اثربخشی برنامه آموزش مدیریت خشم بر احساس خصومت و سلامت روان‌شناختی والدین

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 5، دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 72، شهریور 1397، صفحه 44-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2018.543222

نویسندگان

محسن شکوهی یکتا¹؛ سعید اکبری زردخانه^{* 2}؛ مریم محمودی³؛ دینا دشتی⁴

¹استاد دانشگاه تهران، تهران، ایران.

²استادیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

³دکتری روانشناسی کودکان استثنایی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

⁴کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی برنامه آموزش مدیریت خشم بر احساس خصومت و میزان سلامت روان والدین بود. بدین منظور کارگاه‌های آموزشی روش‌های کنترل خشم طی هفت جلسه، برای والدین کودکان دبستانی برگزار شد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون تک گروهی بوده و گروه نمونه به‌صورت در دسترس شامل 84 نفر از والدین دانش‌آموزان (در قالب پنج کارگاه) در مدارس غیرانتفاعی شهر تهران بود. در این کارگاه‌ها، روش کنترل خشم با استفاده از برنامه مداخله آتش‌بازی با رویکرد شناختی-رفتاری و تأکید بر روابط بین والدین با کودکان، آموزش داده شد. میزان خصومت و سلامت روان شرکت‌کنندگان پیش و پس از اجرای مداخله اندازه‌گیری شد. ابزارهای مورد استفاده شامل سیاهه احساس خصومت ردفورد - ویلیامز (ردفورد، 1998) و سیاهه سلامت روانی ـ 28 (ویت و ویر، 1983) بود. نتایج حاکی از اثربخشی آموزش کنترل خشم بر کاهش احساس خصومت، درماندگی روان‌شناختی و افزایش بهزیستی روان‌شناختی بود (05/0 p <). در مجموع می‌توان بیان کرد که از مدیریت خشم می‌توان به‌عنوان مداخله‌ای کاربردی و مؤثر بخصوص برای کاهش احساس درماندگی و افزایش سلامت روان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

آموزش کنترل خشم؛ آموزش والدین؛ پرخاشگری؛ درماندگی شناختی؛ بهزیستی روانی؛ کودکان دبستانی

مراجع

بشارت، محمدعلی. (1385). پایایی و اعتبار مقیاس سلامت روانی، دو ماهنامة علمی ـ پژوهشی دانشگاه شاهد (16)13، 16-11.

سعیدی، حکیم. (1385). بررسی تأثیر آموزش همیار مشاور بر سازگاری فردی-اجتماعی و خودپنداری دانش آموزان پسر سال اول مقطع متوسطه شهر اهواز. پایان‌نامة کارشناسی ارشد.

 

گروه مشاوره و راهنمایی. دانشکدة علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز.

شیرالی‌نیا، خدیجه. (1386). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر الگوهای ارتباطی و احساسات مثبت به همسر در زوجین شهر اهواز، پایان‌نامة کارشناسی ارشد. گروه مشاوره خانواده. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز.

صادقی، احمد. (1380)، اثربخشی آموزش گروهی کنترل خشم به شیوه عقلانی - عاطفی - رفتاری بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان پسر شهر اصفهان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه اصفهان.

نویدی، احمد. (1387). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت‌های سازگاری پسران دورة متوسطه شهر تهران، مجلة روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، (4)14، 403-394.

Acton, R. G., & During, S. (2000). Preliminary results of aggression management training for aggressive parent. Journal of Interpersonal Violence, 7(3), 410-417.

Averill, J. R. (1983). Studies on anger and aggression: Implication for theories of emotion. American Psychologist, 38(11), 1145–1160.

Beck, R., & Fernandez, E. (1998). Cognitive-behavioral therapy in the treatment of anger: A meta-analysis. Cognitive Therapy and Research, 22(1), 63-74.

Benson, B. A., Johnson, R. C., & Miranti, S. V. (1986). Effects of anger management training with mentally retarded adults in group treatment. Journal of Consulting in Clinical Psychology, 54(5), 728-729.

Bickel, R., & Campbell, A. (2002). Mental health of adolescents in custody: the use of the ‘Adolescent Psychopathology Scale in a Tasmanian context. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 36(5), 603-609.

Browne, A. (1993). Violence against women by male partners. American Psychologist, 48(10), 1077-1087.

