سلوک عملی در پرتو عرفان فلسفی،قرائت امام خمینی(ره) از منازل سلوکی فرغانی

عرفان اسلامی

مقاله 11، دوره 14، شماره 52، شهریور 1396، صفحه 33-52   

نویسندگان

غلامرضا حسین پور¹؛ محمد سعیدی مهر²

¹دکترای عرفان اسلامی از پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی

²استاد گروه فلسفه ـ دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مفتاح‌الغیب قونوی مهم‌ترین اثری است که در علم عرفان نظری نگاشته شد و مصباح‌الانس فناری نیز چونان شرحی تفصیلی بر مفتاح‌الغیب در استدلالی کردن مباحث عرفانی سهم بسزایی دارد. اما فصل پایانی بخش فاتحه مصباح‌الانس، اختصاص به مباحث سیر و سلوک دارد که فناری در این فصل، طریقه خواجه عبدالله انصاری را در منازل‌السائرین مطرح می‌کند که در واقع بازنویسی طرح فرغانی در منتهی‌المدارک است، زیرا فرغانی منازل سیر و سلوک خواجه عبدالله انصاری را بر وفق مبانی مکتب استادش قونوی، تقریر و عرفان عملی را از منظر عرفان فلسفی مورد بررسی قرار داده است. امام خمینی(ره) نیز در تعلیقات خود بر این فصل از مصباح‌الانس، برخی از منازل سلوکی خواجه عبدالله را با تقریر فرغانی مد نظر قرار می‌دهد و نکات بدیعی را، خصوصاً از منظر عرفان نظری، گوشزد می‌کند. این تعلیقات را به واقع می‌توان قرائت امام از منازل سلوکی فرغانی خواند که در مجموع، همدلانه نگاشته شده است.

کلیدواژه‌ها

امام خمینی(ره)؛ خواجه عبدالله انصاری؛ فرغانی؛ فناری؛ منازل سیر و سلوک