بررسی تأثیر توسعه نظام مالکیت معنوی و دانش ثبت شده در ایجاد انگیزه برای نوآوری صنعت

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 21، دوره 7، شماره 3، اسفند 1396، صفحه 217-250   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

مریم شعوری¹؛ امیر نجفی^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی‎ ‎ارشد،‎ ‎مدیریت اجرایی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران‏

²دانشیار، گروه مهندسی صنایع، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر توسعه نظام مالکیت معنوی در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (اداره ثبت شرکتها و اداره مالکیت معنوی تهران) بر نوآوری در صنعت از طریق اثر میانجی‌گری ایجاد انگیزه در صنعت می باشد.
روش: پزوهش حاضر از نوع هدف کاربردی و از نوع مطالعه‌ای توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش 330 نفر از کارکنان شاغل در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (اداره ثبت شرکتها و اداره مالکیت معنوی تهران) که حجم نمونه 180 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش تصادفی متناسب با حجم جامعه بوده است. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه 25 سوالی محقق‌ساخته برای سنجش روابط بین متغیرهای پژوهش می‌باشد که روایی آن به دو روش محتوایی و سازه و پایایی پرسشنامه‌‌ با استفاده از روش آلفای کرونباخ (935/0) تأیید گردیده است. نرم افزار مورد استفاده نرم افزار22 spssو Amos 21 می باشد.
نتایج: نتایج حاصل پژوهش نشان داد که اگرچه مالکیت معنوی بر نوآوری در صنعت بشکل مستقیم تأثیر معناداری نداشته است، با این حال توسعه نظام مالکیت معنوی در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (اداره ثبت شرکتها و اداره مالکیت معنوی تهران) بر نوآوری در صنعت از طریق نقش میانجی‌گر ایجاد انگیزه در صنعت تأثیر غیرمستقیم معنادار و مثبتی دارد.

کلیدواژه‌ها

نظام مالکیت معنوی؛ انگیزه؛ نوآوری صنعت؛ مدلسازی معادلات ساختاری

مراجع

آرین، مهدی، زهتاب آرانی، نجمه. (1394). روش های ایجاد انگیزه در کارکنان. ماه نوین(ماهنامه داخلی بانک اقتصاد نوین)، 74، 32-40.

ایران نژاد پاریزی، مهدی، ساسان گهر، پرویز. (1390). سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، تهران: موسسه بانکداری ایران.

پژوهش جهرمی، امین، پورکریمی، جواد، انتظاری، یعقوب، اخوان، امیرناصر.(1395).مدل تجاری­سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی مبتنی بر مطالعه تطبیقی. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی،14(28)، 21-36.

حاج موسوی، ساراسادات ، صلاحی کجور، مصطفی. (1393). بررسی تاثیر حقوق مالکیت کارآمد و توسعه سرمایه انسانی به عنوان عوامل کلیدی رقابت پذیری بین بنگاهها بر کارآفرینی، دومین همایش ملی کارآفرینی و رقابت پذیری،15-27.

حسینی شکیب، مهرداد، مرادیان، محمدرضا.(1397). ارزیابی عملکرد مدیریت نوآوری و رتبه بندی عوامل موثر بر آن با فرآیند تحلیل شبکه ای در شرکت مهندسی موادکاران مپنا. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، 16(31)، 5-12.

خمسه، عباس، وثوق روحانی، محمود. (1397). ارزیابی و تحلیل ابعاد مدیریت نوآوری با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری در شرکت گلستان.فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی،16(31)، 13-22.

رفیعی رشت آبادی، فاطمه، نوروزی رودپشتی، زهره، مرادی، محمود.(1397). بررسی تاثیر و ارائه الگویی برای نقش تسهیم دانش خارجی و نشت دانش بر عملکرد نوآورانه شرکت. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، 16(31)، 33-44.

سید جوادین، سید رضا.(1390). مبانی سازمان و مدیریت، تهران: نگاه دانش.

سید جوادین، سید رضا. (1391). تئوری های مدیریت، تهران: نگاه دانش.

سیفی قره یتاق, داود. (۱۳۹۴). اثر سطوح حمایت از حقوق مالکیت فکری بر انتقال فناوری و توسعه اقتصادی، اولین کنفرانس بین المللی حقوق و توسعه پایدار جامعه مدنی، شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس، 22-34.

شاه آبادی، ابوالفضل، رحیمی، فریماه. (1391).بررسی تأثیر حقوق مالکیت فکری بر صادرات. فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، 8(32): 11-21.

شعبانی،  مرتضی، ملکی،  حسن، عباسپور،  عباس، سعدی پور ، اسماعیل .(1396). فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 6 (4)، 149-170.

