بررسی وضعیّت ترجمان دانش در علوم انسانی کشور

دانش شناسی

مقاله 3، دوره 10، شماره 38، آبان 1396، صفحه 25-36   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

اورانوس تاج الدینی¹؛ فهیمه باب الحوائجی²؛ علی موسوی^{* 3}

¹عضو هیئت علمی. دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

²دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی، تهران، ایران.

³هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان

چکیده

چکیده
هدف: امروزه ترجمان دانش فرایندی است که دانش را از بی‌مصرفی به عرصة عمل منتقل می‌نماید. این پژوهش با هدف بررسی وضعیّت ترجمان دانش در میان صاحب‌نظران علوم انسانی کشور به انجام رسیده است.
روش‌شناسی:این پژوهش از نوع پژوهش‏های پیمایشی- تحلیلی است. و جامعة پژوهش حاضر کلّیّة اعضاء هیأت‌علمی گروه‌های علوم انسانی سراسر کشور از رشته‌های مختلف علوم انسانی می‌باشند  که بر اساس فرمول کوکران 380 نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفادة آن پرسشنامة محقّق‌ساخته بوده که بر اساس مدل ترجمان دانش انستیتو ملّی تحقیقات نا‌توانی و باز‌توانی آمریکا طرّاحی گردیده و روایی آن به‌صورت صوری و محتوایی سنجیده شده است. جهت تعیین پایایی این پرسشنامه ضریب آلفای کرونباخ به‌دست آمده 89% تعیین شد. روش‌های آمار توصیفی (تعیین فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و...) و آزمون‌های تی‌تست، آنوا، کای دو، همبستگی پیرسون و رگرسیون؛  برای تجزیه و تحلیل آماری مورد استفاده قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج حاصله از این پژوهش نشان دادند که 8/61٪ از اعضاء هیأت‌علمی علوم انسانی کشور وضعیّت منبع پژوهش، 6/56٪ از ایشان وضعیّت محتوای پژوهش، 3/66٪ از ایشان وضعیّت زمینة پژوهش، 3/46٪ از ایشان وضعیّت محیط ارتباطی و 9/58٪ از ایشان وضعیّت کاربران در ترجمان دانش علوم انسانی را در حدّ متوسّط ارزیابی کرده‌اند؛ همچنین 4/22٪ از آن‌ها وضعیّت ترجمان دانش در علوم انسانی کشور را به‌طورکلی متوسط دانسته‌اند.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج این پژوهش وضعیت ترجمان دانش در علوم انسانی ایران از دیدگاه اعضاء هیأت‌علمی علوم انسانی کشور ضعیف است (4/73درصد). این موضوع نشان‌دهندة آن است که علوم انسانی اصولاً با وجود نقش مهم و اساسی که در ایجاد تحوّل و بالندگی فکر، روان و رفتار افراد دارند، هنگام پیش آمدن مباحث کاربردی و عملی در مهجوریّت و انزوا قرار می‌گیرند. انزوای علومی که دارای ماهیتِ انسان‌سازی هستند، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به بدنة درونی جامعه وارد می‌سازد. آسیب‌های روانی و اجتماعی که زمینه‌ساز بی‌سازمانی اجتماعی‌اند و به شکل مستمر و فزاینده‌ای ارزش‌های محوری جامعه را مورد چالش قرار می‌دهند.
 

کلیدواژه‌ها

ترجمان دانش؛ علوم‌ انسانی؛ مدیریت دانش؛ کاربرد دانش

مراجع

ارسطوپور، شعله. (1386). استخراج و سازمان‌دهی دانش ضمنی و عینی در سازمان‌ها: رویکردی عملیّاتی به دو گام در فرایند مدیریّت دانش. در: مجموعه مقالات اوّلین کنفرانس ملّی مدیریّت دانش. تهران: مؤسّسة اطّلاع‌رسانی نفت، گاز و پتروشیمی، مؤسّسه تحقیقات و آموزش مدیریّت. دسترس‌پذیر در: http://www.ensani.ir/fa/content/55967/default.aspx

