مؤلفه های تاثیرگذار در ارتقاء امنیت فضاهای عمومی (نمونه مورد مطالعه: پارک های شهر آمل)

آمایش محیط

مقاله 6، دوره 10، شماره 39، اسفند 1396، صفحه 131-156   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

رحیم بردی آنامرادنژاد^{* 1}؛ زهره بلوری²

¹عضو هیات علمی دانشگاه مازندران

²--

چکیده

امروزه، امنیت یکی از شاخصه‌های زندگی اجتماعی در شهرها است و آسیب‌های اجتماعی از مهم ترین پیامدهای نبود امنیت به شمار می رود. هدف تحقیق حاضر، شناسایی عوامل مؤثر در ارتقاء سطح امنیت فضاهای عمومی  و نیز بررسی میزان تاثیرگذاری عوامل بر این امر  می باشد. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی است و دارای هدف کاربردی می‌باشد. این مقاله دارای ماهیت میدانی بوده و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری مقاله حاضر کاربران پارک های شهر آمل(شهروندان حاضر در پارک) هستند که به صورت تصادفی به تعداد 150 نفر انتخاب شده‌اند. روایی سؤالات پرسش نامه  با استفاده از نظر کارشناسان تعیین شده است. سنجش پایایی آنها نیز با آلفای کرونباخ محاسبه شده که برابر با 78 /0 است. به منظور آزمون فرضیه ها،  از روش های آماری ازجمله  آزمون های    T- testو فریدمن استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که از دیدگاه کاربران پارک‌های آمل،  به ترتیب چهار مؤلفه عملکردی، زیبا شناختی، زیست محیطی و اجتماعی در ارتقاء امنیت پارک های شهری آمل تاثیر گذار هستند.  

کلیدواژه‌ها

امنیت؛ فضاهای عمومی؛ پارک‌های شهری؛ آمل

مراجع

 

1-     بازوندی، ف.، شهبازی، م .1393. نقش سرزندگی در ایجاد تصویر ذهنی شهروندان و میزان بهره گیری از فضای شهری(مطالعه موردی: پیاده راه خیابان سپهسالار تهران). دو فصلنامه پژوهشهای منظر شهر، سال اول، شماره 1، 43- 34.

2-     بتنلی، ای ی.، آلن ال ، اپال م، سو مک گ، و گراهام ا .1386. محیط های پاسخده. ترجمه مصطفی بهزادفر، انتشارات دانشگاه علم و صنعت، چاپ چهارم، تهران.

3-     پاکزاد، ج.1386 . سیر اندیشه ها در شهرسازی2 از کمیت تا کیفیت: شرکت عمران شهرهای جدید، تهران.

4-     پورموسوی،س،م.،زیوریار،پ.،علیزاده،ت.1394. رابطه‌ی بین کیفیت فضاهای کالبدی و کارکردهای اجتماعی مطالعه موردی: منطقه 19 شهرداری تهران(محله احمدیه). فصلنامه آمایش محیط. دوره 8، شماره 28. 23-46

5-     حاتمی نژاد،ح.، ویسیان،م.، محمدی ورزنه،ن.،علیزاده،ع.1393.تحلیل و اولویت‌ بندی فضای سبز شهری با بهره‌گیری از تکنیک های TOPSIS و GIS (مطالعه موردی: شهر دهگلان) فصلنامه آمایش محیط. دوره 7، شماره 26. 65-88

6-      رحیمی خ، .1388. نقش خانواده در تأمین امنیت و جایگاه پلیس در ارتقای آن، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال ششم ،شماره 26، 39- 21.

7-     رهنمایی، م،ت.، پورموسوی، س، م.1384. بررسی ناپایداری های امنیتی کلان شهر تهران بر اساس شاخص های توسعه پایدار شهری، مجله پژوهش های جغرافیایی- شماره 57، 177-193.

8-     ساروخانی، ب، هاشم نژاد، ف، .1390. بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی) مؤلفه های آن( و احساس امنیت اجتماعی در بین جوانان شهر ساری. فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان، سال دوم ،شماره 2، 94- 81.

9-     صارمی، ح، ر.1389. تحلیل نقش مسائل اجتماعی در نا امنی شهرها از دیدگاه اسلام. نشریه هویت شهر، سال چهارم، شماره 6، صص107-118.

10- صالحی امیری، س.، خدایی، ز، پورخیری، ع.1390. شاخص های تحلیل امنیت در فضاهای شهری. سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری،  مشهد مقدس.

11- صالحی، ا.1390. برنامه ریزی و طراحی محیطی امنیت در محیط سبز شهری. سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، تهران، چاپ اول.

12- قرایی، ف.، رادجهانبانی، ن.، رشیدپور، ن.1389. بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری (مطالعه موردی: مناطق 2و 11 تهران). نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 4، 32- 17.

13- رفیعیان، م.، خدایی، ز.1389. شهروندان و فضاهای عمومی شهری:نگرش تحلیلی؛ بررسی شاخص ها و معیارهای مؤثربر رضایت مندی شهروندان از فضاهای شهری.دفتر گسترش تولید علم، تهران، چاپ اول.

14- دانشگر مقدم، گ.، اسلامپور، م.1391. تحلیل نظریه قابلیت محیط از دیدگاه گیبسون و بازخورد آن در مطالعات انسان و محیط انسان ساخت. فصلنامه معماری و شهرسازی آرمان شهر ، شماره 9، 86- 73.

15- کاظمی، م.، سعادت یار، ف.، بیطرف، ف.1390. تاثیر تصویر ذهنی گردشگران بر ارزش ادراک شده از شهرهای ساحلی دریای خزر با تاکید بر نقش واسط کیفیت عوامل ادراک شده . نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، شماره 2، 34- 19.

