میرزا عبدالغفار نجم الدوله در دو راهه سیاست های کنترل و توسعه جمعیتی ایران عصر ناصری (مطالعه موردی: سرشماری دارالخلافه تهران)

فصلنامه تاریخ

مقاله 2، دوره 12، شماره 44، اردیبهشت 1396، صفحه 21-43   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

سینا فروزش^*

گروه تاریخ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

چکیده

جمعیت شناسی تاریخی رشته ای از علم تاریخ است که هدف آن شناخت پدیده های جمعیتی و خصایص و تحولات آن ها در زمان های گذشته است. محققان چه از راه روشن کردن تاریخ جمعیتی خانواده ها و چه از طریق بررسی منظم اطلاعات جمعیتی موجود توانسته اند گذشتۀ جمعیت ها را روشن تر سازند و آثار و نتایج وقایعی چون جنگ ها، بیماریهای همه گیر و قحطی را در جوامع مختلف بهتر بشناسند و به این ترتیب به کمک اعداد و ارقام، تصویر گذشته ها را به صورت دقیق ترسیم کنند. مسأله اساسی تحقیق حاضر این پرسش اساسی است که چرا میرزا عبدالغفار نجم الدوله در چالش میان سیاست های کنترل و توسعه جمعیتی ایران عصر ناصری، نظریه عدم افزایش جمعیت را پذیرفت؟
فرضیه تحقیق حاضر این است که عبدالغفار به تأسی از رویکرد گروهی از اندیشمندان غربی که به ایجاد توازن میان جمعیت و پاسخ گویی طبیعت به نیازهای انسانی باور داشتند، با سیاست افزایش جمعیت مخالف بوده است.

مراجع