بررسی انتقال فناوری به عنوان انگیزه ورود به اتحاد راهبردی فناورانه بین المللی در صنعت نفت

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 2، دوره 23، شماره 67، اسفند 1396، صفحه 39-59   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

زهره خسروی لقب¹؛ حبیب اله سالارزهی^{* 2}؛ عبدالمجید مصلح³؛ نورمحمد یعقویی⁴؛ مانی آرمان⁵

¹دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه سیستان و بلوچستان

²دانشیارمدیریت دولتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

³دانشیار مدیریت بازرگانی، دانشگاه خلیج فارس

⁴استاد مدیریت دولتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

⁵استادیار مدیریت بازرگانی، دانشگاه خلیج فارس

چکیده

امروزه با پیشرفت علوم و پیچیدهتر شدن فرایند انجام کارها، انتقال فناوری تبدیل به یکی از مقولههای مهم و قابل توجه در کشورهای در حال توسعه شده است. صنعت نفت از صنایع مهم در کشور ما می باشد که همواره با چالش انتقال فناوری روبرو بوده است و میتواند با استفاده از اتحاد راهبردی، تلاش های فناورانه داخلی خود را تکمیل کند؛ بنابراین در این پژوهش تلاش شده است تا نقش انتقال فناوری را به عنوان انگیزهای برای ورود به اتحاد راهبردی فناورانه مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش، پس از مطالعه ی ادبیات مربوط و با استفاده از روش کتابخانهای به بررسی اولیهی موضوع مورد نظر پرداخته شده است؛ پس از آن با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه با خبرگان، به استخراج مفاهیم و مقولههای اثرگذار بر انتقال فناوری به عنوان انگیزهی ورود به اتحادها پرداخته شده است. یکی از مقولههای مهم در این رابطه، کسب فناوری میباشد که از مفاهیم یادگیری فناورانه، کسب توانمندی فناورانه، استفاده از فناوریهای مکمل و دسترسی به فناوری منجر شده است. مقولهی دیگر شناسایی شده، تطابق با تغییرات می باشد که از مفهوم پاسخ به تغییرات فناوری به دست آمده است. سومین مقولهی شناسایی شده در راستای انتقال فناوری، مدیریت فرایند توسعه فناوری است که دربرگیرندهی مفاهیم صرفهجویی در هزینه های فناورانه، دسترسی به بازارهای فناورانه بینالمللی و رقابت و مزیت رقابتی فناورانه میباشد. در نهایت، مق وله ی بکارگیری فناوری، که از مفاهیم استفاده از آخرین نوآوریهای فناورانه، به اشتراکگذاری منابع فناورانه و ارتقای خلاقیت و نوآوری
درونی شرکت به دست آمده است. پیشنهاد میشود سازمانها با استفاده از مفاهیم شناسایی شده، در جهت ورود به اتحاد راهبردی فناورانه، به نحو بهتری گام بردارند.

کلیدواژه‌ها

انتقال فناوری؛ اتحاد راهبردی فناورانه بین المللی؛ صنعت نفت

مراجع

ایمان، محمدتقی، نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، سال سوم، شماره دوم، 15-44.
پریش، رقیه، سالارزهی، حبیب‌اله، موغلی، علیرضا، روشن، سید علیقلی (1395). چارچوبی برای مدیریت استعداد در صنعت گردشگری. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، (8)3، 1-29.
تبریزی، منصوره (1393). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی. فصلنامه علوم اجتماعی، (64)21، 105-138.
حمیدی، مهدی، حاجی حسینی، حجت اله، محمدی، مهدی (1392). دسته بندی عوامل و معیارهای مؤثر در انتخاب روش مناسب انتقال فناوری. فصلنامه صنعت و دانشگاه، (21)7،22، 19-36.
مستقل، بیژن (1394)، مقوله انتقال فناوری و چالش عملیاتی نمودن آن در قراردادهای صنعت نفت. ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شماره 127, 2-4.
نعمانی، علی، خمسه، عباس (1389). انتخاب مناسب‌ترین مکانیزم انتقال فناوری در صنعت قطعه‌سازی تزیینی و تریم خودرو. چهارمین کنفرانس ملی مدیریت تکنولوژی ایران، (ص. 1-13). تهران.

