بررسی تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر بی‌تفاوتی سازمانی با نقش میانجی خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه:کارکنان دانشگاه لرستان)

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 8، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 30، آذر 1397، صفحه 229-264   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

ایرج نیک پی^{* 1}؛ مریم زندکریمی²

¹استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

²کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر بی‌تفاوتی سازمانی با نقش میانجی‌ خلاقیت در میان کارکنان دانشگاه لرستان انجام شد.
روش: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است و جامعۀ آماری پژوهش حاضر را کلیۀ کارکنان دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 1396 به تعداد 575 نفر تشکیل داد. نمونۀ آماری 234 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و به روش طبقه‌ای با حجم متناسب انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های رهبری تحول‌آفرین بس و آوولیو(2000) با آلفای(92/0)، بی‌تفاوتی سازمانی دانایی‌فرد، حسن-زاده و سالاریه (1389) با آلفای(95/0) و خلاقیت تورنس(1974) با آلفای(97/0) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی smartpls2استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که رهبری تحول‌آفرین به صورت مستقیم(446/0-=β) بر بی‌تفاوتی سازمانی تأثیرگذار است. رهبری تحول‌آفرین به صورت مستقیم(426/0=β) بر خلاقیت تأثیرگذار است. خلاقیت به صورت مستقیم(456/0-=β) بر بی‌تفاوتی سازمانی تأثیرگذار است. همچنین تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر بی‌تفاوتی سازمانی به صورت مستقیم(446/0-=β) و غیرمستقیم(194/0-=β) توسط متغیر میانجی، خلاقیت با (64/0- =β)تبیین شد.
نتیجه‌گیری: در این رابطه زمانی‌که خلاقیت به عنوان متغیر میانجی وارد معادله می‌شود، دارای قدرت بیشتری است. به عبارت دیگر، می‌توان گفت که رهبری تحول‌آفرین با نقش میانجی‌ خلاقیت موجب کاهش بی‌تفاوتی سازمانی در میان کارکنان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

بی‌تفاوتی سازمانی؛ رهبری تحول‌آفرین؛ خلاقیت

مراجع

افشاری؛ علی و ارشدی؛ نسرین.(1393). بررسی رابطۀ بین سبک رهبری تحولی، ساختار سازمانی و جو سازمانی با خلاقیت.  فصلنامۀ ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4(3)، 77-94.

تابلی؛ حمید، تیرگر؛ هدایت­اله، مظفری؛ لیلا، مرتضوی؛ لیلا و محرابی­فر؛ فاطمه. (1391). بررسی رابطۀ یبن سبک رهبری تحول آفرین و خلاقیت کارکنان در سازمان­های دولتی شهرستان نی­ریز. فصلنامۀ ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(4)،  2-24.  

پیران؛ محمد، شوقی؛ بهزاد، آقاجانی؛ طهمورث، رضازاده؛ آرش و دهقان نجم­آبادی؛ عامر.(1391). بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر خلاقیت کارکنان در صنایع ریخته­گری. فصلنامۀ ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(1)، 163-182.

پورانجنار؛گل­بهار، جودزاده؛ مهتا و پورانجنار؛ عافیه. (1395). بررسی رابطۀ رهبری تحول­آفرین با خلاقیت و نوآوری و کارآفرینی سازمانی. بررسی­های بازرگانی، 77، 79-93.

حصاری؛ محمدرضا.(1392). نقش مدیران در اصلاح رفتار کارکنان بی­تفاوت سازمان با استفاده از رهیافت تئوری بازی ها. مجلۀ تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، 10(2)، 51-59.

دانایی­فرد؛ حسن، حسن­زاده؛ علی­رضا، و سالاریه؛ نورا. (1389). طراحی سنجۀ اندازه­گیری بی­تفاوتی سازمانی، پژوهش ترکیبی. اندیشۀ مدیریت راهبردی، 4(2)، 79-99. 

دانایی­فرد؛ حسن، و اسلامی؛ آذر(1390). کاربرد استراتژی پژوهشی نظریه­ی داده بنیاد در عمل، ساخت نظریۀ بی­تفاوتی سازمانی. انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ اول.

