تعیین جنسیت و رسیدگی جنسی در تاسماهی سیبری (Acipenser baerii) با استفاده از روش اولتراسوند در استان خوزستان

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 4، دوره 13، شماره 1، خرداد 1397، صفحه 33-40   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

اعظم محمد صالحی^{* 1}؛ محمد ولایت زاده²

¹گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

تعیین جنسیت در صنعت شیلات برای تکثیر و پرورش ماهیان با ارزش اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. در تاس ماهیان نیز به دلیل استحصال خاویار روش تعیین جنسیت مناسب، ضروری می باشد. این پژوهش در سال 1396 بر روی 1000 قطعه تاسماهی سیبری (Acipenser baerii) در یک سیستم مدار بسته در مزرعه پرورش ماهیان خاویاری حنطوش زاده در استان خوزستان انجام شد. برای تعیین جنسیت، ابتدا ماهیان درون وان ppm 100 اوژنول بیهوش شدند، سپس به وسیله ترازوی دیجیتال با دقت یک گرم توزین انجام گرفت. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش اولتراسوند همه ماهیان با 100 درصد دقت تعیین جنسیت شدند. از 1000 قطعه تاسماهی سیبری مورد مطالعه، 630 قطعه نر و 570 قطعه ماده بودند. ماهیان ماده در مرحله 2، 3 و 4 رسیدگی جنسی به ترتیب میانگین وزنی 82/48±32/5254، 75/56±49/6670 و 09/76±63/8642 گرم داشتند و 3 تا 4 ساله بودند. میانگین وزن ماهیان نر نیز 65/71±32/7238 گرم به دست آمد.  با توجه به اینکه همه ماهیان مورد مطالعه به وسیله دستگاه سونوگرافی تعیین جنسیت شدند، لذا می تواند روشی مناسب برای تعیین جنسیت تاس ماهیان محسوب شود،  زیرا استرسکمی در  ماهی ایجاد می نماید.

کلیدواژه‌ها

تاسماهی سیبری؛ تعیین جنسیت؛ سونوگرافی؛ استان خوزستان؛ روش اولتراسوند

مراجع

اسحق زاده، ح.، ایگدری، س.، پور باقر، ه. و کاظمی، ر. 1391. مقایسه شکل در پیش لاروهای سالم و تلف شده فیل ماهی (Huso huso) و الگوهای بد شکلی با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی. مجله علمی شیلات ایران، 21 (2): 9-1.

حلاجیان، ع.، کاظمی، ر.، یزدانی ساداتی، م.ع.، یوسفی جوردهی، ا. و یارمحمدی، م. 1396. تعیین جنسیت کاربردی در ماهیان خاویاری. انتشارات آموزش کشاورزی، موسسه تحقیقات بین المللی تاس ماهیان دریای خزر، دفتر شبکه دانش و رسانه های ترویجی، ایران.

رنگرز، م.، جعفریان، ح.، گلزاریان پور، ک. و عقیلی نژاد، س.م. 1394. مقایسه فصلی آنزیم های کبدی و پارامترهای خونی فیل ماهیان پرواری در پن. مجله تغذیه و بیوشیمی آبزیان،2 (1): 60-49.

 غفاری، ز. و حسینی، س.ع. ۱۳۹۲. اثر فلزات سنگین بر ماهیان خاویاری دریای خزر. دومین همایش ملی توسعه پایدار کشاورزی و محیط زیست سالم. شرکت هم اندیشان محیط زیست فردا، همدان، ایران.

 فلاحتکار، ب. و شاهوار، ح. ع. 1393. استفاده از اتوسکوپ در تعیین جنسیت فیل ماهیان (Huso huso) پرورشی. نشریه شیلات، مجله منابع طبیعی ایران، 67 (1): 94-87.

 کاظمی، ر.، یار محمدی، م. و حلاجیان، ع. 1395. مروری بر روش های متداول تعیین جنسیت و مراحل رسیدگی جنسی تاس ماهیان (Acipenseridae): مزایا و معایب. نشریه پژوهش های ماهی شناسی کاربردی، 4 (2): 128-107.

 کیوان، ا. 1382. ماهیان خاویاری ایران. چاپ اول. انتشارات نقش مهر. تهران.

