نخستین صوفیان فارس و مشرب ایشان

عرفان اسلامی

مقاله 4، دوره 10، شماره 38، دی 1393   

نویسندگان

محمد هادی خالق زاده¹؛ مهدی فاموری²؛ جلیل نظری³

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران

چکیده

تصوّف، همواره یکی از اصلی­ترین جریان­های فکری تاریخ اسلام بوده است. از سوی دیگر، با نگاهی به تذکره­های صوفیان سده­های نخست اسلامی می­توان دریافت که گاه بیش از هشتاد درصد صوفیان، ایرانی و ایرانی تبار بوده­اند. در این میان، سهم خراسان بیش از دیگر مناطق ایران می­باشد.
آنچه نگارندگان در این گفتار درصدد آنند، افکندن نگاهی اگرچند کوتاه، بر تاریخ تصوّف فارس در سده‌های دوم و سوم هجری است؛ که این نگاه، به ناچار، در حدود یک سوم سده چهارم را نیز در بر خواهد گرفت.نویسندگان، در این گفتار، نخست به چهار چهره متقدّم از صوفیان فارسی که همه و یا عمده زندگانی خویش را در سده دوم هجری به سر آورده­اند، یعنی حبیب عجمی، محمّد بن یزید، ابوحلمان دمشقی و ابومحرز، و سپس به ده تن از صوفیان طبقة دوم تاریخ تصوّف فارس، یعنی صوفیان سده سوم و اوایل سده چهارم هجری پرداخته‌اند.

کلیدواژه‌ها

تصوّف؛ فارس؛ مشارب عرفانی؛ تذکره­نویسی