16-  کارمونا، م.، هیت، ت.، تنر، ا.، تیسدل، ا. 1388. مکان های عمومی، فضاهای شهری. ترجمه: فریبا قرائی، مهشید شکوهی، زهرا اهری و اسماعیل صالحی، دانشگاه هنر، تهران.

17- کلانتری، م. 1380. بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران. پایان نامه دکتری، استاد راهنما: دکتر محمد تقی رهنمایی.

18- گلکار، ک. 1384. مؤلفه های سازنده کیفیت طراحی شهری. صفه، شماره31، 65- 38.

19- گلکار، ک. 1379. مؤلفه های سازنده کیفیت طراحی شهری، نشریه علمی_پژوهشی ، شماره 32،65-38.

20- گیدنز، آ. ۱۳۷8. پیامدهای مدرنیته"، ترجمه محسن ثلاثی، نشر مرکز، تهران.

21- لنگ ،ج. 1386. طراحی شهری: گونه شناسی رویه ها و طرح ها، ترجمة حسین بحرینی. انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

22- لینچ،ک. 1376. تئوری شکل خوب شهر. ترجمة حسین بحرینی. انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

23- نیازی، م.،. فرشادفر، ی. 1390. بررسی رابطه بین میزان اعتماد اجتماعی  و احساس امنیت اجتماعی در بین زنان مناطق شما (1و2) و مناطق جنوب (19 و 20) شهر تهران. نشریه مطالعات شهری، شماره 1، 178- 147.

24- فکوهی، ن. 1383. انسان شناسی شهری، تهران، ، چاپ اول، نشر نی.

25- مدنی پور، ع. 1384. طراحی فضای شهری؛ نگرشی بر فرآیندهای اجتماعی و مکانی. ترجمه: فرهاد مرتضایی، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.

26-  مجیدی خامنه،ب.، جنگی،ح.1393. تحلیل فضایی عملکردهای زیباشناسانه در ایجاد آرامش روانی شهروندان ( نمونه موردی: منطقه 6 شهرداری تهران).فصلنامه آمایش محیط، دوره 7.شماره 27. 103-120

27- مومنی، ا. 1394. مرزهای مفهومی امنیت عمومی وامنیت اجتماعی شده، پژوهشنامه نظم وامنیت قضایی، سال هشتم، شماره 3، 90-55.

 

28-  Bell, P. A., Greene, T. C., Fisher, J. D., & Baum, A. 2005. Environmental Psychology, Psychology Press, London.

29-  Brunsdon, C.Gilroy, R. Madani pour, A.Roe,M.Thompson,I. Townshend, T. 1995. Safety, Crime, Vulnerability  and  Design- A proposed Agenda of study. University of Newcastle.24p.

30-  Brenda, S.A. Yeoh & Peil Lin Y. 1997. "Where Women Fear to Tread: Images of Danger and the Effects of Fear of Crime in Singapore. Geogour Nal. Vol. 43, No. 3. P 273-286.

31-   Campbell ,K and Michael, O. 2006. Hard Power: The New Politics of National Security , Basic books. p:336.

32-  Carr, S., Francis, M., Rivilin, L. G. & Stone, A. 1992. Public Space, Cambridge University Press, New York.

33-  Clarke, Ronald V. and Pat Mayhew. 1980. Designing out Crime. London: H.M.S.O.

34-  Francis, M. 2003. Urban open space: Designing for user needs, Island Press, Washington D.C.

35-  Garcia-Ramon, M. D, A. Ortiz & M. Prats. 2004. "Urban planning, gender and the use of public space in a peripheral neighborhoods of Barcelona". Cities. Vol. 21. No. 3. Pp. 215–223.

36-  Hillier, B. 1996. “Space is the Machine”, Cambridge University Press, Cambridge.

37-  Lorenc, T., Clayton, S., Neary, D., Whitehead, M., Petticrew, M., Thomson, H., Cummins, S.,Sowden, A., Renton, A. 2012. Crime, fear of crime, environment, and mental health and wellbeing: mapping review of theories and causal pathways. Health Place 18,757–765.

38-  Lubuva, John and Mtani, Anna. 2004. Urban Space and Security: A Case of the Dar es Salaam, Safety   Audits for Women,Dar es Salaam, Tanzania, 13-17.

39-  Mayhew, Pat, Ronald V. Clarke, Mike Hough and Anrew Sturman. 1976. Crime as Opportunity. Home Office Rsearch Study No. 34. London: H.M.S.O.

40-  Nye, J. S, Jr. 2004. Soft Power: The Means to Success in World Politics,Capsule Review May/June 2004 Issue U.S. Foreign Policy.

41-  Punter, J. &Carmona, M.1997. The Design Dimension of Planning:Theory, Content and Best Practice for Design Policies, London:E & FN Spon.

42-  Soltani,M.,Ghanbari,N.2014.  Proper Evaluation of Urban Public Spaces for Women in, Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 4(12)353-364.

43-  Southworth, Michael. 1989. Theory and Practice of Contemporary Urban Design: A Review of Urban Design Plans in the United States.” Town Planning Review 60 (4): 369–402. 

44-  Watson, S. 2005. Societal security: Applying the concept to the process of Kurdish identity construction. New York: Columbia University Press,pp.58-72.

45-  Wolch,J.R.,Byrne,J and Newell,J. 2014. Urban green space, public health, and environmental justice: The challenge of making cities ‘just green enough’, Landscape and Urban Planning 125 , 234–244.