«آموزة نیّت در متون تعلیمی عرفانی»

عرفان اسلامی

مقاله 1، دوره 12، شماره 44، دی 1394   

نویسندگان

مهین پناهی¹؛ لیلا آقایانی جاوشی²

¹دانشیار دانشگاه الزهرا.

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا

چکیده

«نیّت»،مقصود درونی از انجام عمل است. نیّت از مفاهیمی است که در سنجش اعتبار و ارزش اعمال، بسیار اهمیت دارد و در قرآن واحادیث بدان اشاره شده و میزان سنجش اعتبار و ارزش اعمال به شمار رفته است. با توجه به اهمیت نقش نیّت در انجام اعمال و اهمیتی که در متون دینی برای آن مقرر است، عارفان، فیلسوفان و اندیشمندان الهی نیز در آموزه‌های خویش بدان پرداخته‌اند. این نوشتار درصدد بررسی مفهوم نیّت و جایگاه آن در متون عرفانی و از منظر عارفان طریق حقیقت است. به این منظور،با توجه به دیدگاه عارفان و ذکر شواهدی از متون عرفانی، به تبیین مفهوم نیّت و نسبت نیّت با عمل و نقش آن در اعتبار فعل پرداخته شده است. شواهد، نشان‌گر جایگاه بلندی است که نیّت در آموزه‌های عرفانی دارد. نیّت نه تنها از ارکان مهم تحقق فعل است بلکه ارزش عمل در گرو خلوص و راستی نیّت است.

کلیدواژه‌ها

نیّت؛ متون عرفانی؛ عمل؛ اخلاص