نقش رسانه‌ای هنر در هویت بخشی به زنان فرودست مبتنی بر آرای پسااستعماری گایاتری اسپیوک

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 1، دوره 10، شماره 36، تیر 1397، صفحه 7-21   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

صدیقه پورمختار¹؛ شمس الملوک مصطفوی^{* 1}؛ سیدمحمد مرندی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه فلسفه هنر، تهران، ایران.

²دانشگاه تهران، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف یافتن راهی برای هویت بخشی به زنان فرودست به بررسی و تحلیل دیدگاه­ های گایاتری چاکراورتی اسپیوک، از منتقدان و متفکران حوزه­ی مطالعات پسااستعماری می­پردازد. او در مقاله ی معروف خود" آیا فرودستان می­ توانند سخن بگویند؟"، به بررسی وضعیت فرودستان می­ پردازد و با توجه به عواملی چون نفوذ استعمار و مردسالاری به این نتیجه می­ رسد که فرودستان نمی ­توانند سخن بگویند. او با توجه به نقدهای فمینیسم، مارکسیسم و مطالعات فرودستان می­گوید که سلسله مراتب اجتماعی- سیاسی استعماری در حیطه­ ی پسااستعماری بازتولید شده­ اند، و صدای فرودستان هیچ­گاه شنیده نمی­ شود. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی به نقد آرای اسپیوک می­پردازد و به دنبال راهکاری برای هویت بخشی به زنان فرودست است. یافته­ های پژوهش نشان می­دهد که اسپیوک تنها به وجه کلامی ارتباط توجه کرده و وجه غیرکلامی ارتباط که هنر از پایه ­های اصلی آن است را مورد بی­ اعتنایی قرار داده است. هنر در نقش یک رسانه می­ تواند به مثابه زبان فرودستان عمل کند و به آنان هویت ببخشد. فعالیت هنری زنان ایران در جزیره­ی هرمز نمونه ­ای از این کارکرد رسانه ­ای هنر است که توانسته است به آنان هویت ببخشد.

کلیدواژه‌ها

هنر؛ زنان فرودست؛ هویت؛ گایاتری اسپیوک

مراجع

- دادگران، محمد. (1387). مبانی ارتباطات جمعی. چاپ یازدهم. تهران: مروارید.

- حقیقی، مانی. (1389). سرگشتگی نشانه­ها. چاپ ششم. تهران: مرکز.

- شاهمیری، آزاده. (1389). نظریه و نقد پسااستعماری. تهران: علم

- نادعلیان، احمد. (1396). احمد نادعلیان. تهران: احمدنادعلیان.

- نجومیان، امیرعلی؛ ذوالفقاری، غلامعباس. (1389).درآمدی بر مطالعات فرودستان. فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ، 5 (17). محلات: دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات.

- Christin, A. M. ie. (2001). A History of Writing: From Hieroglyph to Multimedia. Paris: Flammarion.

- Feldman, E. (1981). Art is for Reading: Pictures Make a Difference. Teachers College Record, 82 (4), 649-656.

- Feldman, E. (1976). Visual Literacy. Journal of Aesthetic Education, 0(3/4), 191-200.

- Feldman, E. (1981) Art Criticism and Reading. Journal of Aesthetic Education, 1­5 (4), 75-95.

- Guha, R.(1997). A Subaltern Studies Reader. Minnesota: University of Minnesota Press.

- Gramsci, A. (1971). Selections From the Prison Notebooks. trans:Noell Smith. New York: International Publishers.

- Hornby, A.S. (2000). Oxford Advanced Learner`s Dictionary. Oxford: Oxford University Press.

- Hunt, J. D. (2010). Introduction to Art, Wordand Image: Two Thousand Years of Visual/TextualInteraction. London: Reaktion.

- Kepes, G. (1994). Language of Vision. Chicago: Paul Theobald.

- Lahey, M. (1988). Language Disorders and Language Development, New York: MacMillan

- Margolis, J. (1995). The Language of Art and Art Criticism. Detroit: Wayne State University Press.

- Morton, S. (2003). Gayatri Chakrovorty Spivak. London: Routledge.

- Prakash, G. (1994). "Subaltern Studies as Postcolonial Criticism", The American Historical Review. Vol. 99, No. 5, 1475–1490.

- Ross, L. (2014). Language in the Visual Arts. Carolina:McFarland & Company.

- Sanders, M. (2006). Gayatry Chakrovorty Spivak: Live Theory. New York: Continuum.

- Sharp, J. (2009). Geographies of Postcolonialism. New York: Sage.

- Spivak, G. Ch. (1985). "Three Texts of three women and a critique of Imperialism".Critical Inquiry (xii) Autumn,pp.243-61.

- Spivak, G. Ch. (1990). The Post- Colonial Critic. New York: Routledge.

- Spivak, G. Ch. (1995). The Spivak Reader. (L. Donna, & M. Gerald, Eds.) New York: Routledge.

- Spivak, G. Ch. (1999). A Critique on Postcolonial Reason Towards a History of Vanishing Present. Massachusette: Harvard University Press.

- Spivak, G. Ch. (2007). Who Sings the Nation- State? New York: Seagull Books.

- Spivak, G. Ch. (1987). In Other Worlds Essays in Cultural Politics.

- Spivak, G. Ch. (1988). Can the Subaltern speak?. Basingstok: Macmillan.

- Slemon, S. (1987) ‘Monuments of empire: allegory/counter-discourse/ post-colonial writing’, Kunapipi (9) 3: 1–16.

- Young, R, J.C. (2003). Postcolonialism: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. URL: www.artriver.net