نقش گردشگری در درآمدزایی مناطق روستایی با ارائه یک مدل راهبردی در توسعه گردشگری روستاها (مطالعه موردی شهرستان فیروزکوه)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 15، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 38، اردیبهشت 1397، صفحه 49-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

رضا سیر¹؛ محمد علی احمدیان^{* 2}؛ حمید جعفری³؛ کتایون علیزاده⁴

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²دانشیار جغرافیای انسانی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

³دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

⁴استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

چکیده
امروزه با توجه به تغییر دیدگاه‌ها به مقوله گردشگری بخصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. رشد خود جوش گردشگری در مناطق روستایی طی سال‌های اخیر تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر به دنبال بررسی نقش گردشگری در درآمدزایی روستاهای شهرستان فیروزکوه است.  به منظور تدقیق مساله مورد پژوهش 8 روستا از روستاهای این شهرستان بصورت هدف مند انتخاب شده‌اند. به منظور گردآوری اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی استفاده شد و لذا پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش عملیات میدانی از طریق تکمیل پرسش نامه جامعه محلی و کارشناسان انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و انجام آزمون t، آزمون لون، ANOVA و والش به مقایسه متغییر های پژوهش در تمامی روستاهای مورد بررسی پرداخته شده است. محاسبه پایایی ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ بوده و ضریب پایایی 0.9 بدست آمده است. روایی پرسشنامه‌ها نیز بر اساس مطالعات قبلی و نظر کارشناسان مورد تأیید است. بعلاوه با استفاده از روش مطالعات میدانی و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها به شیوه SWOT به ارائه راهبرد در جهت توسعه گردشگری مناطق روستایی فیروزکوه پرداخته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد گردشگری در روستاهای جلیزجند، بادرود، خمده و مزداران می‌تواند بر افزایش درامد در روستا نقش موثری داشته باشد، همچنین بیشترین درآمدزایی در روستای جلیزجند و کمترین درآمدزایی مربوط به روستای بادرود می‌باشد، اگرچه گردشگری در روستاهای مورد بررسی موجب افزایش درآمد شده است ولی به گفته بیش از 70 درصد از پاسخ دهندگان، گردشگری موجب ایجاد سود زیاد برای گروه اندکی از افراد شده است و البته توسعه گردشگری در این روستاها منجربه فصلی شدن درآمد اهالی نیز شده است. به عبارت دیگر درآمد اهالی در فصول مساعد گردشگری بیشتر از فصول دیگر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: گردشگری روستایی؛ درآمدزایی؛ توسعه روستایی؛ شهرستان فیروزکوه؛ مدل سوات

مراجع

References

Ahmadian, mohamad ali, alizadeh, kataun, bokani, Rashid, 2013, The role of tourism in the rural development of the city of Marivan, Urban and rural management, Spring and Summer 92

Alipoor, seyed Khalil, 2006, Study of tourism potential of Firoozkooh city and providing appropriate strategies, Islamic Azad University of Firoozkooh

Ehsani,mohammad, 2004, Marketing strategies of the National Tourism Development Program, Parliament and research,44

Jomepoor,mahmood,2005, The process of sustainable development and the role of participation in the management and exploitation of natural resources,tehran, Organization of forests and pastures of the country

Ghafari,ramin,torki harchakani,masomeh,2009, The role of tourism in the socio-economic development of rural areas of Chaharmahal and Bakhtiari province,Case study of Saman section,Village and development,12,2

Ghaderi,2003, The Role of Rural Tourism in Sustainable Rural Development,tarbiat modares

Gee, C. Y. (1994), International Hotels Development and Management. East Lansing. Education Institute of the American Hotel and Motel Association.

Greffe, X, Rural Tourism a Lever for Economic and Social development, Clevedon, Channel View Publication ١٩٩٣,

Hall, Derek; Kirkpatrick, Irene and Mitchell, Morag; Rural tourism and sustainable Business; Printed and bound in Great Britain by the Cromwell Press; 2005.

Housing and Urban Development Organization, 2009, Comprehensive scheme of the eastern province of Tehran, Sharmand Consulting Engineers, tehran

Hasan zadeh, fariba,2013, Green tourism, environment and sustainable development, Tourism space, 14

Ghaderi, esmail, 2002, The Role of Rural Tourism in Sustainable Rural Development, arbiat Modares University

Lordkipanidze, Maia, 2002, Enhancing Entrepreneurship in Rural Tourism for Sustainable Regional Development, the case of Söderslätt region, Sweden, Published by IIIEE, Lund University, P.O. Box 196, S-221 00 LUND, Sweden.

Lee,jan,1999,Tourism and Development in the Third World, Translator:roknodin eftekhary,abdolreza,tehran,bazargani

Mason,peter,2016, Translator:rozbeh mirzai and pooneh torabian,tourism impacts,planning and management,termeh

Moradinezhad,homayon,2003,Tourism and Rural Development in Iran, jahad,23,256

Nasirzadeh,hamidreza,totonchi,Khalil,2003,Proceedings of Tourism and Employment, Study of policies and programs of tourism development in the Islamic Republic of Iran,tehran

Papely yazdi,mohamad hossein, ebrahimi, mohamad amir,2002,Theories and Rural Development, samt, tehran

Papely yazdi, mohamad hossein, saghai,Mahdi, 2006,Tourism: the nature and concepts, samt, tahran

poor rohani, majedeh,poor jafar,mohamad reza, yadghar,ali,2016, Goals, pillars and requirements for rural tourism planning with emphasis on canoe tourism(shiadeh village), Housing and rural environment, 155

Paply yazdi,mohamad hossein,saghai,Mahdi,2007, Tourism: the nature and concepts,samt, tahran

Roknodin eftekhari, abdolreza, ghaderi,esmail,2002, Role of rural tourism in rural development, modares, 2

Rostami,farahnaz,zarei,kobra,2011,Rural Tourism Rural Lost Rural Development, National Conference on Cultural Industries and its Role in Sustainable Development

Rahnama, mohamad taghi,2002, Comprehensive studies of Ardebil province, Management and Planning Organization

Shams, majid, ahmadi daharshid, mohammad, khoda karami, mahnaz, 2012, Tourism and empowerment of rural economy(oramanat takht village), Geographic Outlook, 20

Sharif zadeh,allah morad, moradnezhad, homaun, 2002, Sustainable development and rural tourism, Monthly Journal of Jihad

Statistical Center of Iran, 2011, from https://www.amar.org.ir/

Statistical Center of Iran, 2006, from https://www.amar.org.ir/

Sharpley, Richard; Rural tourism and the challenge of tourism diversification: the case of Cyprus; Tourism management 23, 2002.

Sharply,Richard,2001,Rural tourism,Translator: monshizade, rahmatolah, nasiri, fatemeh, monshy, tehran

Sharifzadeh,abolghasem,moradinezhad,homayon,2002,Sustainable Development of Rural Tourism,jahad,22,249

Statistical Center of Iran, 1996, from https://www.amar.org.ir/

Tosun, C. Host perceptions of impacts: A comparative tourism study. Annalys of tourism research. 29 (1), 2002.

Wilson, Suzanne; Pesenmaier, R, Daniel; Pesenmaier, Julie and Van, Es.C. John; Factor for success in rural tourism development; Journal of Travel Research, Vol. 40, 2001.

Word Travel and Tourism Council.2004,on www at http//wttc.org.

Zardan,mysam,bahmani,moslem,2015, Village Tourism and the Principles of Sustainable Tourism Development, National Conference on Civil and Architectural Approaches to Sustainable Development