ارزیابی فضای سبز شهری با استفاده از مدل تحلیل شبکه راهبردی جهت دستیابی به توسعه پایدار (مطالعه موردی: منطقه بی سیم زنجان)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 4، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 42، خرداد 1397، صفحه 53-67   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عیسی ابراهیم زاده¹؛ محسن شاطریان²؛ سید احمد حسینی^{* 3}؛ سهراب امیریان⁴

¹استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

³دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

⁴استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور، کردستان، ایران

چکیده

امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز در اشکال گوناگون آن دیگر قابل‌تصور نیست. پیامدهای توسعه شهری و پیچیدگی‌های معضلات زیست‌محیطی آن‌ها موجودیت فضای سبز و گسترش آن را برای همیشه اجتناب‌ناپذیر کرده است. بدین منظور ارزیابی وضعیت فضای سبز شهری و نیازهای ‌مبرم‌ در وضعیت ‌مطلوب در نتیجه ‌ارائه ‌الگویی ‌بهینه ‌در وضعیت ‌موجود سرلوحه کار این پژوهش قرار گرفته است. بر این اساس روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی می­باشد و به منظور ارزیابی وضعیت فضای سبز در منطقه بی سیم زنجان از شاخص­های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی و کالبدی بهره برده شده است، در این راستا به‌منظور ارزیابی نحوه توزیع کلی فضای سبز در سطح شهر زنجان از شاخص میانگین نزدیک‌ترین همسایه استفاده شده است و در نهایت وضعیت کلی محدوده مورد مطالعه از طریق از مدل تحلیلشبکهموردبررسیو تحلیلقرارگرفتوبااستفادهازمدلSWOT،درقالبمدلتحلیلشبکهبایکدیگرتلفیقوراهبردنهاییتعیینگردید. نتایج پژوهش نشان داد که الگوی توزیع فضایی فضای سبز کاملاً خوشه‌ای می­باشد، بنابراین با توجه به سرانه 74/0 مترمربع و بر اساس نتایج مدل تحلیل شبکه گسترش فضای سبز در سطح نواحی با امتیاز 6342/0 بهترین راهبرد در نظر گرفته شد که البته با توجه به شاخص هزینه می‌توان با اولویت‌بندی و مکان‌یابی مناسب بهترین سایت‌ها را در سطح منطقه برای گسترش فضای سبز شناسایی کرد. نتایج این مطالعه می‌تواند به برنامه­ریزان شهری برای درک و اولویت‌بندی مسائل شهری و یافتن راه‌حل‌هایی برای رفع این مشکلات کمک شایانی نماید.

کلیدواژه‌ها

فضای سبز؛ تحلیل شبکه؛ توسعه پایدار؛ منطقه بی‌سیم زنجان

مراجع

Balram, S., Dragicevic, S. (2005). Attitudes toward Urban Green Space: Integrating Guestionnaire Survey and Collaborative GIS Techniques to Improve Attitude Measurements, Landscape and Urban Planning.

Che-Wei, C., Cheng-Ru, W., & Huang-Chu, C. (2009). Analytic network process decision-making to assess slicing machine in terms of precision and control wafer quality. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 25, 641- 650.

Ebrahimzade, I., & Ebadi Jokndan, E. (2008). Analysis of space allocated for green space in three urban areas of Zahedan. Journal of Geography and Development, 11, (In Persian)

Ebrahimzadeh, I., Maleki, G. (2012). Analysis of the organization and intervention in urban distressed areas using SWOT and AHP model case study of old texture of Khorramabad. Journal of Geography, 81, 217-234. (In Persian)

Ebrahimzadeh, I., Sariani, A., Erfani, M. (2012). Analysis of the spatial distribution of green space and its optimal location in the A region of Zahedan city. Journal logistics, 17, 131-151. (In Persian)

Ebrahimzadeh, I., & Zarei, SH. (2012), Analysis of the Optimal Positioning health centers using a geographic information system of case study: The city of Firozabad. Journal of Geography, Geographical Society of Iran, 35, 83-103. (In Persian)

Gulfem, T., Semih, O., Umut, R. T., & Bahadır, G. (2008). An analytic network process approach for locating undesirable facilities: An example from Istanbul Turkey. Journal of Environmental Management, 88, 970-983

Habibi, K., & Poorahmad, A. (2007). Sanandaj physical and spatial development using GIS, University of Kurdistan. (In Persian)

Hadder, R. (2000). Development Geography. Routledge, London. Newyork, P.3

Hakyeon, L., Moon-Soo, K., & Yongtae, P. (2012). An analytic network process approach to operationalization of five forces model. Applied Mathematical Modelling, 36, 1783-1795.

Hekmatnia, H., & Mirmoussavi, N. (2006). Application models in geography with an emphasis on urban and regional planning. modern science publications, Yazd. (In Persian)

Khalil Nejad, M. (2003). The attitude of Iranian gardens improvement. municipalities Magazine, 42, (In Persian)

Khoshnamak, Z. (2002). Reporting the first scientific meeting specific green space of warm and dry towns. municipalities Magazine, fourth year, 38. (In Persian)

Majnonian, H. (1995). Issues around the park, gardens and promenades. parks organization and green space of Tehran city, Tehran. (In Persian)

Mohammadi, J. (2003). the application of Geographical Information Systems GIS in locating urban green spaces, municipal magazine, 44. (In Persian)

Mohammadi, J., Mohamedi dahcheshme, M., & Baft Yegane, M. (2007). evaluation of the role of urban green spaces and optimization of its citizens in ShahreKord, ecology, 33(44), 86. (In Persian)

Mousavi, M. N. (2005). Evaluation of the degree of development of Iran's region. master's thesis of Geography and Urban Planning, Yazd University. (In Persian)

Narimani, M. (2000). Improvements historical context, modeling strategies and basic structure. Tehran: publisher, author. (In Persian)

Rahnemaei, M. T. (1992). Environmental powers of Iran. Center of Iran Publications and Urban Development Research. (In Persian)

Saeidnia, A. (2000). urban green space. municipal publications. (In Persian)

Sehat, S., Parizadi, I. (2009). Using techniques of the process of network analysis in the analysis of strengths, weaknesses, opportunities and threats (Study Case Insurance Company of Iran). College of Industrial Management, 1 (2). (In Persian)

Shahivandi, A. (2006). locating urban green space (study case: Khorramabad), Master's thesis in urban planning and geography. Isfahan, Isfahan University Faculty of Literature and humanities. (In Persian)

Syfaldini, F. (2002). the specialized language of urban planning. Tehran: Ayeezh publishing. (In Persian)

Tavasoli, M. (2000). Review: terminology renovation and improvement of urban Seven Cities Quarterly Journal of Civil Engineering, Urban Upgrading (urban restoration), (2). (In Persian)

Teymuri, R., Roostayee, SH., Akbari Zamani, A., & Ahadnejad, M. (2009). Assessment of spatial proportion of urban parks using GIS (Study Case: Parks of Region 2 neighbors, Tabriz). geographical space of Ahar, 10 (30). (In Persian)

 Wilson, H. R. (2000). Planting trees. Publications Department of Parks, 1 , 1291. (In Persian)

Zangiabad, A., & Rakhshaninasab, H. (2009). Statistical –spatial analysis of development indices of urban green space (study case areas of Isfahan city). Journal of Ecology, 35 (49). (In Persian)

Zangiabadi, A., Mokhtari Malekabadi. R. (2005). Urban, green space and a modern approach to human dimensions. Monthly Green Message, 42. (In Persian)

Ziari, K. (2004). Theories and Models of School Planning and Regional Planning. Yazd University Press. (In Persian)