بررسی پروفایل و میزان اسیدهای چرب ماهیان پرورشی در استخر ثامن الائمه در قم

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 4، دوره 12، شماره 4، اسفند 1396، صفحه 35-43   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

پگاه ابومحبوب^* ؛ رضوان موسوی ندوشن

گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

چکیده

هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین ترکیب اسیدهای چرب ماهیچه سه گونه از ماهیان پرورشی آب های لب شور( قمرود) شامل فیل ماهی، ماهی سفید و ماهی کپور می باشد. تعداد 9 قطعه ماهیبا میانگین وزنی متفاوت از مجموعه استخر پرورشی گرمابی ثامن الائمه قمرود، واقع در شهر قم تهیه شد.ماهیان بعد از فلس زنی، باله زنی و تخلیه اعماء و احشا در کوتاه ترین زمان با استفاده از جعبه های یونولیتی و یخ به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس از زیر باله پشتی فیله هایی با وزن حدود100 گرم تهیه و توسط آب مقطر (دمای 4 درجه سانتی گراد) شستشو داده شد و تا شروع آزمایش در دمای 20- درجه سانتی گراد نگهداری شدند.تعیین ترکیب اسیدهای چرب ماهیان توسط دستگاه GC/mass (Gass Chromatography)انجام گرفت. در هر سه گونه ماهی مورد مطالعه، بیشترین اسیدچرب را اولئیک اسید (  C18:1c  ) دارا بود و پالمتیک اسید (  C16:0  ) و اولئیک اسید (  C18:1c  ) به ترتیب فراوان ترین اسیدچرب اشباع و تک غیراشباع بودند. فراوان ترین اسیدهای چرب چندغیراشباع ( PUFA) در فیل ماهی و ماهی سفید، لینولئیک اسید ( C18:2c ) و در ماهی کپور، دوکوزاهگزانوئیک اسید (  C22:6  ) بود. در این تحقیق میزان اسیدهای چرب امگا3 در فیل ماهی (99/9) بیشترین میزان نسبت به ماهی سفید (3/9) و ماهی کپور ( 4/5) بود. نتایج تحقیق همچنین نشان داد بیشترین نسبت w-6/w-3 به ترتیب در فیل ماهی 99/2 و ماهی سفید 74/0 و کپور 64/0 مشاهده شد. تمامی گونه های مورد مطالعه دارای نسبت مطلوب ( w-6/w-3 ) که از نظر متخصصان تغذیه (1تا4) است می باشد. بیشترین شاخص PUFA/SFA به ترتیب در کپور 28/5 ، سفید 15/3 و فیل ماهی 6/0 مشاهده شد. بیشترین میزان EPA+DHA در فیل ماهی با میزان 56/7 نسبت به ماهی کپور 4/5 و ماهی سفید4/6 دیده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس یک طرفه (One-way ANOVA)و انجام آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و بین سه گونه اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0 ≤P). در هر سه گونه ماهی مورد بررسی، میزان اسید های چرب غیراشباع بیشتر از اشباع بود و با توجه به شاخص مطلوب w-6/w-3 ، هر سه ماهی از نظر منابع شیلاتی و غذایی بسیار ارزشمند محسوب می شوند.

کلیدواژه‌ها

فیل ماهی پرورشی(Huso huso)؛ سفید پرورشی(Rutilus frisii kutum)؛ کپور پرورشی(Cprinus carpio)؛ ترکیب اسیدچرب؛ w-6/w-3؛ آب های لب شور در قم

مراجع

جرجانی، س. 1392. مقایسه ترکیب شیمیایی و پروفیل اسیدهای چرب عضله کپور ماهیان پرورشی. نشریه پژوهش های ماهی شناسی کاربردی، 3: 98-58.

 

Al-Arrayed F.H., Maskati A.L. & Abdullah F.J. 1999. n3-polyunsaturated Fatty Acid Content of Some Edible Fish from Bahrain Waters. Estuarine, Coastal and Shelf Science, 49: 109-11.

Alasalvar, C. 2002. Seafoods: quality, technology and nutraceutical application an overview. In Seafoods-quality, technology and nutraceutical application. ed. Cesarettin Alasalvar and Tony Taylor, New York.

Bayir, A.H., Haliloglu, I., Sirkecioglu, A.N. & Aras N.M. 2006. Fatty acid composition in some selected marine fish species living in Turkish waters. Journal Science of Food and Agriculture, 86: 163-168.