شمسی، علی، رجایی پور، سعید، هویدا، رضا. (1396). بررسی الگوی ساختاری رابطه فرآیند مدیریت دانش و مهارت های مدیریتی با نقش میانجی تفکر خلاق در میان مدیران و دبیران دبیرستان های اصفهان. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 6 (4) ، 71-100.

شوقی، بهزاد، زمانی مقدم، افسانه، جعفری، پریوش.(1396). تاثیر مدیریت دانش بر خرد سازمانی با توجه به نقش میانجی هوش هیجانی (مورد مطالعه: دانشگاه آزاد اسلامی اسلامی شهر تهران). فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 7 (1)، 155-186.

صاحب، طیبه. (1391). تأثیر کارایی بر ساختار حقوق مالکیت فکری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، 42(3)، 229-215.

طاهری نژاد، محمد. (1390). شناساییواولویت بندیعواملموثربرتوسعهنوآوریفناورانهدربنگاههایکوچکومتوسطپارکفناوری، پردیس تهران:دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری.

عباسی نژاد، حسین، گودرزی فراهانی، یزدان، قیاسی، محمد حسین.(1393). تأثیر حمایت از حقوق مالکیت فکری وحق اختراع بر رشد اقتصادی ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 14(1): 27-58.

عطارپور، علی. (1390). مالکیت  فکری، محتوا و نفس اثر. ماهنامه تدبیر. شماره 22(232). 19-12.

کریم پور آذر، پروانه، میرجور، سید حسین، شاپوری، سودابه.(1393). بررسی عوامل موثر در ایجاد انگیزه مطالعاتی در دانشجویان دانشکده بهداشت و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی البرز در سال 1391. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی البرز، 3(2): 103-108.

فطرس، محمد‌حسن، نجارزاده نوش‌آبادی، ابوالفضل. (1390). اثرات حقوق مالکیت معنوی بر اقتصاد کشورها، مجله اقتصادی (دوماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی)، 11، 51-62.

فقیهی، ابوالحسن، سلیمی، سعید باقر.(1388).مطالعه‌ی نظام نوآوری بخشی با تاکید بر تعیین روابط میان نهادها، همکاری‌های دانشی و کارکردها.فصلنامه علوممدیریتایران. 4(13): 1-25.

گرشاسبی نیا، ندا، بدری ویچ، کمرالدین.(1391). نقش حقوق مالکیت فکرى در نوآورى کشورهاى در حال توسعه. فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، 8(3): 51-56.

محمدزاده، عباس، مهر وژان، آرمن .(1389) ،رفتار سازمانی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.

میرکمالی، سیدمحمد، چوپانی، حیدر. (1390).  رابطه بین رهبری تحول آفرین با گرایش به نوآوری سازمانی در یک شرکت بیمه ای، پژوهشنامه بیمه (صنعت بیمه)، 26(3)، 155-181.

 

Davis, K. ; Newstrom, J.)2010.(Human behavior at work: organizational behavior. 8th ed. New York: McGrow Hill Co.

Davis, G., Olson, M. (2012). Management Information system: Conceptual, foundations, structure, and development. 2nd ed. New York: Mc Graw-Hill.

Falvey, R.; Foster, N.; Greenaway, D. (2006). Intellectual property rights and economic growth. Rev. Dev. Econ. 10: 700–719.

Gomez-Mejia, L., Balkin, D., Cardy, R.(2009). Managing Human Resources, Business & Economics.

Heller, M.; Eisenberg, R.(2010). Can Patents Deter Innovation? The Anticommons in Biomedical Research, Science.

Jiménez-Jiménez, D.; Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning, and performance, Journal of Business Research, 64 (4), 408-417.

Koelbel, P. W., Fuller, S. )2014.(Misener TR. An explanatory model of nurse practitioner job satisfaction. J Am Acad Nurse Pract; 3(1): 17-24.

McLeod, J.R.(2005). Information System Concepts. New York: MacMillan.

Robbins, S.P.(2008).Organizational behaviour: concepts, controversiesapplications,8th ed ,upper saddle river, NJ:Prantice – Hall, 258-261.

Straus, J. (2015). Intellectual Property Rights: Ethical Aspects, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition), 262–265.

Sweet, C.M; Eterovic, M.; Dalibor, S.(2015). Do stronger intellectual property rights increase innovation? World Dev. 66: 665–677.

Wagner, P.(2011). Information Wants to be Free: Intellectual Property and the Mythologies of Control.

Woo, S.; Jang, P.; Kim, Y.(2015). Effects of intellectual property rights and patented knowledge in innovation and industry value added: A multinational empirical analysis of different industries. Technovation, 43&44: 49-63.