نیاز غذایی اکوتیپ‌های حنا (Lowsonia inermis L.) بر مبنای شاخص‌های فتوسنتزی و رشدی در منطقه شهداد

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 11، 4(44) زمستان، اسفند 1396، صفحه 821-836   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

امین پسندی‌پور¹؛ حسن فرح بخش^{* 2}

¹دانشجوی دکتری زراعت و عضو انجمن پژوهشگران جوان دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

²دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

تعیین نیاز غذایی گیاه از لحاظ عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم از نظر بهبود رشد گیاه و کاهش آلودگی­های زیست محیطی حایز اهمیت می­باشد. به­منظور تعیین نیاز غذایی گیاه دارویی- صنعتی حنا آزمایشی به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در بخش شهداد از شهرستان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. در این مطالعه سه اکوتیپ حنا (بم، شهداد و رودبار) در واکنش به چهار ترکیب کودی (300:200:150، 200:100:100، 100:50:50، 0:0:0،کیلوگرم در هکتار کودهای حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم) از لحاظ برخی شاخص­های رشد نظیر فتوسنتز خالص، سرعت تعرق و هدایت روزنه­ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین پارامترهای سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، فتوسنتز خالص، سرعت تعرق، هدایت روزنه­ای و عملکرد خشک کل مربوط به اکوتیپ شهداد بود. این در حالی بود که در مورد صفت عملکرد خشک برگ اختلاف بین اکوتیپ­های شهداد و رودبار از لحاظ آماری معنی­دار نبود. اثر تیمار کاربرد کودهای شیمیایی در مورد اکثر صفات اندازه­گیری شده در سطح یک درصد معنی­دار گردید. بیشترین میانگین صفات اندازه­گیری شده مربوط به تیمار کاربرد کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم با ترکیب 300:200:150 کیلوگرم در هکتار بود که در مورد صفات عملکرد خشک برگ و سرعت رشد نسبی اختلاف معنی­داری با ترکیب 200:100:100 نیتروژن، فسفر و پتاسیم نداشت. در این مطالعه اثر متقابل اکوتیپ در کاربرد کودهای شیمیایی برای هیچ یک از پارامترهای اندازه­گیری شده معنی­دار نگردید. بنابراین، با توجه به نتایج به­دست آمده می­توان نتیجه گرفت که اکوتیپ­های شهداد و رودبار و ترکیب کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم با نسبت 200:100:100 کیلوگرم در هکتار جهت کاشت در شرایط آب و هوایی شهداد مناسب می­باشند.

