اثربخشی مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری بر سازگاری عاطفی، اجتماعی و آموزشی دانش‌آموزان دورة دوم متوسطه پسر

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 11، دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 71، خرداد 1397، صفحه 108-116   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2018.540487

نویسندگان

فرشید پایدار^{* 1}؛ فریده حمیدی²؛ مجید کارگر³

¹کارشناس ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی

²دانشیار روان‌شناسی، دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی

³دانشجوی کارشناسی ارشد، روان شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد تبریز. تبریز. ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری الیس بر سازگاری عاطفی، اجتماعی و آموزشی دانش آموزان متوسطه پسر شهرستان بستان آباد بود. نوع پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل 680 دانش آموز پسر سال دوم و سوم مقطع متوسطه شهر بستان آباد در سال تحصیلی 94-1393 بودند، که به شیوه نمونه گیری خوشه ای، گروه نمونه به تعداد 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل واگذار شدند. دانش آموزان پرسشنامه سازگاری (AISS سینها سینگ،1997) را تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه مورد مداخله مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری کوواریانس نشان داد که بین گروه آزمایش و گواه پس از انجام مداخله آزمایشی در متغیرهای سازگاری کلی و مولفه های آن تفاوت معناداری وجود دارد (01/0P<). نتیجه این پژوهش نشان داد که مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری می تواند سازگاری دانش آموزان متوسطه پسر را ارتقا دهد.

کلیدواژه‌ها

مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری؛ سازگاری؛ دانش آموزان متوسطه

مراجع

اژه‌ای، ج.، منظری توکل، و.، حسینی، ر.، سادات هاشمی‌زاده، و. (1391). بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی، معنی درمانی گروهی و تلفیق آن‌ها بر افزایش سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان ناسازگار. پژوهش در روا‌ن‌شناسی سلامت، 6 (3).30-39.

پارسامهر، م و حدت، آ. (1395). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی دانشجویان. فصلنامة توسعه اجتماعی، 11(2)، 94-65.

پاشازاده، ا. (1392). بررسی رابطة بین برنامه‌ریزی درسی پنهان با سازگاری اجتماعی در دانش‌آموزان متوسطه نظری شهرستان ماکو. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، تهران.

پایاب، ف.(1391). اثربخشی آموزش گروهی عقلانی هیجانی رفتاری بر کاهش خشونت خانگی در دانشجویان مرد متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت.

پورشهریار، ح.، رسول‌زاده طباطبایی، ک.، خداپناهی، م. ک.، کاظم‌نژاد، آ.، خفری، ث. (1387). بررسی رابطة بین سطوح سازگاری و رگه‌های شخصیتی نوجوانان. مجلة علوم رفتاری، 2(2)،97-106.

چهاردولی، ح. (1386). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی نوجوانان پسر بزهکار متهم دادگاه جنایی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

دست‌باز، آ.، یونسی، ج.، مرادی، آ.، ابراهیمی، م. (1393). اثربخشی مشاوره گروهی راه‌حل محور بر سازگاری و خودکارآمدی دانش‌آموزان پسر سال اول دبیرستان شهرستان شهریار. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 15(1)، 90-98.

السادات ابطحی، م؛ ندری، خ. (1390). رابطه خلاقیت و سازگاری اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه شهر. فصلنامة علمی-پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی،3(2)،17-27.

سهرابیان، ط. (1380). تأثیر نگرش مذهبی بر سازگاری اجتماعی و فردی دانش‌آموزان دبیرستانی استان لرستان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران.

فولاد چنگ، م. (1385). نقش الگوهای خانوادگی در سازگاری نوجوانان. فصلنامة خانواده پژوهی، 2(7)، 221-209.

فیروزبخت، م. (1382). آلبرت آلیس: پنجاه سال رفتار درمانی عقلانی هیجانی (REBT). تهران: انتشارات دانژه.

کرمی، ا. (1382). ترجمه پرسشنامه سازگاری دانش‌آموزان. موسسه تحقیقات علوم رفتاری سینا، تهران

کری، ج. (1392). نظریه و  کاربست مشاوره و روان‌درمانی. ترجمة یحیی سیدمحمدی. تهران: انتشارات ارسباران.

لطفی، ح. (1381). روان‌شناسی اجتماعی: روان‌شناسی همرنگی با جماعت (نظریه‌ها و کاربردها). تهران: انتشارات دیدآور.

مجدی، ف. (1389). بررسی رابطة معناداری زندگی و شیوه‌های فرزندپروری مادران و اختلالات رفتاری کودکان آن‌ها. پایان‌نامة کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی. دانشکده روان‌شناسی. دانشگاه تهران، تهران.

محمودی کهریز، ب.، باقریان، ف.، حیدری، م. (1393). بررسی نقش خودنظم‌دهی در سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان. روان‌شناسی تحولی-روان‌شناسان ایرانی، 10(40)، 90-99.

ملکی تبار، ع. (1390). بررسی مقایسة خودپنداره و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان پسر بینا و نابینا در شهر تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران

نوابی‌نژاد، ش. (1380). رفتارهای بهنجار و نابهنجار. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.

آلیس، ا.(1381) هیچ‌چیز نمی‌تواند ناراحتم کند- آره حتی هیچ چیز!. مترجم مهرداد فیروز بخت، وحیده عرفانی. تهران: خدمات فرهنگ رسا.

