تحلیل هویّت و جایگاه زن سووشون « در پرنده من « سیمین دانشور و » فریبا وفی

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 6، دوره 9، شماره 34، دی 1396، صفحه 157-177   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زینت مشایخ سنگ تجن¹؛ فاطمه حیدری^{* 2}

¹دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،کرج ,

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه آزاد اسلامی,کرج ،کرج، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

این مقاله به بررسی تصویر ارایه شده از زن در دو اثر ادبیات داستانی مدرن ایران « سووشون» از سیمین دانشور و « پرنده ی من » از فریبا وفی می پردازد . بررسی و تحلیل زن در دو اثر فوق با دست یابی زبان و مشخصه های لفظ و محتوا و نیز کاربرد فرهنگ و ایدئولوژی خاص حاکم بر جامعه درباره ی زن ، مورد نظر نگارندگان بوده است . لذا برجسته کردن تصاویر زنان در آثار فوق , بازتاب تجربه ها و عواطف زنانه, نیز انعکاس مصادیق اندیشه های متعصبانه چون تحقیر و استثمار زن ، محدودیت های فردی و اجتماعی ، ترجیح مرد بر زن و هویت باختگی از مضامین مهم آن است . بدین منظور این جستار در یک خوانش ساختار شکنانه با روش تحلیلی- توصیفی به واکاوی این فرهنگ می پردازد که نویسندگان زن معاصر به شدت تمایل دارند که فرد را از دریچه نگاه مردانه رها کنند و چهره ی زنانی را به نمایش بگذارند که خواهان وضعیت بهتری برای خود هستند اما فشارهای بیرونی آنها را مجبور به زندگی بی تحرّک می کند .

کلیدواژه‌ها

زن؛ سیمین دانشور؛ فریبا وفی؛ رمان

مراجع

1. بیسیلی ، کریس (1385) چیستی فمنیسم ، ترجمه محمد رضا زمردی ، تهران : روشنگران و مطالعات زنان
2. پاینده ، حسین ( 1382) گفتمان نقد (مجموعه مقالات) ، تهران : روزنگار
3. تایسن ، لوئیس (1387) نظرهای نقد ادبی معاصر ، ترجمه ی مازیار حسین زاده و فاطمه حسینی ، تهران : نگاه امروز و حکایت قلم نوین
4. حسینی ، مریم ، جهانبخش فرانک ، (1389) سیمای  زن در رمان های برگزیده محمد محمد علی با تاکید بر نقد فمنیستی ، فصلنامه زن در فرهنگ و هنر ، سال اول ، شماره 3 ، بهار
5. دانشور، سیمین. (1380)   سووشون. چاپ پانزدهم. تهران: خوارزمی
6. دستغیب ، عبدالعلی  (1377) ضمیمه اول تحلیلی بر  آثار زنان رمان نویس ایران ( کالبد شکافی رمان فارسی) ، نشریه علوم سیاسی ، گزارش تیر ، ش 89 صص 84 – 80
7. دوبووار ، سیمون : (1380)  جنس دوم ، جلد اول ، ترجمه قاسم صنعوی ، تهران: توس.
8. سرمشقی ، فاطمه (  1389 ) رویکرد اصالت زن در رمان سووشون ، فصل نامه هنر
9. علی پور گسکری ، بهناز (1380) آزمونی در ادبیات زنانه ، کتاب ما و ادبیات و فلسفه شماره 48
10. علایی مشیت (1392) سیمای زن در ادبیات داستانی معاصر ، فصلنامه سینما و ادبیات ش 36 ، ص 147
11. طالبی نژاد احمد ،( 1382)، تحلیل «پرنده من» در نشریه‎ی هنر و معماری هفت‎، بهمن 1382، شماره 8، صص 5-4
12. مایلز؛ رزالیند(1380)زنان و رمان ؛ترجمه علی آذرنگ،تهران :انتشارات مطالعات زنان
13. میرعابدینی ، حسن (1377) صد سال داستان نویسی ، جلد سوم ، تهران : نشر چشمه
14. وفی ،فریبا (1383) ، پرنده ی من ، تهران ، نشرمرکز
15. یاوری، هادی (1381) مقایسه  تحلیل شخصیت زن در آثار نویسندگان زن و مرد معاصر ، استاد راهنما : دکتر محمود فتوحی ، دانشگاه تربیت معلم ( پایان نامه)