تحلیل آماری نسخه‌های خطی پزشکی کتابخانه حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(ره)

دانش شناسی

مقاله 7، دوره 10، شماره 38، آبان 1396، صفحه 81-92   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سعید غفاری¹؛ رضا خاکیان²

¹استادیار دانشگاه پیام نور قم، ایران

²کارمند کتابخانه آیت ا... مرعشی نجفی(ره)

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل آماری نسخه‌های خطی پزشکی کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی‌^(ره) و عوامل تأثیرگذار در کاهش و افزایش فراهم‌آوری نسخه‌های خطی در آن کتابخانه پرداخته است.

روش‌پژوهش: برای اجرای این پژوهش از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شده‌است که جامعه آماری آن 701 عنوان نسخه خطی در موضوع پزشکی از بین 18409 عنوان نسخه می‌باشد و برای پاسخ به برخی از سؤال‌ها، از روش میدانی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، جمع‌آوری اطلاعات با تهیه چک لیست و استفاده از فهرست کتاب‌های خطی موجود در بانک کتابشناختی کتابخانه مرعشی و در برخی موارد رؤیت فیزیکی کتاب شکل گرفته‌است و همچنین در آمار توصیفی از فراوانی درصد و در آمار استنباطی از آزمون خی‌دو استفاده شده‌است.
یافته‌ها: با توجه به یافته‌های پژوهش از مجموع 701 منبع جامعه آماری، بیشترین منابع در قرن سیزدهم با 4/26درصد کتابت شده‌اند، منابع دارای عنوان 7/99 درصد، بیشترین منابع به زبان فارسی با فراوانی 1/48 درصد و 8/42 درصد به خط نسخ نگارش شده‌اند.

نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان می­دهد که خط‌مشی کتابخانه درخصوص کتابشناسی نسخ خطی به‌صورت شفاهی بوده‌است و در دهه‌های گذشته روند فراهم‌آوری به شیوه خرید بوده و به علت بالا رفتن تورم خرید نسخه‌های خطی کاهش یافته‌‌است و از این رو باید در حفظ و نگهداری نسخه‌های موجود تلاش مؤثرتری انجام داد.

کلیدواژه‌ها

نسخه خطی؛ پزشکی؛ کتابخانه؛ کتابخانه مرعشی نجفی؛ قم

مراجع

جابری،امیر(1389).درآمدی بر فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی برای پایگاه‌های اینترنتی کتاب. قم: گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی ،کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی^(ره).

عظیمی، حبیب الله(1389). اصول و مبانی نسخه‌شناسی در کتب خطی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.

فاضل هاشمی، محمدرضا(1386). فهرست نگاری کتب خطی. جزوه آموزشی، مشهد: آستان قدس رضوی،کتابخانه مرکزی.

فدایی، غلامرضا(1391). آشنایی با نسخ خطی وآثار کمیاب. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم اسلامی دانشگاه‌ها(سمت).

مرعشی، محمود، و دیگران(1392). فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌ا... العظمی مرعشی نجفی. قم: کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی.

مایل هروی، نجیب(1389). نقد وتصحیح متون: مراحل نسخه‌شناسی و شیوه‌های تصحیح نسخه‌های خطی فارسی. مشهد:آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.

وفادار مرادی، محمد(1393). مقدمه‌ای براصول وقواعد فهرست‌نگاری در کتب خطی. تهران: کتابخانه، موزه ومرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، دبیرخانه سمینار نسخه‌های خطی.

http://fa.wikipedia.org/wik

http://salamislam.vcp.ir

http://www.tebyan.net