Bugliarello, G (1996). East-West Technology Transfer.
Chang, S.-C, Chen, S.-S & Lai, J.-H (2008). The effect of alliance experience and intellectual capital on the value creation of international strategic alliance. Omega, 36, 298 – 316.
Chen, H & Chen, T.-J (2002). Asymmetric strategic alliances A network view. Journal of Business Research, 55, 1007– 1013.
Chen, H & Tain-Jey, C (2003). Governance structures in strategic alliances: transaction cost versus resource-based perspective. Journal of World Business, 38, 1-14.
Christoffersen, J, Plenborg, T & Robson, M. J (2014). Measures of strategic alliance performance, classified and assessed. International Business Review, 23, 479–489.
Cuéllar-Fernández, B, Fuertes-Callén, Y & Laínez-Gadea, J. A (2011). The impact of strategic alliances on the market value of telecommunications firms. Journal of High Technology Management Research, 22, 1-13.
Dacin, M, Hitt, M. A & Levitas, E (1997). Selecting Partners for Successful International Alliances: Examination of U.S. and Korean Firms. Journal of World Business, 32(1), 3-16.
Dong, L & Glaister, K. W (2006). Motives and partner selection criteria in international strategic alliances: Perspectives of Chinese firms. International Business Review, 15, 577–600.
Douma, M. U, Bilderbeek, J, Idenburg, P. J & Looise, J. K (2000). Strategic Alliances: Managing the Dynamics of Fit. Long Range Planning, 33, 579-598.
Garcez, M. P & Sbragia, R (2013). The Selection of Partners in Technological Alliances Project. Journal of Technology Management & Innovation, 8(Special Issue ALTEC), 219-232.
Gebrekidan, D. A & Awuah, G. B (2002). Interorganizational cooperation: a new view of strategic alliances The case of Swedish firms in the international market. Industrial Marketing Management, 31, 679– 693.
Hsiao-Wen Ho, M & Wang, F (2015). Unpacking knowledge transfer and learning paradoxes in international strategic alliances: Contextual differences matter. International Business Review, 24, 287–297.
Huang, L (2006). Building up a B2B e-commerce strategic alliance model under an uncertain environment for Taiwan’s travel agencies. Tourism Management, 27, 1308–1320.
Hurley, P (2013). Tech Transfer Risk.
Hyder, A. S & Eriksson, L. T (2005). Success is not enough: The spectacular rise and fall of a strategic alliance between two multinationals. Industrial Marketing Management, 34, 783– 796.
Jiang, X, Bao, Y, Xie, Y & Gao, S (2015). Partner trustworthiness, knowledge flow in strategic alliances, and firm competitiveness: A contingency perspective. Journal of Business Research.
Krammer, S. M (2013). Partner selection in international technological alliances: The role of institutional differences, historical ties and size of the focal firm. 35th DRUID Celebration Conference, (1-36). Barcelona, Spain.
Leo, S, Krijn, S, Hartog, G. d & Commandeur, H (2003). Value Creation and the Alliance Experiences of Dutch Companies. Long Range Planning, 36, 533–542.
Lin, H.-M, Huang, H.-C, Lin, C.-P & Hsu, W.-C (2012). How to manage strategic alliances in OEM-based industrial clusters: Network embeddedness and formal governance mechanisms. Industrial Marketing Management, 41, 449–459.
Liu, S, Fang, Z & Shi, H (2010). Theory of Science and Technology Transfer and Applications.
McCutchen Jr, W. W & Swamidass, P. M (2004). Motivations for strategic alliances in the pharmaceutical/biotech industry: Some new findings. Journal of High Technology Management Research, 15, 197–214.
Mehta, R, Polsa, P, Mazur, J, Xiucheng, F & Dubinsky, A. J (2006). Strategic alliances in international distribution channels. Journal of Business Research, 59, 1094–1104.
Miche`le, O & O’Flynn, E (2005). MNC–SME strategic alliances — A model framing knowledge value as the primary predictor of governance modal choice. Journal of International Management, 11, 397– 416.
NIELSEN, B. B (2003). An Empirical Investigation of the Drivers of International Strategic Alliance Formation. European Management Journal, 21(3), 301–322.
Nielsen, B. B (2007). Determining international strategic alliance performance: A multidimensional approach. International Business Review, 16, 337–361.
Nielsen, B. B & Gudergan, S (2012). Exploration and exploitation fit and performance in international strategic alliances. International Business Review, 21, 558–574.
Park, N. K, Mezias, J. M & Song, J (2004). A Resource-based View of Strategic Alliances and Firm Value in the Electronic Marketplace. Journal of Management, 30(1), 7–27.
Pérez, L, Florin, J & Whitelock, J (2012). Dancing with elephants: The challenges of managing asymmetric technology alliances. Journal of High Technology Management Research, 23, 142–154.
Swoboda, B, Meierer, M, Foscht, T & Morschett, D (2011). International SME Alliances: The Impact of Alliance Building and Configurational Fit on Success. Long Range Planning, 44, 271-288.
Telfer, D. J (2001). Strategic alliances along the Niagara Wine Route. Tourism Management, 22, 21-30.
Urriolagoitia, L & Planellas, M (2007). Sponsorship relationships as strategic alliances: A life cycle model approach. Business Horizons, 50, 157—166.
Vapola, T. J, Paukku, M & Gabrielsson, M (2010). Portfolio management of strategic alliances: An international business perspective. International Business Review, 19, 247–260.
Wilson, J & Hynes, N (2009). Co-evolution of firms and strategic alliances: Theory and empirical evidence. Technological Forecasting & Social Change, 76, 620–628.
Ybarra, C. E & Turk, T. A (2009). The evolution of trust in information technology alliances. Journal of High Technology Management Research, 20, 62–74.