تبیین رفتارهای نوآورانه معلمان براساس باورهای غیرمنطقی و تفکر سیستمی آنان

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 20، دوره 7، شماره 3، اسفند 1396، صفحه 195-216   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

سارا مهرآمیز^{* 1}؛ محمد اکبری بورنگ²؛ محمد علی رستمی نژاد³

¹کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران ‏

²‏ استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران‏

³استادیار تکنولوژی آموزشی، دانشگاه بیرجند، ‏خراسان جنوبی، ایران ‏

چکیده

چکیده
هدف: این پژوهش با هدف پیش بینی رفتار نوآورانه معلمان براساس باورهای غیرمنطقی و تفکر سیستمی آنان انجام گرفت.
روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه معلمان مدارس ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 96-95را که تعداد 1340 نفر بودند را شامل شد. نمونه مورد مطالعه بر اساس جدول مورگان 297 معلم برآورد که به شیوه نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های تفکر سیستمی پالما، باورهای غیرمنطقی برنارد و رفتار نوآورانه کانتر استفاده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از رگرسیون چندگانه و t-test تک نمونه ای با کمک spss مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد تفکر سیستمی و رفتار نوآورانه معلمان در سطح بالاتر از متوسط قرار دارد. همچنین نتایج نشان داد که از بین مؤلفه های تفکر سیستمی، تنها یادگیری مستمر پیش بینی کننده باورهای غیرمنطقی معلمان است (0/05> p)، یادگیری مستمر بیشتر از شناخت مدل های ذهنی می تواند رفتار نوآورانه آنان را پیش بینی کند (0/01> p). همچنین از بین مؤلفه های باورهای غیرمنطقی، نگرش نسبت به دانش آموزان بیش تر از نگرش نسبت به مدرسه و تحمل پایین می تواند رفتار نوآورانه معلمان را پیش بینی کند (0/01> p).
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش در خصوص تبیین رفتار نوآورانه معلمان بر اساس تفکر سیستمی و باورهای غیرمنطقی آنان و از آنجا که باورهای غیرمنطقی نیز بر اساس تفکر سیستمی قابل پیش بینی است، لزوم توجه دست اندرکاران و مسئولین طراحی دوره های ضمن خدمت نسبت به برگزاری دوره هایی به منظور بهبود تفکر سیستمی معلمان جهت کاهش باورهای غیرمنطقی و بهبود رفتارنوآورانه معلمان بسیار مهم می نماید

کلیدواژه‌ها

"رفتار نوآورانه"؛ "باورهای غیرمنطقی"؛ "تفکرسیستمی"؛ "بیرجند"

مراجع

آقایی فیشانی، تیمور؛ جفره، منوچهر؛ میر محمدعلی تجریشی، شبنم. (1390). تفکر سیستمی و بهبود عملکرد کارکنان. فصلنامه مدیریت کسب‌وکار. 3(11): 5-12.

ابراهیم پور، حبیب؛ حسین نژاد، نادر؛ نعمتی، ولی؛ تقی­پور، فریدون.(1394). بررسی ارتباط هوش معنوی با رفتار نوآورانه‌ی معلمان. مجله روان‌شناسی مدرسه. 4(1): 7-21.

احمدیان، سید علی­اکبر؛ شکاری، حمیده؛ افشاری، محمدعلی.(1390). بررسی رابطه رکود دانش، یادگیری سازمانی و نوآوری سازمانی در مراکز آموزش عالی یزد. مدیریت فرهنگ سازمانی. 2 (9):131-154.

ادیب­راد، نسترن؛ مهدوی­ هرسینی، سید اسماعیل؛ ادیب­راد، مجتبی ؛ دهشیری، غلامرضا. (1384). مقایسه باورهای غیرمنطقی زنان مراجعه­کننده به مراکز قضایی و زنان مایل به ادامه زندگی مشتترک شهر تهران. فصلنامه خانواده پژوهی. 1(2): 131-138.

انباردار، فاطمه. (1395). تأثیر طرحواره درمانی بر میزان باورهای غیرمنطقی در نوجوانان پسر شهر اصفهان. اولین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران، قم.

