«رحمت و لطف الهی در حکایات تمثیلی مثنوی»

عرفان اسلامی

مقاله 6، دوره 12، شماره 44، دی 1394   

نویسنده

ماه نظری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

مولانا هوشمندانه به معانی و ویژگی های رحمت الهی نگریسته است .گاه به جلوة رحمت در آفرینش موجودات­،از کتم عدم اشارت داشته­ وهمة موجودات را­درپرتورحمت عام الهی قرار داده است که بیش از استحقاق در پوشش عطا،­کافر ومؤمن را در بر گرفته.همچنین تجلّی واحد حق،در صور موجودات عینی یا "عالم خارجی" را ناشی از رحمت می داند،­زیرا با رحمت الهی است که خدا هستی را به هر موجودی می بخشد یا به هر موجودی شیئیت خاص آن را عطا می کند.به نظر مولوی دراین افاضة رحمت ،منع وتوقفی وجود ندارد ورحمت خاص او(رحمت وجوب) اختصاص به انبیا، اولیا ونیکوکاران دارد ورحمت عام او همة موجودات را شامل می گردد. مسئلة مهمی که در بررسی رحمت الهی، درمثنوی مد­نظر قرار می­گیرد این است که آیا رحمت خداوند­درهمه وقت شامل حال خاصان در گاه عبودیت اوست یا عامه را هم در بر می گیرد ؟همچنین­ عوامل جذب رحمت ودفع رحمت الهی از دیدگاه مولاناکدامند.

کلیدواژه‌ها

مولوی؛ رحمت؛ لطف؛ غضب؛ قهر