کارکرد توازن آوایی و واژگانی در برجسته‌سازی اشعار "شمس لنگرودی"

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 7، دوره 9، شماره 33، آذر 1397، صفحه 157-182   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مرجان مخبریانی¹؛ مظاهر نیکخواه^{* 2}

¹دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران. نویسنده مسئول.

چکیده

مقالة حاضر به نحو‌ة نشان­دادن توازن آوایی و واژگانی در اشعار شمس لنگرودی پرداخته‌ است. در توازن آوایی، شاعر بیشتر به توازن آواییِ کیفی، تکرار واکه‌ای توجه دارد. سپس تکرار هم­خوان‌های پایانی و آغازین و پس از آن تکرار واکه و هم­خوان پایانی، بیشترین بسامد را داشته است. کمترین تکرار، در توازن آوایی کیفی، (تکرار کامل هجایی) بوده، در توازن واژگانی، تکرار آوایی ناقص بالاترین بسامد را داشته است. در این نوع تکرار، قافیه شمار هجایی متفاوت با سیصد و بیست مورد، بیشترین و جناس قلب با چهار مورد، کمترین نوع را شامل می‌شود. در تکرار آوایی کامل یک صورت زبانی (تکرار آغازین) با سیصد و ده مورد، بیشترین نوع را داشته است. در تکرار آوایی کاملِ دو صورت زبانی، جناس تام و جناس لفظ بررسی شد، بیشترین بسامد در جناس تام با سی و دو مورد بوده است.

کلیدواژه‌ها

: قاعده‌افزایی؛ توازن آوایی؛ توازن واژگانی؛ برجسته‌سازی؛ شمس‌لنگرودی

مراجع