ترابیان، لیلا. (1388). رابطه فرهنگ مدارس و پرورش روحیه نوآوری در دبیران مقطع متوسطه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا.

تقوی، جواد؛ زاهد بابلان، عادل؛ ابراهیم­پور، حبیب ؛ معینی­کیا، مهدی. (1393). بررسی رابطه­ی ساده و چند گانه­ی ابعاد توسعه حرفه­ای با رفتار نوآورانه­ی معلمان مدارس ابتدایی. اولین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.

جلالت، گلرخ، و مهاجران، بهناز. (1390). تفکر سیستمی و تأثیر آن بر فرآیندهای تصمیم­سازی و تصمیم‌گیری مدیران. اولین کنفرانس ملی رویکرد سیستمی در ایران، شیراز، مرکز استراتژی و توسعه علوم.

جهانیان، رمضان؛ حدادی، طاهره. (1394). بررسی رابطه بین سرمایه فکری با نوآوری و خلاقیت منابع انسانی در سازمان. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 5 (1): 65-92.

حاجی کریمی، عباس علی؛ رضائیان، علی؛ آذر، عادل؛ دهقانان، حامد. (1390). تحلیل میان سطحی تأثیر رهبری تحولی و روابط گروه کاری بر توانایی حل مسأله و رفتارهای نوآورانه کارکنان. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 1(5): 15-32.

حبیبی، یوسف؛ آینه­وند، علی ؛ حسینی، سید­حسین. (1394). پیش­بینی باورهای غیرمنطقی با توجه به بهزیستی معنوی و سبک زندگی. دومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، استانبول، مؤسسه مدیران ایده­پرداز پایتخت ویرا.

حیدری­پور، معصومه؛  فروغی­ابری، احمدعلی؛ سلیمی، قربانعلی. (1381). بررسی شیوه­های انتخاب معلم از دیدگاه معلمان، مدیران و مسؤولین استان کهگیلویه و بویر احمد. پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه­ریزی آموزشی، دانشگاه اصفهان.

خلخالی، علی؛ کشاورزی، رزا (1390). تأثیر آموزش مهارت‌های تفکر سیستمی بر اصلاح باورهای مدیریتی غیرمنطقی مدیران. اولین کنفرانس ملی رویکرد سیستمی در ایران، شیراز: مرکز استراتژی و توسعه علوم.

درخشنده، حامد؛ کاظمی، علی (1393). تأثیر مشارکت شغلی کارکنان در صنعت هتلداری شهر مشهد با استفاده از مدل معادلات ساختاری. جامعه­شناسی کاربردی، 25(3): 89-101.

رشیدی، اشرف ؛ علوی، حمیدرضا. (1384). بررسی میزان رفتار منطقی و اثربخشی ارتباطات و رابطه آنها در بین اعضای هیأت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، 2(3): 6-12.

رهنورد، فرج اله؛ محمدی فاتح، عمران؛ محمدی، داریوش. (1395). بررسی تأثیر تفکر سیستمی و مثبت اندیشی بر عملکرد شغلی کارکنان. فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، 2(3): 10-15.

زارعان، قدرت الله ؛ هونجانی، اسماعیل. (1391). اثربخشی روش های مشاوره فردی و گروهی در کاهش باورهای غیرمنطقی دانش آموزان. سومین همایش ملی مشاوره، خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی.

سام خانیان، محمد ربیع؛ جهانیان، رمضان؛ مرتضائی، احمد. (1382). خلاقیت و نوآوری در سازمان و مدیریت آموزشی. تهران: انتشارات اسپند هنر.

شمسی، علی. (1382). بررسی رابطه بین رضایت شغلی و سلامت روان و باورهای غیرمنطقی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان راهنمایی شهرستان خمین. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه تربیت معلم.

شهریاری، ساناز. (1390). بررسی تفکر سیستمی و به‌کارگیری آن در تصمیم‌گیری مسائل پیچیده و مقایسه با روش AHP . اولین کنفرانس ملی رویکرد سیستمی در ایران، شیراز، مرکز استراتژی و توسعه علوم.

صافی، احمد. (1386). آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه، تهران: انتشارات سمت.

