اثرات کشندگی و جانبی کنه‌کش اسپیرودیکلوفن و اسپیرومسیفن روی کنه تارتن دو لکه‌ای Tetranychus urticae Koch و شکارگر آن Neoseiulus californicus McGregor (Acari: Phytoseiidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 8، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 34، شهریور 1396، صفحه 1-11   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سعیده سرباز^{* 1}؛ شیلا گلدسته¹؛ عباسعلی زمانی²؛ ابراهیم سلیمان نژادیان³؛ رضا وفایی شوشتری¹

¹گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، واحد اراک

²گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

³گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

چکیده

سمیت حاد دو آفت‎­ کش اسپیرودیکلوفن و اسپیرومسیفن علیه مراحل مختلف سنی تخم و ماده بالغ کنه تارتن دولکه­‎ای (Koch) Tetranychus urticae روی گیاه لوبیا در شرایط آزمایشگاه بررسی شد. آزمایش­‎ها در شرایط دمایی ċ2±27، رطوبت نسبی 5±70% و دوره نوری 16:8 (تاریکی: روشنایی) بررسی شد. اثر باقی­ مانده دو آفت‎­کش روی ماده‎­های بالغ نیز ارزیابی شد. زیست­ سنجی به روش غوطه ­ور­سازی برگ در پنج غلظت مختلف برای آفت‎­ کش اسپیرودیکلوفن (416، 87/86، 11/18، 78/3، 79/0)، (26/3، 63/1، 83/0، 41/0، 21/0) و اسپیرومسیفن (260، 27/51، 10/10، 07/4، 39/0)، (56/1، 53/0، 18/0، 06/0، 02/0) به­ ترتیب برای مرحله تخم و ماده بالغ انجام شد و سپس مقادیر LC₅₀ و LC₉₀ به­وسیله آنالیز پروبیت تایید شد. مقادیر LC₅₀  آفت‎-کش اسپیرودیکلوفن برای مرحله تخم و کنه ماده بالغ به ­ترتیب 06/2 و 68/28 و برای آفت‎­کش اسپیرومسیفن به ­ترتیب برابر 24/0 و 28/14 پی­‎پی­‎ام بود.
همچنین اثر باقی­‎مانده دو آفت­‎کش فوق روی مرحله کنه ماده بالغ آفت و کنه شکارگرش Neoseiulus californicus McGregor بررسی شد. اثر غلظت حاصل از LC₉₀ هر دو آفت­‎ کش روی مرگ و میر کنه آفت و شکارگر بین روزهای اول و 14 به ­دست آمد. داده‎­های آماری حاصل از این آزمایش نشان داد که به ­طور کلی هر دو آفت‎­کش به­ خصوص اسپیرومسیفن سمیت بالایی روی مرگ و میر کنه ماده بالغ آفت و اثر سمیت کمی روی کنه شکارگر دارند. بعد از گذشت هفت روز تیمار شدن با دو آفت­‎کش اسپیرومسیفن و اسپیرودیکلوفن مرگ و میر کنه ماده بالغ آفت به­ ترتیب 6/56 و 3/78 درصد و 14 روز بعد این مقادیر به ­ترتیب برابر 6/46 و 6/51 درصد برای کنه آفت به ­دست آمد. کاربرد این دو آفت­‎ کش بعد از گذشت دو هفته با وجود تاثیر بالا در کنترل جمعیت کنه تارتن دو لکه­‎ای، هیچ تاثیر منفی روی جمعیت کنه شکارگر نداشت.

کلیدواژه‌ها

اسپیرودیکلوفن؛ اسپیرومسیفن؛ کنه تارتن دو لکه‌ای؛ Neoseiulus californicus؛ سمیت

مراجع