داورپناه؛ سدهدایت­الله، و هویدا؛ رضا(1396). بررسی رابطۀ بین قابلیت یادگیری سازمانی و بی­تفاوتی سازمانی. فصلنامۀ نوآوری­های مدیریت آموزشی، 1(49)، 21-38.

سیف؛ علی اکبر .(1385) روانشناسیپرورشیروانشناسییادگیریوآموزشی. تهران:  نشر آگاه.

زبردست؛ محمدعلی، نادریان جهرمی؛ مسعود، و حاجی­زاده؛ سجاد (1396). نقش شخصیت در سکوت کارکنان و ایجاد بی تفاوتی سازمانی. مجلۀ مدیریت ورزشی،  9(2)، 287-299.

شائمی­برزکی؛ علی، ابزری؛ مهدی و مؤیدی؛ زهرا (1395). بررسی تأثیر ویژگی­های شغلی بر بی­تفاوتی سازمانی با نقش میانجی تناسب فرد- سازمان، مجلۀ مدیریت فرهنگ سازمانی، 14(3)، 693-719. 

شکرکن؛ حسین، شمسی؛ مرجان، و منتخب­یگانه؛ محمد. (1394). اثر رهبری تحولی بر خلاقیت سازمانی با میانجی­گری اعتماد سازمانی و تعدیل­گری عزت­نفس سازمان­محور. مجلۀ مطالعات روانشناسی صنعتی و سازمانی، 2(1)، 37-56.

صالح­اردستانی؛ عباس و سیدنقوی؛ میرعلی (1395). تیببن رابطۀ فلات­زدگی شغلی با بی­تفاوتی سازمانی و تمایل خروج از خدمت کارکنان. مجلۀ پژوهش­های مدیریت عمومی، 9(31)، 145-160.   

فلاح­حسین­آبادی؛ فریبا، فلاح­حسین­آبادی؛ رقیه و علوی­پور رفسنجانی؛ آزیتا(1396). رابطه بین رهبری تحول­آفرین مدیران و خلاقیت معلمان مدارس کار و دانش شهر قم. سومین همایش ملی پژوهش های نوین در حوزۀ علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران ، 1-9.

کریمی؛ ناهید، مهرافزون؛ داریوش،  و جعفری، علی­رضا(1396).  بررسی تأثیر آموزش مهارت­های زندگی به روش قصه­گویی بر مؤلفه­های خلاقیت دانش­آموزان ابتدایی. فصلنامۀ ابتکار و خلاقیت در علوم­انسانی، 7( 2) 149 – 166.

عاشوری؛ هانیه (1392). تأثیر سبک رهبری خدمتگزار بر بی­تفاوتی سازمانی، برسی اثربخشی پیرو. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.

عباسی؛ همایون، عیدی؛ حسین و رضایی؛ گل­ناز (1394). رابطۀ بین عدالت سازمانی و با بی­تفاوتی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 2 (6)، 57-64.

عبدوی؛ فاطمه، و پاشایی؛ سجاد(1397). تجزیه و تحلیل نقش واسطه­ای بازخورد کار از سرپرست در تأثیر عوامل  محیطی، فردی و سازمانی بر ارتقای خلاقیت کارکنان. فصلنامۀ علمی پژوهشی خلاقیت و ابتکار در علوم انسانی، 8(1)، 57-82.

موسوی­زاهد؛ منصوره سادات، و شاه­طالبی حسین آبادی؛ بدری(1396). رابطۀ بین سبک رهبری تحول­آفرین با بی تفاوتی سازمانی و طفره روی اجتماعی. دومین کنفرانس سالانۀ اقتصاد، مدیریت و حسابداری، 1-16.

موسوی­مشهدی؛ فاطمه­السادات (1393). بررسی رابطۀ بین سبک رهبری و بی­تفاوتی سازمانی در مدارس آموزش و پرورش شهرستان مشهد. پایان­نامه.

میرکمالی؛ سیدمحمد،  شاطری؛ کریم، و یوزباشی؛ علی­رضا (1392). تبیین نقش رهبری تحول­آفرین در گرایش به خلاقیت سازمانی. دو فصلنامۀ نوآوری و ارزش­آفرینی، 1(3)، 22-31.

میرحسینی­زواره؛ سیدمهدی (1374). بی­تفاوتی سازمانی. فصلنامۀ تعاون، 53، 68-71.

