بررسی مفهوم زهد در اندیشه‌ حمدون قصار و لائوتسه (با تکیه برمفهوم ملامت و وووی)

عرفان اسلامی

مقاله 12، دوره 14، شماره 52، شهریور 1396، صفحه 53-70   

نویسندگان

قربان علمی¹؛ حسین امیدی²

¹دانشیار دانشگاه تهران

²دانشجوی کارشناسی ارشد رشته الهیات - ادیان و عرفان، پردیس فارابی دانشگاه تهران.

چکیده

این مقاله با استفاده از منابع دست‌اول و با روش توصیفی-تحلیلی به مقایسة آراءحمدون قصار، صوفی سده سوم‌اسلامی و لائوتسه،زاهد سده‌های نخستین تائویی در باب زهد می‌پردازد. ضرورت این تحقیق بر شباهت‌های ظاهری مفهوم ملامت و وووی در آراء حمدون قصار و لائوتسه است که باعث می‌شود یک محقق تطبیقی، به بررسی مقایسه‌ای دراین زمینه علاقه‌مند گردد. از مجموع مباحث نتیجه می‌شود که مفهوم وووی در آراء لائوتسه دارای سنتی مرتاضانه است که علی‌رغم ویژگی‌های مثبت آن به مانند انجام اعمال در خاموشی، اخلاص،طریقت و نفی ظاهر، پذیرش آن منجر به فقر، بی‌عملی، سلب مسئولیت، بی‌تفاوتی و زهد افراطی می‌شود؛ در حالی که مفهوم ملامت در آراء حمدون، دارای سنتی عابدانه است که بنیان اصلی آن بر عمل‌گرایی، مسئولیت بیشتر، حفظ تقوا و شریعت است.در‌نتیجه، مفهوم زهد در افکاراین دو متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

ملامتیه و زهد؛ وووی و زهد تائویستی؛ حمدون قصار؛ لائوتسه