نقش مؤلفه‌های تمایزیافتگی والدین در پیش‌بینی تمایزیافتگی دانش‌آموزان دختر و پسر

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 2، دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 71، خرداد 1397، صفحه 10-17   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2018.540472

نویسندگان

فاطمه اصل دهقان^{* 1}؛ حمید رضاییان فرجی²؛ سیمین حسینیان³

¹کارشناس ارشد مشاوره، گروه مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

²استادیار، گروه مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

³استاد گروه مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

 پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش جنسیت در پیش بینی  تمایزیافتگی نوجوانان از تمایزیافتگی والدین انجام گرفت. پژوهش توصیفی و از نوع  همبستگی  است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دبیرستانی  شهر تهران بود که از میان آنها  283 دانش آموز به شیوه نمونه ­گیری خوشه ای_ تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان به همراه هر دو والد خود، پرسشنامه فرم کوتاه تمایزیافتگی (دریک ،2011) را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از روشهای آماری ماتریس همبستگی و رگرسیون گام به گام توسط نرم افزار SPSS 22 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد از میان مؤلفه های  تمایزیافتگی والدین، واکنش هیجانی پدران می تواند 15 درصد از تمایزیافتگی پسران راتبیین کند و مؤلفه موضع من مادران 7 درصد از تغییرات  تمایزیافتگی پسران را تبیین می کند و این در حالی است که تنها  7 درصد از واریانس تغییرات تمایزیافتگی دختران توسط مؤلفه همجوشی پدران و 5 درصداین تغییرات نیز توسط مؤلفه واکنش هیجانی مادران تبیین می شود(01/0>P). مؤلفه های  دیگر تمایزیافتگی والدین در این پیش بینی نقشی نداشتند.
 

کلیدواژه‌ها

تمایزیافتگی؛ دانش‌آموزان دبیرستانی؛ والدین

مراجع

بابای خاکیان، ز؛ زکی‌یی، ع؛ نقشینه، ط. (1394). رابطة تمایزیافتگی خود در مادران و همبستگی خانوادگی با اختلالات رفتاری کودکان. مجلة پزشکی ارومیه، 26 (4)، 343-334.

بلیاد، م؛ ناهیدپور، ف؛ آزادی، ش؛ یادگاری. (1393). نقش خانوادة اصلی در تمایز خود و تعارضات زناشویی. روان پرستاری، 2 (2)، 91-81.

پیوسته گر، م؛ بشارت، م؛ پژوهی‌نیا، ش؛ و سیفی، م.(1391). تبیین آسیب‌پذیری‌های روانی بر اساس سبک‌های دلبستگی در دانشجویان دانشگاه‌های مختلط دولتی تهران، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 13 (1)، 38-29.

رحیمی، م.، آشفته تهرانی، ا.، و حضرتی‌صومعه، ز. (1390). عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی. مطالعات جامعه‌شناختی ایران، 1(3)، 98-79.

سلطانی علی‌آباد، م؛ امیرجان، س؛ یونسی، ج؛ ازخوش، م؛ عسگری،ع. (1391). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سطح خود متمایزسازی پسران نوجوان. فصلنامة رفاه اجتماعی، 12 (44)، 92-69.

فخاری، ن؛ لطیفیان، م؛ و اعتماد، ج. (1393). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه پرسشنامة تمایزیافتگی خود در دانشجویان ایرانی، فصلنامة اندازه‌گیری تربیتی، 15 (5)، 57-35.

کاظمیان، س؛ و دلاور، ع. (1390). بررسی رابطة بین تمایزیافتگی با میزان تمایل به اعتیاد در مردان متأهل، فصلنامة نظم و امنیت انتظامی، 4(4)،، 115-105.

محسنی، ه. (1393). بررسی رابطة بین خودمتمایزسازی مادران با تعارض والد فرزندی و مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان دختر دوره راهنمایی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

مؤمنی، خ؛ و علیخانی، م. (1392). رابطة عملکرد خانواده، تمایزیافتگی خود و تاب‌آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متأهل شهر کرمانشاه. فصلنامة مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 3 (29)، 320-297.

