بررسی مفهوم عشق در آثار روزبهان بقلی

عرفان اسلامی

مقاله 8، دوره 11، شماره 40، دی 1393   

نویسندگان

محمدرضا شادمنامن¹؛ شهریار حسن زاده²؛ لطفعلی بی غم علی بابالو³

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خلخال، گروه ادبیات فارسی، خلخال، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوی، گروه ادبیات فارسی، خوی، ایران

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خلخال، کارشناسی ارشد ادبیات فارسی، خلخال، ایران

چکیده

عشق از مهم‌ترین مسائل بنیادین تصوف و عرفان اسلامی است، به گونه‌ای که نمی‌توان بدون آن به حوزه عرفان و تصوف و مفاهیم اساسی آن وارد شد. در تعریف عشق سخنان زیادی بیان کرده‌اند و هر کس به اقتضای درک و فهم خود از عشق و عاشقی سخن گفته است. از طرفی تعدادی از شاعران و نویسندگان، حکیمان و فیلسوفان نیز دریافت و برداشتی از عشق ارائه کرده‌اند، که هر کدام در کلیت خود و در مقایسه با هم جنبه‌هایی از عشق را به تصویر کشیده‌اند. در این میان روزبهان بقلی معروف به «شیخ شطّاح» و «شطّاح فارس» و سرسلسلة روزبهانیان، در عرصه عرفان و ادب فارسی نیز به تعریف و توصیف عشق پرداخته است کهدیدگاه او متناسب با مقصود مورد نظر خود و بیان تجربیات عرفانی، مفاهیم اخلاقی، موضوعات مختلف حکمی و تعلیمی و در نهایت برای بیان رموز عشق و شور و شوق عاشقانه قابل تأمل و بررسی است. در پژوهش حاضر خلاصه‌ای از دیدگاه‌های شیخ شطّاحدر خصوص عشق و انواع آن، توصیف، تعریف و در کل جایگاه عشق در چارچوب فکری آنان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عشق؛ عرفان؛ روزبهان؛ عشق حقیقی؛ عشق مجازی