Calamari, E., & Pini, M. (2003). Dissociative experiences and anger proneness in late adolescent females with different attachment styles. Journal ofAdolescence, 38(150), 287-288.

Chan, H. Y., Lu, R. B., Tseng, C. L., & Chou, K. R. (2003). Effectiveness of the anger-control program in reducing anger expression in patients with schizophrenia. Archives of psychiatric nursing, 17(2), 88-95.

DiGiuseppe, R., & Tafrate, R. C. (2003). Anger Treatment for Adults: A Meta‐Analytic Review. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(1), 70-84.

Dubois, D. L., Eifel, S. K., & Felner, R. P. (1994). Effects of family environment during the transition family early adolescence. Journal of Marriage and the Family, 56(2), 405-414.

 

                                

     

     

2.       Zhang & Eamon

     

     

                                    

     

     

1.       Reed, Goldstein, Morris & Keyes

     

     

       

 

 

Eaker, E. D., Sullivan, L. M., Kelly-Hayes, M., D'Agostino, R. B., & Benjamin, E. J. (2004). Anger and hostility predict the development of aerial fibrillation in men in the Framingham Offspring Study. Circulation, 109(10), 1267-1271.

Feindler, E. L., & Weisner, S. (2006). Youth anger management treatment for school violence prevention. In S. R. Jimerson& M. Furlong (Eds), Handbook of school violence and school safety: From Research to practice 353-363. Mahwah, NJ, US: Lawrence Erlbaum Associates.

Forehand, R., Jones, D. J., & Parent, J. (2013). Behavioral parenting interventions for child disruptive behaviors and anxiety: What's different and what's the same. Clinical Psychology Review, 33(1), 133-145.

Hanbury, C., & Malti, T. (2011). Monitoring and evaluating life skills for youth development. Switzerland: Jacobs’s foundations.

Hassall, R., Rose, J., & McDonald, J. (2005). Parenting stress in mothers of children with an intellectual disability: The effects of parental cognitions in relation to child characteristics and family support. Journal of Intellectual Disability Research, 49(6), 405–418.

Heise, L. (1994). Gender-based abuse: The global epidemic, Violência e genêro: Uma epidemia global. Cad Saude Publication. Rio de Janeiro, 10(1), 135−145.

Jenkins, R., Rose, J., & Lovell, C. (1997). Psychological well-being of staff working with people who have challenging behavior. Journal of Intellectual Disability Research, 41(6), 502–511.

Johnson, E. H. (1990). The deadly emotions: The role of anger, hostility and aggression in health and emotional well-being. New York, NY, Praeger Publishers.

Kolko, D. J. (1996). Clinical monitoring of treatment course in child physical abuse: Psychometric characteristics and treatment comparisons. Child abuse & neglect, 20(1), 23-43.

Lau, B. V. K. (2001). Anger in our age of anxiety: What clinicians can do? The Hong Kong Practitioner, 23(6), 258-264.

Lehrer, P. M., Woolfolk, R. L., Sime, W. E., & Barlow, D. H. (2007). Principles and Practice of Stress Management, Third Edition. New York, the Guilford Press.

Lindsay, W. R., Allam, R., Parry, C., Macleod, F., Cottrell, J., Overened, H., & Smith, A. H. W. (2004). Anger and aggression in people with intellectual disabilities: Treatment and follow-up of consecutive referrals and a waiting list comparison. Clinical Psychology and Psychotherapy, 11(4), 255-264.

Mahon, N. E., Yarcheski, A., & Yarcheski, T. J. (2000). Positive and negative outcomes of anger in early adolescents. Research Nursing Health, 23(1), 17-24.

Mangrulkar, L., Whitman, C. V., & Posner, M. (2001). Life skills’ approach to child and adolescent healthy human development. Washington DC: Pan American Health Organization.

Novaco, R.W. (1986). Anger as a clinical and social problem. In R. Blanchard and C. Blanchard (Eds),

Advances in the Study of Aggression. Vol. 2. (pp. 1–67). New York: Academic Press.

Novaco, R.W., Ramm, M., & Black, L. (2000). Anger treatment with offenders. In C. Hollin (Ed.),

Handbook of Offender Assessment and Treatment. London: John Wiley.

Ohira, T., Iso, H., Tanigawa, T., Sankai, T., Imano, K., Kiyama, M., Sato, S., Naito, Y., Iida, M., & Shimamoto, T. (2002). The relation of anger expression with blood pressure levels and hypertension in rural and urban Japanese communities. Journal of Hypertension, 20(1), 21-27.