علیرضایی، ابوتراب؛ تولایی، روح الله (1387). راهکارهای تقویت نوآوری و شکوفایی در سازمان، فصلنامه مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت. 2(3): 67-96.

فیروزی، محمد­رضا؛ کرمی، میثم. (1394). بررسی نقش واسطه ای سرمایه اجتماعی در رابطه با هوش هیجانی با خلاقیت. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 5 (4): 53- 78.

گل شکوه، فاطمه. (1394). رابطه بین نگرش مذهبی و باورهای غیرمنطقی با تحمل ابهام در جانبازان شهر دزفول. اولین کنگره بین المللی روانشناسی و علوم تربیتی با رویکرد اسلامی، اردبیل، کانون فرهنگی مناجات اردبیل.

گودرزی، اکرم؛ یعقوبی، مطهره. (1393). نقش تفکر سیستمی در ایجاد کار تیمی در مدرسه. سمپوزیوم بین‌المللی علوم مدیریت، تهران، مؤسسه آموزش عالی مهراروند، مرکز راهکا­­رهای دستیابی به توسعه پایدار.

مارگیر، علی. (1393). بررسی تأثیر توانمندی فناوری بر نوآوری سازمانی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه سیستان و بلوچستان.

محمدخانی، کامران؛ رشادت جو، حمیده؛ روحانی پور، معصومه. (1391). بررسی رابطه­ی تفکر سیستمی و میزان خلاقیت مدیران مدارس متوسطه دخترانه آموزش­و­پرورش شهر تهران و تأثیر آن بر آینده پژوهی. فصلنامه پژوهش های مدیریت، 2(19): 4-11.

مردانی­زاده، اسماعیل؛ یوسفی، الهام ؛ مردانی­زاده، مریم. (1395). مداخله اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی MBCT بر کاهش باورهای غیرمنطقی، تنظیمهای شناختی هیجان، سبکهای مقابله­ای در بیماران مبتلا به سردرد تنشی و میگرنی شهرستان نجف آباد. کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم، شیراز، پژوهش شرکت ایده بازار صنعت سبز.

مکناوی، فرزانه ؛ پاپی، حجت. (1394). اثربخشی رویکرد روایت­درمانی گروهی بر باورهای غیرمنطقی دانش­آموزان دختر پایه متوسطه دوم. اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم تربیتی، شیراز، مؤسسه عالی علوم و فناوری حکیم عرفی.

مهرمحمدی، محمود. (1384). تعلیم و تربیت، فرهنگ و جهانی شدن. مجموعه مقاله­های اولین همایش ملی انتشارات وزات امور خارجه.

میرکمالی، سیدمحمد؛ پورکریمی، جواد؛ حجری، اکرم. (1394). بررسی رابطه ی توسعه ی حرفه ای با نوآوری آموزشی اعضای هیئت علمی دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران. مجله نور. 5(1): 1-22.

نجفی، احمد. (1394). بررسی رابطه بین عوامل شخصیتی، باورهای غیرمنطقی و دلزدگی شخصیتی.کنفرانس ملی آینده پژوهی، علوم انسانی و توسعه، شیراز، مرکز توسعه آموزش های نوین ایران.

نعامی، عبدالزهرا ؛ افشاری، علی. (1389). رابطه سبک رهبری تبادل رهبر- عضو، سبک‌های حل مسأله، و روابط گروه کاری با جوسازمانی نوآورانه و رفتار نوآورانه در کارکنان. مجله پژوهش‌های روان‌شناختی، 2(25): 124-137.

هاشمی، شهناز؛ ملایی­نژاد، اعظم. (1389). تحلیل محتوای طرح­های برگزیده و نوآورانه اولین همایش نوآوری­های آموزشی. فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 9(36): 128- 129.

 

Amabile, T. M. (1983). The social psychology of creativity: A componential conceptualization. Journal of personality and social psychology, 45(2), 357.

Baker, J. A. (1995). Depression and suicidal ideation among academically gifted adolescents. Gifted Child Quarterly, 39(4), 218-223.

Bermejo-Toro, L., & Prieto-Ursúa, M. (2006). Teachers' irrational beliefs and their relationship to distress in the profession. Psychology in Spain, 10(1), 88-96.

