مطالعه تاثیر معدنکاری واستخراج طلا بر میزان آلودگی آبها به آرسنیک و جیوه در منطقه زرشوران تکاب

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 4، دوره 11، شماره 40، آذر 1396، صفحه 39-48   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهنام عباسی^{* 1}؛ رامین ملکی²؛ حسین پیرخراطی³

¹زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه،ارومیه، ایران

²استادیار پژوهشی گروه پژوهشی شیمی تجزیه، جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی

³دانشیار زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه

چکیده

در این مطالعه، نشت فلزات سنگین آرسنیک و جیوه ناشی از معدن­کاری، حمل و نقل کانسنگ، استحصال و پالایش طلا که منجر به ورود آلودگی به آب­های زیرزمینی و سطحی در منطقه زرشوران تکاب (جنوب آذربایجان غربی) شده مورد مطالعه قرار گرفت. محل­های نمونه برداری (به تعداد 16 عدد) در اطراف سه کارخانه فراوری و همچنین خارج از محدوده فراوری واستحصال انتخاب شد. نمونه­های آب از چاه­ها، رودخانه­ها و چشمه­ها در ظرف­های پلی اتیلنی یک لیتری بر اساس روش­ مرجع نمونه برداری، در چهار فصل از سال (1394) جمع آوری شد. به نمونه­های جیوه پنج میلی لیتر اسید نیتریک و به نمونه­های آرسنیک پنج میلی لیتر اسید کلریدریک اضافه گردید و در دمای چهار درجه سانتی­گراد به آزمایشگاه منتقل شدند. آرسنیک و جیوه در نمونه­های آب به ترتیب به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی مجهز به سیسیتم تولید هیدرید و اسپکتروفتومتری جذب اتمی مجهز به سیستم بخار سرد اندازه­گیری شد.مطالعات صورت گرفته بر روی کانسارهای طلا در منطقه زرشوران تکاب نشان دهنده وجود آرسنیک و جیوه در کانسارهای منطقه است. نتایج بدست آمده نشان داد که مقدار آرسنیک در منطقه مورد مطالعه بیشتر از مقدار استاندارد سازمان بهداشت جهانی است که این مسئله در ارتباط با ترکیبات شیمیایی خاک منطقه مورد مطالعه می­باشد. همچنین توجه به این مطلب ضروری است که، تجمع جیوه در آب سطحی با فاصله گرفتن از کارخانه­های فراوری کاهش می­یابد که نشانگر تاثیر مثبت فراوری طلا در حلالیت فلزات سنگین و سمی است.

کلیدواژه‌ها

معدنکاری؛ استخراج طلا؛ آلودگی آب؛ تکاب

مراجع