طراحی مدل پرورش تفکر استراتژیک و خلاق در مدیران شرکت ملی نفت ایران بر اساس رویکرد آمیخته

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 7، دوره 7، شماره 4، خرداد 1397، صفحه 197-218   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

فریبرز درتاج^{* 1}؛ عباس‌ عباس‌پور²؛ سارا شریعت³؛ علی دلاور⁴؛ اسماعیل سعدی پور⁵

¹استاد روانشناسی تربیتی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران ‏

²‏ استاد مدیریت منابع انسانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران‏

⁴استاد روش‌های تحقیق و آمار، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران‏

⁵دانشیار روانشناسی تربیتی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل پرورش استراتژیست در شرکت ملی نفت طرح‌ریزی شد.
روش: این پژوهش از نظر هدف در دسته‌ی پژوهش های کاربردی و از منظر روش شناختی در دسته‌ی پژوهش‌های آمیخته قرار دارد. در بخش کیفی مبتنی با رویکرد نظریه داده بنیاد- و توسط مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته از نمونه‌ی پژوهش (24 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه) داده‌های پژوهش گرداوری شد. سپس کدگذاری‌ها انجام شده و اقدام به شناسایی ابعاد، مقولات اصلی و زیر مقوله‌ها و مفاهیم مرتبط با هر یک از کدهای به‌دست‌آمده نمودیم و در نهایت برازش مدل پارادایمی تحقیق با استفاده از داده‌های کمی جمع‌آوری شده (320 نفر) آزمون شد.
یافته‌ها: نتایج کیفی تحقیق نشان‌دهنده 11 مقوله اصلی و 24 مقوله فرعی و 99 مفهوم بود، که در قالب مدل پارادایمی پرورش تفکر استراتژیست و خلاق شامل: شرایط علّی (عوامل فردی، عوامل سازمانی و گفتمان سازی)، مقوله‌ی مرکزی تفکر استراتژیک و خلاق (دید سیستمی، تفکر مفهومی، آینده‌نگری و نگرش فلسفی)، عوامل مداخله‌گر محیطی برون و درون‌سازمانی، عوامل زمینه‌ای (بستر فرهنگی، زمینه یادگیری، عوامل روان‌شناختی و استقلال سازمانی)، راهبردهای استعدادیابی و جذب و نگهداشت و پیامد پرورش تفکر استراتژیک و خلاق شامل: توسعه تفکر استراتژیک و خلاق، فراهم نمودن زمینه طراحی و استقرار نظام دیده‌بانی و خلاقیت در شرکت ملی نفت و روابط بین ابعاد مختلف آن را نشان داد و شاخص‌های برازش منتج از یافته‌های کمی حکایت از برازش مناسب داده‌ها با مدل و تایید فرضیه‌های منتج از مدل داشت.

کلیدواژه‌ها

پرورش تفکراستراتژیک؛ روانشناسی استراتژیک؛ استراتژی؛ شرکت ملی نفت؛ خلاقیت

مراجع

لاریجانی، علی. (1394). سخنرانی در دیدار با مدیران ارشد جهاد دانشگاهی. منتشر شده در خبرگزاری بین المللی قران، لینک: iqna.ir/fa/news/3336870.

کاظمی، سیده فاطمه. نادری، حبیب الله. هاشمی، سهیلا. میکاییلی منیع، فرزانه.( 1396). ارائه مدل علی برای خلاقیت دانشجویان بر اساس متغیر های فردی(خودکارآمدی عمومی، خودکارآمدی خلاق، خردمندی و انگیزش درونی) و اجتماعی(جو دانشگاه). ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی ،7(1)، 71-100.

مظاهر، لیلی. محمدی ، شراره . اکرادی، احسان.  پروین، احسان. فاضلی، حسن.( 1396). بررسی رابطه بین سبکهای تصمیم گیری مدیران با میزان خلاقیت و مدیریت مشارکتی در مدارس راهنمایی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،6(4)، 171-196.

 Barron, P. (2008). Education and talent management: Implications for the hospitality industry. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 20(7), 730-742.

Berger, L. A. (2004). Creating a talent management system for organization excellence: Connecting the Dots. The Talent Management Handbook, 3-21.

Bernthal, P., & Wellins, R. (2006). Trends in leader development and succession. People and Strategy, 29(2), 31.

Bhatnagar, J. (2007). Talent management strategy of employee engagement in Indian ITES employees: key to retention. Employee relations, 29(6), 640-663.

Bonn, I. (2001). Developing strategic thinking as a core competency. Management Decision, 39(1), 63-71

Boselie, P., Dietz, G., & Boon, C. (2005). Commonalities and contradictions in HRM and performance research. Human resource management journal, 15(3), 67-94.

Chambers, E. G., Foulon, M., Handfield-Jones, H., Hankin, S. M., & Michaels, E. G. (1998). The war for talent. McKinsey Quarterly, 44-57.

Connelly, C. E. (2001). Promoting creativity in software development. in administrative sciences association of canada international federation of scholarly associations of management-annual conference- (Vol. 22, No. 4, pp. 60-69).

Day, D. V., Fleenor, J. W., Atwater, L. E., Sturm, R. E., & McKee, R. A. (2014). Advances in leader and leadership development: A review of 25 years of research and theory. The Leadership Quarterly, 25(1), 63-82.

Farley, C. (2005). HR's role in talent management and driving business results. Employment Relations Today, 32(1), 55-61.

Grabner, I. (2007). Managing Organizational Creativity Motivational aspects of management control systems for creative employees. Wirtschaftsuniversität Wien, Nordbergstrasse, 15.

Handfield-Jones, H., Michaels, E., & Axelrod, B. (2001). Talent management: A critical part of every leader's job. Ivey Business Journal, 66(2), 53-53.

Howard, E. F. (1989). Strategic thinking in insurance. Long Range Planning, 22(5), 76-79.

McCauley, C., & Wakefield, M. (2006). Talent management in the 21st century: Help your company find, develop, and keep its strongest workers. The Journal for Quality and Participation, 29(4), 4.

Paauwe, J. (2004). HRM and performance: Achieving long-term viability. Oxford University Press on Demand.

Reeves, M., Love, C., & Tillmanns, P. (2012). Your strategy needs a strategy. Harvard Business Review, 90(9), 76-83.

Shuen, A., Feiler, P. F., & Teece, D. J. (2014). Dynamic capabilities in the upstream oil and gas sector: Managing next generation competition. Energy Strategy Reviews, 3, 5-13.Suseno, Y., & Pinnington, A. H. (2017). The war for talent: human capital challenges for professional service firms. Asia Pacific Business Review, 23(2), 205-229.

Strategic Thinking, Journal of Leadership & Organizational Studies, 17(2) 119- 128

Woodman, R. W., Sawyer, J. E., & Griffin, R. W. (1993). Toward a theory of organizational creativity. Academy of management review, 18(2), 293-321.