تحلیل و بررسی چالش‌های بازارچه‌های مرزی در ایران: مطالعه موردی بازارچه‌های مرزی استان بوشهر

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 18، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37، دی 1396، صفحه 333-353   

نویسنده

عبدالرسول افراسیابی^*

مربی علوم اقتصادی، دانشگاه پیام نور، بوشهر، ایران

چکیده

 

چکیده
با توجه به این که یکی از ظرفیت­های کشورها برای توسعه مبادلات اقتصادی، مناطق مرزی هستند، تأسیس بازارچه­های مرزی مشترک در نقاط صفر مرزی ایران و کشورهای همسایهیکی از راهکارهایی است که به منظور توسعه اقتصادی مناطق مرزی و اشتغال‌زایی و نیز جلوگیری از روند مهاجرت مرزنشینان از سوی وزارت کشور در نظر گرفته شده است. با وجود این هدف اما بازارچه­های مرزی برای ایفای نقش خود با چالش­هایی عمده­ای مواجهه هستند. هدف این مقاله تحلیل و بررسی چالش­های بازارچه­های مرزی در ایران با تأکید بر بازارچه­های مرزی استان بوشهر است. سؤال اصلی مقاله این است که بازارچه‌های مرزی در ایران و به ویژه استان بوشهر با چه چالش­هایی مواجهه هستند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می­شود از جمله این که بازارچه‌های مرزی دارای چه پیشینه­ای در ایران و جهان هستند و این که چه نظریاتی برای تحلیل این بازارچه‌ها ارائه شده است؟ فرضیه‌ای که در این مقاله برای پاسخگویی به این پرسش طراحی شده است این است که به نظر می‌رسد که بین عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور و چالش­های بازارچه‌های مرزی رابطه معناداری وجود دارد. در پژوهش حاضر سعی شده است، با استفاده از داده­های پرسشنامه­ای جمع آوری شده در سال 1394 از نمونه 200 نفری در استان بوشهر (فعالان اقتصادی) و روش­های آمار استنباطی و آزمون ناپارمتریک دوجمله­ای و فریدمن و نرم افزار SPSS به شناخت تهدیدها و عوامل مؤثر بر عملکرد بازارچه‌های مرزی در استان بوشهر پرداخته شود. برای روایی و پایایی پرسشنامه، از آزمون آلفای کورنباخ استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می­دهد که کیفیت راه­های ارتباطی، امکانات رفاهی و خدماتی موجود در مسیر راه­های منتهی به بازارچه­های مرزی، رقابت­پذیری ضعیف کالاهای داخلی نسبت به کالاهای خارجی، عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور از عوامل تهدیدآمیز در بازارچه­های استان بوشهر به شمار می­آیند و عواملی نظیر هزینه­های حمل و نقل، حمایت­های بیمه­ای شاغلین و توسعه روابط تجاری با کشورهای هم‌جوار بر عملکرد بازارچه­های مرزی تأثیر معنادار دارد.
 

 

 

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: بازارچه مرزی؛ استان بوشهر؛ مبادلات اقتصادی؛ همسایگان؛ ایران

مراجع

Persian References

Akhavi, Omid (2012), Iranian borders, Quarterly Journal of the Month of History and Geography, No. 173.

Alikhani, Mozaffar (2004), The role of border markets in foreign economic development and development, Journal of the Chamber of Commerce, Industries and Mines, No. 5, 10.

Bayat, Kaveh (2011), Iranian borders, World Book Quarterly, No. 265-267

Chukhachi Zadeh Moghadam, Mohammad Bagher (2002). Collection of articles of land preparation and defense conference of Imam Hossein University Press.

Ebrahimzadeh, Hamid Reza and Bigdeli, Masoud (2014), Evaluation of the role of border markets in the security and sustainable development of border cities Case study: Parviz Khan Ghasr Shirin border frontier forum, Sustainable Development and Investment Opportunities, Islamic Azad University, Pars Abad Moghan.

Ezzati, Ezatollah (2000), Geopolitics, Tehran: Publication of the side.

Golam Motlagh, Ali Reza and Mehran Shabankari (2006), Climate zonation of Bushehr Province, Journal of Applied Sociology, No. 20.

Ismailzadeh, Khalid and Jalil Sahabi (2012), Common Border Markets A Mechanism for the Health of the Border Economies and Development of Regional Cooperation, Second National Conference on Economic Development Strategies, Focusing on Regional Planning, Islamic Azad University, Sanandaj.

Kamran, Hassan, Mohammadpour, Ali, Jafari, Farhad (2009), Bajjiran Frontier Market Function Analysis, Journal of the Iranian Geographic Society, Nos. 18 and 19, 6.