کلیدواژه‌ها

پتاسیم؛ حنا؛ شاخص رشد؛ فتوسنتز خالص؛ فسفر؛ نیتروژن

مراجع

• · Anonymous. 2014. Agricultural statistics. Ministry of Agriculture, Deputy of Planning and Economy, Office of Statistics and Information Technology, Tehran, Iran.
• · Condon, A.G., R.A. Richards, G.J. Rebetzek, and G.D. Farquhar. 2004. Breeding for high water use efficiency. Experimental Botany. 55: 2447-2460.
• · Dreccer, M.F., A.H.C.M. Schapendonc, G.A. Salfer, and R. Rabbinge. 2000. Comparative response of wheat and oilseed rape to nitrogen supply: absorption and utilization efficiency of radiation and nitrogen during the reproductive stages determining yield. Plant and Soil. 220: 189-205.
• · Evans, J. 1989. Photosynthesis and nitrogen relationships in leaves of C₃ plants. Oecologia. 78: 9 19.
• · Fletcher, A.L., D.J. Moot, and P.J. Stone. 2008. Solar radiation and canopy expansion of sweet corn in response to phosphorus. European Journal of Agronomy. 29: 80-87.
• · Garofalo, P., and M. Rinaldi. 2015. Leaf gas exchange and radiation use efficiency of sunflower (Helianthus annuus L.) in response to different deficit irrigation strategies: From solar radiation to plant growth analysis. European Journal of Agronomy. 64: 88-97.
• · Hajiboland, R., E. Radpour, and B. Pasbani. 2014.  Effect of phosphorus deficiency on drought stress tolerance in two tomato (Solanum lycopersum L.) cultivars. Journal of Plant Researches. 27(5): 788-803. (In Persian).
• · Hawkesford, M., W. Horst, T. Kichey, H. Lambers, J. Schjoerring, I. Skrumsager Moller, and P.White. 2012. Functions of macronutrients. In: Marschner's mineral nutrition of higher plants (ed. Marschner, P.) 135–189. Academic Press, London, U.K.
• · Hokmalipour, S., and R. Seyedsharifi. 2014. Effect of seed inoculation with plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) affected by different levels of nitrogen and phosphorus fertilizers on the yield and some physiological parameters of barley (Hordeum vulgar L.). Iranian Journal of Field Crops Research. 12(4): 822-833. (In Persian).
• · Khajehpour, M.R. 2014. Principles and fundamentals of crop production. Jahad-e-Daneshgahi Isfahan Press. (In Persian).
• · Koocheki, A., and G. Sarmadnia. 2006. Physiology of crop plants. Jahad-e-Daneshgahi Mashhad Press. (In Persian).
• · Koutroubas, S.D., D.K. Papkosta, and A. Doitsinis. 2008. Nitrogen utilization efficiency of safflower hybrids and open-pollinated varieties under Mediterranean conditions. Field Crops Research. 107: 56-61.
• · Lal, A., M.S. Ku, and G.E. Edwards. 1996 Analysis of inhibition of photosynthesis due to water stress in the C₃ species Hordeum vulgare and Vicia faba: Electron transport, CO₂ fixation and carboxylation capacity. Photosynthetic Researches. 49: 57-69.
• · Loustau, D., M.B. Brahim, J.P. Gaudillère, and E. Dreyer. 1999. Photosynthetic responses to phosphorus nutrition in two-year-old maritime pine seedlings. Tree Physiology. 19: 707–715.
• · Malakooti, M.J. 2000. Sustainable agriculture and yield increment by optimum fertilizer utilization in Iran. Agricultural Extension Publications. (In Persian).
• · Misirli, A., F. Topuz, and N. Zeybekoglu. 1998. Research on variation of female and male figs in terms of leaf properties and stomatal distribution. Acta Horticulturae. 480: 129-132
• · Pasandi Pour, A., and H. Farahbakhsh. 2016. Quantitative analysis of growth and photosynthesis response of henna (Lowsonia inermis L.) ecotypes in different planting rows in Shahdad area. Iranian Journal of Crop Sciences. 18(4): 334-346. (In Persian).
• · Pasandi Pour, A., and H. Farahbakhsh. 2018. The effect of plant density on photosynthesis and growth indices of henna (Lowsonia inermis L.) ecotypes. Iranian Journal of Field Crops Research. 16(1): 1-12. (In Persian).
• · Pasandi Pour, A., H. Farahbakhsh, and R. Moradi. 2018. Assessing effect of climatic-management factors on yield and growth characteristics of henna (Lowsonia inermis L.) as a medicinal-industrial plant in Kerman province. Agroecology. 10 (1): (In Press). (In Persian).
• · Poorter, H. 1989. Interspecific variation in relative growth rate: On ecological causes and physiological consequences. p. 45-68. In Lambers et al., (Eds.) Causes and consequences of variation in growth rate and productivity of higher plants. SPB Acad. Publishing.
• · Samadiyan, F., and A. Soleymani. 2016. Effect of nitrogen fertilizer on light interception and light extinction coefficient in different wheat cultivars. Iranian Journal of Field Crops Research. 14(1): 59-72. (In Persian).
• · Soleymani, A., M.R. Khajepour, G.H. Noormohamadi, and Y. Sadeghyian. 2003. Effect of planting date and pattern on some physiological growth indices of sugar beet. Journal of Agricultural Science. 9(1): 105-123. (In Persian).
• · Thomas, S.M., and J.N. Thorne. 1975. Effect of nitrogen fertilizer on photosynthesis and ribulose 1,5-diphosphate carboxylase activity in spring wheat in the field. Journal of Experimental Botany. 26: 43-51.
• · Wittenmayer, L., and W. Merbach. 2005. Plant responses to drought and phosphorus deficiency: contribution of phytohormones in root-related processes. Journal of Plant Nutrition and Soil Science. 168: 531–540.