفاده از روش ترکیب وزین خطی مساحت پهنه‌های مناسب هر فعالیت اکوتوریسمی تعیین گردید و در ادامه با بهره‌گیری از اطلاعات به دست آمده و مبانی نظری مرتبط با ظرفیت برد، آستانه تحمل اکوتوریسم و فعالیت‌های اکوتوریسم ورزشی در سه سطح فیزیکی، واقعی و موثر محاسبه گردید. با توجه به نتایج 5/60 درصد از کل منطقه مورد نظر برای اکوتوریسم مناسب در نظر گرفته شد که پهنه‌ی بسیار خوب بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است (5/24درصد). همچنین پهنه‌ی بسیار خوب با تعداد 2420145 نفر بیشترین ظرفیت‌ برد فیزیکی و با تعداد 56278 نفر بیشترین ظرفیت برد واقعی را داراست. بیشترین مساحت کاربردی فعالیت اکوتوریسم ورزشی نیز در پهنه‌ی متوسط با مساحت 24/3358 هکتار قرار گرفته و نشان دهندی این موضوع می‌باشد که خائیز جنوبی از لحاظ گردشگری ورزشی دارای توان متوسطی است. از میان فعالیت‌های اکوتوریسم ورزشی نیز فعالیت‌های دامنه‌نوردی بیشترین ظرفیت برد را در پهنه‌ی خوب به خود اختصاص داده است، این افزایش به علت شرایط محیطی و اکولوژیکی مناسب و مساحت بیشتر این پهنه‌ها می‌باشد. در نهایت، مطالعه شرایط موجود گردشگری و ارزیابی منطقه گویای آن است که عدم توجه به آستانه تحمل زیست‌محیطی در سطح منطقه حفاظت‌شده خائیز جنوبی می‌تواند پایداری این منطقه را در کوتاه مدت در معرض خطر جدی قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

"ظرفیت برد زیست محیطی"؛ "توسعه پایدار"؛ "اکوتوریسم"؛ "اکوتوریسم ورزشی"؛ "مدیریت و برنامه ریزی"؛ " منطقه حفاظت شده خائیز"

مراجع