یگانه فرزند، ه. (1392). اثربخشی آموزش تحلیل تبادلی بر افزایش خودتمایزیافتگی مادر و فرزند. پایان‌نامة ارشد مشاوره خانواده، دانشکده مشاوره، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

Amie, A. (2009). Identity development and implication for social problem solving. (phddisertation), University of Houston. (p:78).

Bartle-Haring, S., Brucker, P., & Hock, E. (2002).The Impact of Parental Separation Anxiety on Identity Development in Late Adolescence and Early Adulthood. Journal of Adolescent Research, 17 (5), 439-450.

Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. New York: Jason Aronson.

Chung, H., & Gale,
J. (2009). Family Functioning and Self-Differentiation: A Cross-Cultural Examination. Contemporary Family Therapy, 31, 19-33.

Drake, J. R. (2011). Differentiation of Self Inventory –Short Form: Creation and Initial Evidence Construct Validity. (Phd disertation), University of Missouri-Kansas City.

Hosseinizadeh, M. (2014). Examining the Relationship between Differentiation of Self Components and Social Adjustment. Social and Behavioral Sciences, 113, 84 – 90.

Isık, E., &Bulduk, S. (2015). Psychometric Propertise of the Differentiation of Self Inventory -Revised in Turkish Adults Journal of Marital and Family Therapy, 41, (1), 102–112.

Jenkins, S. M., Buboltz Jr, W. C., Schwartz, J. P., & Johnson, P. (2005). Differentiation of Self and Psychosocial Development. Contemporary Family Therapy, 27(2), 251-261.

Krycak, R. C., Murdock, N. L., &Marszalek, J. M. (2012). Differentiation of Self, Stress, and Emotional Support as Predictors of Psychological Distress. Contemporary Family Therapy, 34, 495–515.

Lam, C., & Chan-So, P. C. Y. (2015). Validation of the CHINESE Version of Differentiation of Self Inventory (C-DSI). Journal of Marital and Family Therapy, 41(1), 81-101.

Mehri, Y., Salaria, S. M., SabzeharayeLangroudi, M., &Baharamizadeha, H. (2011). The relationship between differentiation of self and aspects of identity. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 30, 733-737.

Peleg, O., Halaby, E., &Whaby, E. N. (2006). The relationship of maternal separation anxiety and differentiation of self to children’s separation anxiety and adjustment to kindergarten: A study in Druze families. Anxiety Disorders, 20, 973–995.

Peleg, O., & Yitzhak, M. (2011). Differentiation of Self and Separation Anxiety: Is There a Similarity Between Spouses? ContemporaraFamily Therapy, 33, 25–36.

Peleg, O., & Rahal, A. (2012). Physiological symptoms and differentiation of self: A cross-cultural examination. International Journal of Intercultural Relations, 36, 719– 727.

Peleg, O., & Zoabi, M. (2014). Social anxiety and differentiation of self: A comparison of Jewish and Arab college students. Personality and Individual Differences, 68, 221–228.

Roelofs, J., Meesters, C., & Muris, P. (2008). Correlates of Self-reported Attachment (In)security in Children: The Role of Parental Romantic Attachment Status and Rearing Behaviors. Journal of Child and Family Studies, 17, 555–566.

Ross, A. S., & Murdock, N. L. (2014). Differentiation of Self and Well-being: The Moderating Effect of Self-construal. Contemporary Family Therapy, 36, 485–496.

Schwartz, J. P., Thigpen, S. E., & Montgomery, J. K. (2006). Examination of Parenting Styles of Processing Emotions and Differentiation of Self. The Family Journal: Counseling and Therapt for Couples and Familys, 14(1), 41-48.

Skowron, E. A. (2005). Parent Differentiation of Self and Child Competence in Low-Income Urban Families. Journal of counseling Psychology, 52(3), 337-346.

Tabitha, Y. l. (2014). Spirituality and Differentiation of Self of Parents Living in the city of Sadness. Mental Health, Religion & Culture, 17(7), 655-664.

Yang, Q., Fuligni,. J., Galvanb, A., &Telzera, E. H. (2015). Buffering effect of positive parent–child relationships on adolescentrisk taking: A longitudinal neuroimaging investigation. Developmental Cognitive Neuroscience, 15, 26–34.