Abdullah, M. C., Elias, H., Mahyuddin, R., & Uli, J. (2009). Adjustment amongst first year students in a Malaysian university. European Journal of Social Sciences, 8(3), 496-505.

Arip, M. A., Yusooff, F. B., Jusoh, A. J., Salim, S., & Samad, A. (2011). The effectiveness of cognitive behavioral therapy (CBT) treatment group on self-concept among adolescents. Inter J Human Soci Sci, 1(18), 113-22.

Baurain, C., Nader-Grosbois, N., & Dionne, C. (2013). Socio-emotional regulation in children with intellectual disability and typically developing children, and teachers’ perceptions of their social adjustment. Research in developmental disabilities, 34(9), 2774-2787.

Chambless, D. L., Baker, M. J., Baucom, D. H., Beutler, L. E., Calhoun, K. S., Crits-Christoph, P., ... & Johnson, S. B. (1998). Update on empirically validated therapies, II. The clinical psychologist, 51(1), 3-16.

Corsini, R. (2011). Current Psychotherapies. Itasca, 111inois, F. E. Peacock PublishersInc.

Corsini, R. (2005). Current Psychotherapies (4th ed.). Taylor & Francis.

Dobson, K. S. (Ed.). (2009). Handbook of cognitive-behavioral therapies. Guilford Press.

Ellis, A., Padesky, C. A., & Beck, A. T. (2005). Discussion of Christine A. Padesky and Aaron T. Beck," Science and Philosophy: Comparison of Cognitive Therapy and Rational Emotive Behavior Therapy"/Response to Ellis' Discussion of"

 

Science and Philosophy: Comparison of Cognitive Therapy and Rational Emotive Behavior Therapy". Journal of Cognitive Psychotherapy, 19(2), 181.

Fava, A., & Giovani, M. (2000). Cognetive behavior therapy Encyclopdia of stress,9,484-487.

Gonzalez, J. E., Nelson, J. R., Gutkin, T. B., Saunders, A., Galloway, A., & Shwery, C. S. (2004). Rational emotive therapy with children and adolescents: A meta-analysis. Journal of Emotional and behavioral Disorders, 12(4), 222-235.

Hollon, S. D., & Beck, A. T. (1994). Cognitive and cognitive-behavioral therapies.

Johnson, H. D. (2005). Conflict goals associated with adolescent perceptions of relationship expectation violations during conflicts with same-sex friends. Psychology of coping, 41-63.

Kary, J. (2013). Theory and application of counseling and psychotherapy. Trans. By Y. SeyyedMohammadi. Tehran: Arasbaran..

Kim, M. A., Kim, J., & Kim, E. J. (2015). Effects of rational emotive behavior therapy for senior nursing students on coping strategies and self-efficacy. Nurse education today, 35(3), 456-460.

Matin, A., Looyeh, M. Y., Afrooz, G. A., & Dezhkam, M. (2012). The effect of group rational emotive behavior restructuring on mental health of parents of exceptional children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1872-1875.

Muris, P. (2002). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and individual differences, 32(2), 337-348.

Olsson, C. A., Horwill, E., Moore, E., Eisenberg, M. E., Venn, A., O'Loughlin, C., & Patton, G. C. (2014). Social and emotional adjustment following early pregnancy in young Australian women: a comparison of those who terminate, miscarry, or complete pregnancy. Journal of Adolescent Health[NS1] , 54(6), 698-703.

Pajares, F. (2002). Gender and perceived self-efficacy in self-regulated learning. Theory into practice, 41(2), 116-125.

Papworth, M. (2004). Getting on clinical psychology training courses: Responses to frequently asked questions. CLINICAL PSYCHOLOGY-LEICESTER-, 32-36.

Roghanchi, M., Mohamad, A. R., Mey, S. C., Momeni, K. M., & Golmohamadian, M. (2013). The effect of integrating rational emotive behavior therapy and art therapy on self-esteem and resilience. The Arts in Psychotherapy, 40(2), 179-184.

Senra, H., Barbosa, F., Ferreira, P., Vieira, C. R., --Perrin, P. B., Rogers, H., ... & Leal, I. (2015). Psychologic adjustment to irreversible vision loss in adults: a systematic review. Ophthalmology, 122(4), 851-861.

Sinha, A. K. P., & Singh, R. P. (1993). The adjustment Inventory for school students (AISS). Agra. National Psychological Corporation.

Slobodskaya, H. R., & Akhmetova, O. A. (2010). Personality development and problem behavior in Russian children and adolescents. International Journal of Behavioral Development, 34(5), 441-451.

Smith, M. L., Glass, G. V., & Miller, T. I. (1980). The benefits of psychotherapy. Johns Hopkins University Press.

Suveg, C., Kingery, J. N., Davis, M., Jones, A., Whitehead, M., & Jacob, M. L. (2017). Still lonely: Social adjustment of youth with and without social anxiety disorder following cognitive behavioral therapy. Journal of anxiety disorders, 52, 72-78.

Wintre, M. G., Gates, S. K., Pancer, W. M., Pratt, M. S., Polivy, J., Birnie-Lefcovitch, S., & Adams, G. (2009). The student perception of university support and structure scale: Development and validation. Journal of youth studies, 12(3), 289-306.

Yousefabad, M. Z., Borhani, L. G., & Piri, I. (2013). Group Council Effect Regarding to its Cognitive-behavioural-emotional Factors in Decreasing Girl High School Students Anxiety. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 1059-1062.