Bernard, M. E. (2009). Dispute irrational beliefs and teach rational beliefs: An interview with Albert Ellis. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 27(1), 66-76.

Buehl, M. M., Alexander, P. A., & Murphy, P. K. (2002). Beliefs about schooled knowledge: Domain specific or domain general?. Contemporary educational psychology, 27(3), 415-449.

Crouch, R., & Haines, C. (2004). Mathematical modelling: transitions between the real world and the mathematical model. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 35(2), 197-206.

Ellis, A. (1977). The basic clinical theory of rational-emotive therapy. Handbook of rational-emotive therapy, 1)1977), 3-34. doi: 10.1023/A:1023921619370

Flett, G. L., Hewitt, P. L., Blankstein, K. R., & Koledin, S. (1991). Dimensions of perfectionism and irrational thinking. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 9(3), 185-201.

Green, G. R. (2014). Study to investigate self-reported teacher absenteeism and desire to leave teaching as they relate to teacher-reported teaching satisfaction, job-related stress, symptoms of depression, irrational beliefs, and self-efficacy.

Hofer, B. K., & Pintrich, P. R. (2004). Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing. Psychology Press.

Honey, C., Mc Artor. F. (2007). Effects Of Pre-Existing Beliefs, Epistemological Beliefs, And Need for Cognition on Interpretation of Controversial Issues. Journal of Educational Psychology, 88(2), 260-271.

Kanter, R. M. (2000). When a thousand flowers bloom: Structural, collective, and social conditions for innovation in organization. Entrepreneurship: the social science view, 1 (10), 167-210.

Kardash, C. M., & Howell, K. L. (2000). Effects of epistemological beliefs and topic-specific beliefs on undergraduates' cognitive and strategic processing of dual-positional text. Journal of Educational Psychology, 92(3), 524.

Krause, D. E. (2004). Influence-based leadership as a determinant of the inclination to innovate and of innovation-related behaviors: An empirical investigation. The leadership quarterly, 15(1), 79-102. doi: 10.1016/j.leaqua.2003.12.006

Kyoung Park, Y., Hoon Song, J., Won Yoon, S., & Kim, J. (2013). Learning organization and innovative behavior: The mediating effect of work engagement. European Journal of Training and Development, 38(1/2), 75-94.

Mandinach, E. B., & Thorpe, M. E. (1988). The Systems Thinking and Curriculum Innovation Project. Technical Report. ERIC Clearinghouse.

Martinez-Costa, M., & Jimenez-Jimenez, D. (2008). Are companies that implement TQM better learning organisations? An empirical study. Total Quality Management, 19(11), 1101-1115.

Min, J., Hongbing, Z., Yibai, C., Yonggen, Y., & Aihua, Y.(2005). Application of Systems Thinking in Innovative Teaching Pattern—Chemistry Teaching in High Schools. Proceedings of the 23rd international conference.

Palaima, T., & Skarzauskiene, A. (2010). Systems thinking as a platform for leadership performance in a complex world. Baltic Journal of Management, 5(3), 330-355.

Pervin, L. A., & John, O. P., (1997). Personality (theory and research).

Rotgans, J. I., & Schmidt, H. G. (2011). The role of teachers in facilitating situational interest in an active-learning classroom. Teaching and Teacher Education, 27(1), 37-42.

Rubenstein-Montano, B., Liebowitz, J., Buchwalter, J., McCaw, D., Newman, B., Rebeck, K., & Team, T. K. M. M. (2001). A systems thinking framework for knowledge management. Decision support systems, 31(1), 5-16.

Scott, S. G., & Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. Academy of management journal, 37(3), 580-607. doi: 10.1.1. 685. 5567.

Vandervoort, debra & Paul p divers. (1999). Madrid, Samara. Ethno- Culture, Anxiety, and Irrational Beliefs. Current Psychology, fall 99, 18 tissue 30)1), 277- 278.

Zurawski, R. M., & Smith, T. W. (1987). Assessing irrational beliefs and emotional distress: Evidence and implications of limited discriminant validity. Journal of Counseling Psychology, 34(2), 224.