فرایندهای تبعیض سیاسی – اجتماعی و هویت خواهی‌ قومی (مورد مطالعه: جوانان شهرستان سنندج و قروه)

علوم اجتماعی

مقاله 7، دوره 12، شماره 41، شهریور 1397، صفحه 179-212   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عباس شفیعی نیا^{* 1}؛ یعقوب احمدی²

¹مدرس گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395 تهران، ایران.

²دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395 تهران، ایران.

چکیده

هویت قومی و تشدید و برجستگی آن یکی از مسایل اجتماعی مهم کشورهای چندقومیتی است. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد بررسی وضعیت هویت خواهی قومی در بین جوانان شهرستان سنندج و قروه به عنوان دو الگوی متفاوت در استان کردستان با پس زمینه های مذهبی و تأکیدات قومی متفاوت برآمده است. این مطالعه به روش توصیفی از نوع همبستگی با تکنیک پیمایش انجام پذیرفته است. جامعۀ آماری شامل جوانان ساکن در دو شهر سنندج و قروه استان کردستان می‌باشند که از جامعۀ مذکور بر پایۀ روش برآورد نمونه کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای360 نفر انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده‌ها از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل حاکی از آن است که میانگین نمره‌ جوانان دو شهر قروه و سنندج در تمام ابعاد گرایشات قوم‌گرایانه و میزان قوم-گرایی(به‌طور کلی) دارای تفاوت معناداری وجود دارد. یکی از مهمترین عوامل در این زمینه متغیر زمینه ای مذهب (قروه اکثریت تشیع و سنندج اکثریت اهل تسنن) می باشد. به طوری‌که میانگین گرایشات قوم‌گرایانه در نزد جوانان اهل سنندج بیشتر از میانگین جوانان اهل قروه است. همچنین نتایج تحلیلی تحقیق از یک سو، بیانگر رابطه مستقیم تبعیض سیاسی، فرهنگی و اقتصادی-اجتماعی با گرایشات قوم‌گرایانه (سیاسی، فرهنگی، اقتصادی-اجتماعی و میزان قوم‌گرایی) است. از سوی دیگر، بیانگر وجود رابطه مستقیم بین رسانه ارتباطی و انواع گرایشات قوم‌گرایانه است؛ به این معنا با افزایش هر کدام از این متغیّرها تمایل افراد به سوی گرایشات قوم‌گرایانه افزایش می-یابد.

کلیدواژه‌ها

قوم‌گرایی فرهنگی؛ قوم‌گرایی سیاسی؛ فرهنگی؛ قوم‌گرایی اقتصادی-اجتماعی

مراجع