ویژگی‌های سبکی عمده‌الاشعار قاسمی‌گنابادی

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 8، دوره 9، شماره 32، شهریور 1397، صفحه 195-218   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

حسن قربانی¹؛ احمدرضا یلمه ها^{* 2}

¹دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاداسلامی، دهاقان، ایران.

²استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحددهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران. نویسنده مسئول.

چکیده

میرزا محمدقاسم قاسمی­گنابادی با تخلّص شعری قاسمی از شاعران پر کار عصر صفوی است. وی چند منظومه به تقلید از خمسۀ نظامی سروده است. یکی از منظومه­های او عمده­الاشعار است که منظومه­ای حکمی- اخلاقی است. نگارندگان علاوه بر تصحیح منظومۀ عمده­الاشعار به بررسی سبک­شناسانۀ این اثر در سه سطح زبانی، ادبی و محتوایی پرداخته­اند. بررسی این منظومه نشان­دهندۀ آن است که میرزا محمدقاسم قاسمی­گنابادی­ شاعری تواناست و شعر او سرشار از انواع صور خیال و مضمون­آفرینی‏های تازه و بدیع است. ترکیب­سازی‏ها و استفادۀ فراوان از آرایه‏های ادبی (کنایه، استعاره، جناس، تشبیه، تلمیح و...) در این منظومه مشهود است. از لحاظ درج آرایه­های بدیعی و بیانی شعری ساده و بی­پیرایه دارد. از نظر زبانی نیز طبق قواعد زبانی عصر و دورۀ خویش عمل کرده است. در سطح فکری و محتوایی نیز این منظومه دربردارندۀ مضامین اخلاقی، دینی و تعلیمی است.

کلیدواژه‌ها

قاسمی‌گنابادی؛ عمده‌الاشعار؛ عهد صفوی؛ مؤلفه‌های سبکی

مراجع