Ollendick, T. H., Greene, R. W., Austin, K. E., Fraire, M. G., Halldorsdottir, T., Allen, K. B., ... & Noguchi, R. J. (2016). Parent management training and collaborative & proactive solutions: A randomized control trial for oppositional youth. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 45(5), 591-604.

Overmier, J. B. (2002). On learned helplessness. Integrative Physiological and Behavioral Science, 37(1), 4–8.

Patrick, M., Reilly, M. S., Shopshire, A. (1983). Anger Management. “Studies on anger and aggression: Implications for theories of emotion.” American Psychologist, 38 (11), 1145-1160.

Pellittery, J. (2002). The relationship between emotional intelligence and ego defenses mechanism. Journal of Psychology, 136(2), 182-194.

Reilly, P.N. (2000). Anger Management Group treatment for cocaine Dependence. American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 15, 34- 46.

Reed, T. J., Goldstein, S., Morris, A. S., & Keyes, A. w. (2008). Relational Aggression in Mothers and Children: Links with Psychological Control and Child Adjustment. Sex Roles, 59(1-2), 39– 48.

Renick, M. J., Blumberg, S. L., & Markman, H. J. (1992). The Prevention and Relationship Enhancement Programme (PREP): An empirically based preventive intervention program for couples. Family Relations, 41, 141-147

Roberta, S. (1995). The Parenting Experience of Low-Income Single Women with Serious Mental Disorders. The Journal of Contemporary Human Services, 76 (2), 86- 89.

Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The Structure of Psychological Well-Being Revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.

World Health Organization. (2005). Mental health atlas (revised edition). Geneva, Switzerland.

Seligman, M. E. P. (1975). Helplessness: On depression, development, and death. San Francisco: Freeman.

Skiba, R. & McKelvey, J. (2000). What works in preventing school violence: The safe and responsive fact sheet series - anger management? Retrieved July 23, 2003 from: http:// www. Indiana. Edu/safeschl/Anger Management.

Smally, K. L. (2000). Examining the effect of raising autistic children on family functioning. Using the double ABCX model. Vancouver: British Columbia University.

Smith, C. (2004). Fireworks. http://www.ksu.edu/wwparent/courses/index.htm.

Sukhodolsky, D. G., Smith, S. D., McCauley, S. A., Ibrahim, K., & Piasecka, J. B. (2016). Behavioral interventions for anger, irritability, and aggression in children and adolescents. Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology, 26(1), 58-64.

Tafrate, R. C., Kassinove, H., & Dundin, R. (2002). Anger episodes of angry community residents. Journal of Clinical Psychology, 58, 1573-1590.

Terjesen, M. D., Digiuseppe, R., & Naidich, J. (1997). REBT for anger and hostility. In J. Yankura &W. Dryden (Eds.), Using REBT with common psychological problems. (pp. 158-196). New York: Springer Publishing Co.

Trafate, R. C. (1995). Evaluation of treatment strategies for adult anger disorders. In: Kassinove, H. (Ed.), Anger Disorders: Definition, Diagnosis, and Treatment (pp. 109-130). Washington, DC: Taylor and Francis.

VanOmmeren, M., Saxena, S., & Saraceno, B. (2005). Mental and social health during and after acute emergencies: emerging consensus? Bulletin of the World Health Organization, 83(1), 71–75.

Veit, C., & Ware, J. E. (1983).The structure of psychological distress and well-being in general population. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51, 730-742.

Wheatley, A., Murrihy, R., Van Kessel, J., Wuthrich, V., Remond, L., Tuqiri, R., Dadds, M., & Ridman, A. (2009). Aggression management training for youth in behavior schools. Youth Studies Australia. 28(1), 29-36.

Williams, D. R., & Mohammed, S. A. (2009). Discrimination and racial disparities in health: evidence and needed research. Journal of Behavioral Medicine, 32, 20–47.

Wolfe, D. A. (1987). Child Abuse: Implications for Child Development and Psychopathology, Sage, Newbury Park, CA.

Zhang, S., & Eamon, M. K. (2011). Parenting practices as mediators of the effect of mothers’ community violence exposure on young children’s aggressive behavior. Journal of Contemporary Social Services, 92, (3), 336–343.