Mousavi, Mirnejf (2012), Evaluation of the role of common border markets in the development and prosperity of the border regions Case: Border market of Pirchan Shahr, Geography and Development Magazine, No. 23

Mousavi, Seyyed Mohammad Reza and Mohammad Reza Bagherzadeh (2013), Explaining the Role and Importance of Border Markets on Sustainable Development of Peripheral Areas (Case Study: Bileh-ye Sardar), Journal of Frontier Science and Technology, No. 6.

Naderi, Abolghasem (1992), Relative Advantage and Export Development in Iran, Institute for Trade Studies and Research, First Printing, Tehran, 2009, 39-38.

Pashaloo, Ahad and Mohammad Zahidi Ghorpour and Jalil Delshadzad and Ahmad Pashlou (2014), Comparative study of the effects of border markets on the development of border regions (Razi and Sarvom boundary markets), Farsi Science and Technology Quarterly, No. 9.

Pirali, Alireza (2012), Evaluation of the Performance of Common Border Markets in Iran (Using the BSC Model), Journal of Extension of Frontier Science and Technology, No. 1, Third Period.

Saeedi, Ali Asghar, Esmaeilzadeh, Khaldo Abdollahpour, Jamal (2009), Sociological Study of Common Border Markets Case Study: (Sardasht and Piranshahr Border Markets), Journal of Social Sciences, No. 45.

Seyyed Fatemi, Seyyed Majid, Hassanzadeh Delir, Karim (2010), Investigating and analyzing the role of Sahand new city in spatial planning of Tabriz city major urban and regional studies and researches, 2008, No. 2, No. 6, pp. 18-1.

Taghvaei, Masoud and Majid Goudarzi (2009), Analysis and Analysis of the Situation of the Urban Network in Bushehr Province, Geography and Regional Development Quarterly, No. 13.

Zarghani, Seyyed Hadi and Sabah Mehdizadeh and Hadi Azami (2012), Analyzing the Political-Spacecraft Reflections of Border Markets (Case Study: Bashmaq Marivan Border Market), Quarterly Journal of Planning and Development of Space, Vol. 16, No. 1.

Latin References

Hansen, Niles H. (ed.) (1978): Border Regions: A Critique of Spatial Theory and an European Case Study;Human Settlement Systems: International Perspectives on Structure Change and public Policy. Ballinger.

Ataullah, Ali, Le, Hang and Sahota, Amandeep S (2014). Employee Productivity, Employment Growth, and the Cross-Border Acquisitions by Emerging Market Firms, Human Resource Management, Volume 53, Issue 6, pages 987–1004, November/December 2014.

Chaudhuri,Amrita Ray(2014). Cross-Border and Market Segmentation, The Journal of Industrial Economics, Volume 62, Issue 2, pages 229–257, June 2014.

3- Hansen, Niles (1977). Border regions: A critique of spatial theory and a European case study, The Annals of Regional Science, March 1977, Volume 11, Issue 1, pp 1–14.

Lewczuk,Jerzy  and Ustinovichius,Leonas  (2015).The Concept of Multi-Functional Development of Cross-Border Regions: Poland Case, Innovative solutions in Construction Engineering and Management, Volume 122, 2015, Pages 65–70.

Niebuhr,Annekatrin(2004). Spatial Effects of European Integration: Do Border Regions Benefit Above Average?, Hamburg Institute of International Economics (HWWA)Neuer Jungfernstieg 21 - 20347 Hamburg, Germany.

Niebuhr,Annekatrin, Stiller, Silvia (2002). Integration effects in border regions - a survey of economic theory and empirical studies, ERSA conference papers ersa02p066, European Regional Science Association.

Ying, Ge, Yin, He, Jiang,Yeheng and Yin, Xiaopeng (2014). Border Trade and Regional Integration, Review of Development Economics, Volume 18, Issue 2, pages 300–312, May 2014.

W Srikham, J Smyth, MM Suksamret (2015). Politics of Land Grabbing in the Borderland: A Case Study of Chongjom Border Market, Kabcheong District, Surin Province, 2015, Pages 1–49- M Sadeghi, H Rabiei - 2015 - serd.khu.ac.ir(2015). Optimum Locational Analysis Regarding Border Markets Located in Villages of Gonbad Kuvoos, 2015, Pages 1–4

Online references

Islamic Republic of Iran Customs site. See http://www.irica.gov.ir

Enchanted Learning

http://pourdanesh.com

Scorpion Research

https://www.commercialconsultants.ir