حقوق سیاسی مردم در اعمال نظارت بر دولت

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

مقاله 9، دوره 13، شماره 41، دی 1396، صفحه 157-180   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

علی کاظم زاده^*

عضو هیأت علمی واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

حقوق سیاسی، بخشی از حقوق بشر است که به حقوق انسان‌ها در حوزه سیاست می‌پردازد و اموری از قبیل حق تعیین سرنوشت و مقدرات سیاسی و حق آزادی های سیاسی را شامل می‌شود. حق تعیین سرنوشت و مقدرات سیاسی مهمترین حقوق سیاسی است؛ حوزه عمومی ملک مشاع انسان‌هاست و میزان رأی مردم است . متصدیان امور عمومی به نیابت و انتخاب مردم انجام این خدمات را به عهده می گیرند. تصرف و دخالت در حوزه عمومی، بدون رضایت و اذن مردم مجاز نیست؛ در نظام مردم سالاری معیار بهره مندی از حقوق عمومی رضایت اکثریت با احترام به حقوق اقلیت می باشد؛ از جمله حق مشارکت سیاسی که شامل حق تعیین سرنوشت، حق شرکت مردم در انتخابات و همه پرسی‌ها، حق شرکت در تصمیم گیری‌ها، حق دسترسی شهروندان به مناصب دولتی، حق انتقاد و اعتراض، حق عزل، حق انتخاب رهبران و شرکت مستقیم و غیرمستقیم در سیاست گذاری عمومی و حق برخورداری از آزادی های سیاسی، حق برخورداری از آزادی بیان و آزادی احزاب می باشد. این حقوق سیاسی ابزارهای اعمال نظارت مردم بر دولت می باشند؛ که هریک از این‌ها نوعی نظارت مردم بر دولت است اگر مردم از هیات حاکمه منتخب خویش ناراضی شوند در انتخابات بعدی فرد دیگر را انتخاب می کنند یا در آن شرکت فعال پیدا نمی‌کنند و بدین طریق مراتب نارضایتی خود را اعلام داشته و ابزار نظارتی را نسبت به هیات حاکمه اعمال می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

دولت؛ حقوق سیاسی؛ همه پرسی؛ مشارکت سیاسی؛ نظارت مردم

مراجع