 محمدصالحی، ا.، ولایت زاده، ک. و کرمی، ن. 1396. تجمع زیستی فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و سرب در عضله، کبد و خاویار تاسماهی سیبری (Acipenser baerii) پرورشی در استان خوزستان. مجله علمی شیلات ایران، 26 (3): 192-185.

 نصری تجن، م. و تکلو، م. 1395.مقایسه برخی از شاخص های خون شناسی و بیوشیمیایی فیل ماهی (Huso huso ) و تاس ماهی ایرانی Acipenser persicus Borodin, 1897 پرورشی در رده های سنی مختلف. نشریه پژوهش های ماهی شناسی کاربردی، 4 (4): 78-67.

 هدایتی، ع. ا.، یاوری، و.، موحدی نیا، ع. و پاشا زانوسی، ح. 1390. بررسی امکان تعیین جنسیت و مراحل رشد گنادی ماهیان خاویاری با استفاده از شاخصهای خونی و مورفومتریک. مجله علوم و فنون دریایی، 10 (1): 52-44.

 Billard, R. 2002. Esturgeons et caviar . Editions Tec &​Doc. (Collection Aquaculture-Pisciculture). Paris.

 Bryan, J.L., Wildhaber, M.L., Papoulias, D.M., DeLonay, A.J., Tillitt, D.E. & Annis, M.L. 2007. Estimation of gonad volume, fecundity, and reproductive stage of shovelnose sturgeon using sonography and endoscopy with application to the endangered pallid sturgeon. Journal Applied Ichthyology, 23: 411-419.

 Chebanov, M.S. & Galich, E.V. 2009. Ultrasound diagnostics in sturgeon broodstock management. 6th International symposium on sturgeon 2009, Wuhan, China: Workshop on sturgeon sexing and gonad staging. China.

 Conte, F.S., Doroshov, S.I., Lutes, P.B. & Strange, E.M. 1988. Hatchery manual for the white sturgeon (Acipenser transmontanus Richardson) with application to other north American Acipenseridae. University of California Cooperative Extension Service Publication 3322, Oakland, California.

 Evans, A.F. 2004. Use of ultrasound imaging and steroid concentrations to identify maturational status in adult steelhead. North American Journal of Fisheries Management, 24: 967–978.

 Falahatkar, B. 2010. Primary and secondary stress responses of great sturgeon following gonad biopsy. Aquaculture Europe 2010, October 5–8, Porto, Portugal.

 Karlsen, O. & Hol, J.C. 1994. Ultrasonography, a non-invasive method for sex determination in cod (Gadus morhua). Journal of Fish Biology, 44: 965-971.

 Linares-Casenave, J., Kroll, K.J., Van Eenennaam, J.P. & Doroshov, S.I. 2003. Effect of ovarian stage on plasma vitellogenin and calcium in cultured white sturgeon. Aquaculture, 221: 645–656.

 Matsche, M.A., Bakal, R.S. & Rosemary K.M. 2011. Use of Laparoscopy to determine sex and reproductive status of shortnose sturgeon (Acipenser brevirostrum) and Atlantic sturgeon (Acipenser oxyrinchus oxyrinchus). Journal of Applied Ichthyology, 27: 627-636.

 Moccia, R.D., Wilkie, E.J., Munkittrick, K.R. & Thompson, W.D. 1984. The use of fine needle fibre endoscopy in fish for in vivo examination of visceral organs, with special reference to ovarian valuation. Aquaculture, 40: 255-259.

 Munhofen, J.L. 2012. Comparing ultrasonography and endoscopy for the identification of gender in juvenile Siberian sturgeon (Acipenser baerii). MS.c thesis, University of Georgia, Georgia.

 Ortenburger, A.I., Jansen, M.E. & Whyte, S.K. 1996. Nonsurgical videolaparoscopy for determination of reproductive status of the arctic charr. Canadian VeterinaryJournal, 37: 96-100.

 Williot, P. 2002. Reproduction in Esturgeons et caviar. Editions Tec &​Doc. (Aquaculture-Pisciculture). Paris.

 Will, T.A., Reinert, T.R. & Jennings, C.A. 2002. Maturation and fecundity of a stock enhanced population of striped bass in the Savannah River Estuary, U.S.A. Journal of Fish Biology, 60: 532–544.

 Whiteman, E.A., Jennings, C.A. & Nemeth, R.S. 2005. Sex structure and potential female fecundity in a Epinephelus guttatus spawning aggregation: applying ultrasonic imaging. Journalof Fish Biology, 66: 983–995.