چیستی شهود و جایگاه آن در نظریه اخلاقی دیوید راس و ملاصدرا از منظر عرفان اسلامی

عرفان اسلامی

مقاله 10، دوره 15، شماره 56، شهریور 1397   

نویسندگان

سامره شاهدی¹؛ محمد رضا ضمیری²؛ امیر عمرانی ساردو³

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آباده، فارس، آباده، ایران

²دانشیار دانشگاه پیام نور قم.

³مدرس دانشگاه پردیس فرهنگیان خواجه نصیرالدین طوسی کرمان.

چکیده

یکی از عمده ترین نظریاتی که در باب نحوة حصول معرفت اخلاقی مطرح گردیده است، نظریة «شهودگرایی اخلاقی» است. به دلیل اهمیت این مسئله و خلأ محسوس پژوهشی در زمینه وجود یک تحقیق جامع و تطبیقی پیرامون این موضوع، با سبکی نوین، سعی در کشف، استخراج و ارائه منسجم آرای پراکنده این دو اندیشمند، با استفاده از شیوه کتابخانه‌ای و روش توصیفی، تطبیقی و تحلیلی، شده است. در این پژوهش مفهوم شهود و شهودگرا بودن از منظر دیوید راس و ملاصدرا مورد بررسی قرار گرفته، در این مقاله به سوالات زیر پاسخگویی خواهد شد:
1. معنی و مفهوم کشف و شهود در مقایسه دیدگاه‌های ملاصدرا و دیوید راس چیست؟
2. مبانی معرفت شناسی شهود از منظر ملاصدرا و دیوید راس کدام است؟
 از نتایج پژوهش، این است که می‌تواند با تبیین جایگاه رفیع کشف و شهود و تحلیل واقعیت معرفت زای آن، ساحت‌های جدیدی در معرفت شناسی گشوده و در بررسی تطبیقی بین حکمت متعالیه و دیوید راس، دیدگاه‌های قریب الافق مهمی را در این مسأله نشان داده و ابعاد آن را به صورتی روشن ارائه دهد.. و عنوان شده که شهودگرایی نظریه‌ای است که به موجب آن همة ابناء بشر، شخصاً به صورت بالقوه قادر به درک و کشف حقایق اصیل بنیادین اخلاقی آن هم از رهگذر جنبه‌ای دیگر از فعالیت شناخته شده و معروف قوة عقل یعنی جنبة غیراستنتاجی آن هستند.

کلیدواژه‌ها

ملاصدرا؛ دیوید راس؛ شهودگرایی؛ معرفت شناسی؛ کثرت گرایی مفاهیم اخلاقی