Cejas, J.R., Almansa, E., Je´rez, S., Bolan˜os, A., Felipe, B. & Lorenzo, A. 2004. Changes in lipid class and fatty acid composition during development in white seabream (Diplodussargus) eggs and larvae. Comparative Biochemistry and Physiology, Part B, 139: 209–216.

Gapasin, R.S.J., Bombeo, R., Lavens, P., Sorgeloos, P. & Nelis, H. 1998. Enrichment of live food with essential fatty acids and vitamin C: effects on milkfish”Chanos chanos” larval performance. Aquaculture, 162: 269–286.

Gutierrez, L.E. & Da Silva, R.C.M. 1993. Fatty acid composition of commercial fish from Brazil. Scientia Agricola, 50: 478-483.

Haliloglu, H.I., Bayir, A., Sirkecioglu, A.N., Aras, N.M. & Atamanalp, M. 2004. Composition of fatty acid composition in some tissues of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) living in sea-water and fresh water. Food Chain, 86: 55-59.

Inhamuns, A.J. & Bueno Franco, M.R. 2008. EPA and DHA quantification in two species of freshwater fish from central Amazonia. Food Chemistry, 107: 587–591.

Kandemir, S. & Polat, N. 2007. Seasonal Variation of Total Lipid and Total Fatty Acid in Muscle and Liver of Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss W., 1792) Reared in Derbent Dam Lake. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences,7:27–31.

Kinsella E., Lokeshn B. & Stone R.A. 1990. Dietary n-3 polyunsaturated fatty acids and amelioration of cardiovascular disease: possible mechanisms. American Journal of clinical Nutrition, 52(1): 1-28.

Kolakowska, A., Szczygielski, M., Bienkiewicz, G. & Zienkowiz, L. 2000. Some of fish species as a source of n-3 polyunsatirated fatty acids. Acta Ichyhyologica Piscatoria, 30: 59-70.

Kris-Etherton, P.M., Harris, W.S. & Apel, L.J. 2002. Fish consumption, fish oil, omega3 fatty acids, and cardiovascular disease. Circulation, 106: 2747-2757.

Millar, J.A. & Wall-Manning, H.J. 1992. Fish Oil in Treatment of Hypertension.N. Zeitschrift Fur Medizinische Physik Journal,105: 155-163.

Mukhopadhyay, T. & Ghosh, S. 2007. Lipid profile and fatty acid composition of twos lurid fish eggs. Journal of Oleo Science, 8:399-403.

Mukhopadhyay, T., Nandi, S. & Ghosh, S. 2004. Lipid profile and fatty acid composition in eggs of Indian feather back fish Pholui (Notopterus notopterus) in comparison with body-tissue lipid. Journal Oleo Science, 7:322-328.

Ojagh, S.M., Rezaee, M. & Khoramgah, M. 2009.The investigation of nutritional composition and fatty acids in muscle of common carp (Cyprinus carpio) and grass carp (Ctenopharyngodon idella). Journal of Food Science and Technology, 6(1): 77-83.

Ozogul, Y., Ozogul, F. & Alagoz, S. 2007. Fatty acid profiles and fat contents of commercially important seawater and freshwater fish species of Turkey: A comparative study. Food Chemistry, 103: 217-223.

Piggot, G.M. & Tucker, B.W. 1990. Effects of Technology on Nutrition. Marcel Decker, Inc. New York, USA.

Sargent, J.R., Tocher, D.R. & Bell, J.G. 2002. The lipids. In Fish Nutrition.3th edition, Sandiego: Academic Press.

Suzuki, H., Tamura, M. & Wada, S. 1995. Comparison of docosahexaenoic acid with eicosapentaenoic acid on the lowering effect of endogenous plasma cholesterol in adult mice. Fisheries Science, 61: 525-526.

Testi, S., Bonaldo, A.L., Gatta, P. & Badiani, A. 2006. Nutritional traits of dorsal and ventral fillets from three armed fish species. Food Chemistry, 98: 104–111.

Valencia, I., Ansorena, D. & Astiasaran, I. 2006. Nutritional and sensory properties of dry fermented sausages enriched with n-3 PUFAs. Meat Science, 72: 727-733

Vlieg P. & Body D.R. 1988. Lipid contents and fatty-acid composition of some NewZealand freshwater finfish and marine finfish, shellfish, and roes. New Zealand Journal of Marine and Freshwater Research, 22: 151-162.

Yeganeh, S., Shabanpour, B., Hesseini, H., Imanpour, M.R. & Shabani, A. 2012. Seasonal variation of chemical composition and fatty acid profile of fillet in wild common carp (Cyprinus carpio) in Caspian Sea. Journal of food Technology, 10(2): 24-31.