دانایی، مریم، حسینی، محمّدعلی، حبیب‌خدا، بهناز، فلّاحی، مسعود و فروزان، شکوه. (1388). بررسی وضعیّت انتقال (ترجمان) دانش با تأکید بر انتقال یافته‌های پژوهشی در دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی سال 88_1387. دو فصلنامه توسعة آموزش، 2(3)، 9-16. دسترس‌پذیر در:

http://www.zums.ac.ir/edujournal/browse.php?a_code=A-10-3-23

داونپورت، تامس. اچ.، و پروساک، لورنس. (1379). مدیریّت دانش. ترجمة حسین رحمان‌سرشت. تهران:ش‍رک‍ت‌ طرّاح‍ی‌ م‍ه‍ن‍دسی‌ و ت‍أمین‌ ق‍طع‍ات‌ ای‍ران‌ خ‍ودرو داخ‍لی‌ (س‍اپ‍ک‍و)، واح‍د آم‍وزش‌.

 سالمی، صدیقه, شکوهی، مصطفی, عیب‌پوش، ساناز, نجات، سحرناز, کاشانی، هما. (1389). شناسایی موانع به‌کارگیری یافته‌های تحقیقاتی در عملکرد بالینی پرستاران مراکز درمانی کشور. مجلّة اپیدمیولوژی ایران، 6(1)، 1-9. تاریخ دسترسی10 فروردین 1392. دسترس‌پذیر در:

http://journals.tums.ac.ir/upload_files/pdf/_/16168.pd

فضلی، فرزانه. (1390). بررسی فرایند ترجمان دانش در علوم کتابداری و اطّلاع‌رسانی پزشکی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطّلاع‌رسانی، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.

نجات، سحرناز, صدیقی، ژیلا, غلامی، ژاله و مجدزاده، سیّد‌رضا. (1387). خود‌ارزیابی انتقال دانش در مؤسّسات پژوهشی (کاربردی کردن مدل «ترجمة دانش»). فصلنامة پایش، 27، 259-268. دسترس‌پذیر در:

http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/54613870310.pdf

یزدی‌زاده، بهاره و نجات، سیما. (1388). مداخله برای ارتقاء ترجمان دانش پژوهش: چرا و چگونه می‌توان بهره‌برداری دانش حاصل از پژوهش را از طریق مجلّات علوم پزشکی افزایش داد؟. مجلّة نظریّه‌پردازی در علوم پزشکی، 3(3)، 60-64. دسترس‌پذیر در:http://journals .tums.ac.ir/upload_files/pdf/13690.pdf

Bahtt, G. D. (2002). Management strategies for individual knowledge and organizational knowledge. Journal of Knowledge Management, 6(1), 31-39. http://dx.doi.org/10.1108/13673270210417673

Estabrooks, C. A., Thompson, D. S., Lovely, J. J. E. and Hofmeyer, A. (2006). A guide to knowledge translation theory. Journal of Continuing Education in the Health Professions, 26, 25-36. http://dx.doi.org/ 10.1002/chp.48

Fiol ,C. M., & Lyles , M. A. (1985). Organizational Learning. The Academy of managementReview,10(4):803-813. http://www.jstor.org/stable/pdfplus/258048.pdf?acceptTC=true

Fricke, M. (2009). The  knowledge pyramid: A critique of the DIKW hierarchy. Journal of Information Science, 35: 131-142. http://arizona.openrepository.com/arizona/bitstream/10150/105670/1

Geuna, A. & Muscio, A. (2008). The Governance of University Knowledge Transfer. sewps. spru Electronic Working Paper Series, 173. University of Sussex. http://www.ausicom.com/filelib/PDF/ResearchLibrary/Governance

Househ, M. S. (2008). A Case Study in Knowledge Translation: Developing a Conceptual Framework to Evaluate the Role of Information and Communication Technology on Linkage and Exchange Processes in Distant Drug Policy Group. Doctoral Dissertation, School of Health Information Science, University of Victoria. http://hdl.handle.net/1828/1358

Landry, R., Lamari, M. and Amara, N. (2003). The Extent and Determinants of the Utilization of University Research in Government Agencies. Public Administration Review, 63, 192–205, http://dx.doi.org/ 10.1111/1540-6210.00279

Lane, J. P., Rogers, J. D. (2011). Engaging national organizations for knowledge translation: comparative case studies in knowledge value mapping. Implementation Science, 6,106. http://dx.doi.org/10.1186/1748-5908-6-106

National Institute on Disability and Rehabilitation Research (2006) The Research Utilization Support and Help (RUSH) Project Research Utilization Fosters Movement from Innovation into Practice. www.researchutilization.org/ learnru/welcome2ru/