­نیکنام صفری کوچی؛ صادق ، محمدی؛ حسن علی(1396).  رابطه بین سبک رهبری تحول­آفرین و خلاقیت با توجه به نقش میانجی تسهیم دانش. فصلنامۀ پژوهش­های جدید در مدیریت و حسابداری،  18، 67- 88.

Abolfazli, A., Yousefi Saidabadi, R., & Fallah, V. (2016). An analytical study on indifference management in educational system of iran: reflection on expert’s opinions. Faculty of Business Economics and Entrepreneurship. International Review, 1(2), 22-37.

Ahmadi, S. A. A., & Rafiee, A. (2015). A Study on Emotional Intelligence Strategies to Reduce Organizational Indifference. International Journal of Management Research and Business Strategy, 4(3), 168-178.

Aga. D. A., Noorderhaven. N & Vallejo. B (2016). Transformational leadership and project success: The mediating role of team-building. International Journal of Project Management, 34, 806–818.

Bass, B. M. (1985). Leadership and Performance beyond Expectations. New York: Free Press.256.

Bass, B. M., & Avolio, B. J. (2000). MLQ — Multifactor Leadership Questionnaire (2nd ed.). Redwood City, CA: Mind Garden Inc.

Burns, J. M. (2012). Leadership (unabridged. p. 538). New York: Open Road Media.

Byrd, D. (2008).The Tripping Point in Leadership: Overcoming Organizational Apathy.Texas, slight Edge Publishing.

Cooper, C., Scandura, T. A., & Schriesheim, C. A. (2005). Looking forward but learning from our past: Potential challenges to developing authentic leadership theory and authentic leaders. The Leadership Quarterly, 16, 475–493.

Danaeefard, H., & Eslami, A. (2010). Discovering Theory of Organizational Indifference: A Grounded Theory Strategy. European Journal of Scientific Research, 40(3), 450-460.

Dipietro, W.R. (2012). Favorable and Unfavorable Conditions for Innovation: Some Cross Country Evidence, Asian Economic and Financial Review, 2(1), 14-19.

Franken, R.E. (2007). Human motivation, USA, Thomson Wadsworth.

Fornell, c., & Larcker, D.F.(1981). Evaluating Structural equation models with unobservable variables and measurement error.Journal of marketing research, 39-50.

Geijsel, f., sleegers, p., Leithwood, k., & Jantzi, D. (2003). Transformational leadership effect on teacher's Commitment and effort toward school reform, Journal of Educational Administration, 41(3), 228 – 256.

Humphreys, J. H. (2005). Contextual implications for transformational and servant leadership; Management Decision; 43 (10), 1410-1431.

Id. (2006), Overcome organizational Indifference: Nonprofit world, 24, 14.

Judeh, M. (2010). Transformational leadership: A study of gender differences in private universities, Proceedings of Annual London Business Research Conference, 12-14.

Keefe¸ L. (2006). Overcome organizational Indifference¸ Nonprofit World¸ 24(2), 14-15.

Kramer, R. (2006), Overcome organizational Indifference: Nonprofit world, 24, 14.

Laub, J. (2014), Difining Servant Leadership: A Recommended Typology for Servant Leadership Studies. Servant Leadership Roundtable, 1-12.

Leander, P, N. (2009). Losing the will: Automatic Reactions to the Indifference Perceived in Others. Unpublished master.s thesis, Duke University.

Millissa, F.Y., Cheung, Chi., & Sum, Wong. (2011). "Transformational leadership, leader support, and Leadership & Organization Development employee creativity" Journal, 32(7), 656 – 672.

Motalebi Nejad, M., & Aligholi, M. (2015). Relationship between Transformational Leadership and Organizational Forgetting and its Impact on Competitiveness of Organizations. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 5(6), 252-257.

Murphy, MG., & Davey, KM. (2007). Ambiguity, ambivalence and indifference in organizational values. Human Resource Management Journal, 12 (1), 17-30.

Mittal, S., & Dhar, R.L. (2015), Transformational leadership and employee creativity: Mediating role of creative self-efficacy and moderating role of knowledge sharing. Management Decision, 53(5), 894-910.

Nasre Esfahani, A., Ghorbani, O., Amiri, Z & Farokhi, M. (2013). Identifying and Ranking the Effective Factors on the Organizational Indifference through Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) (Damavand Municipality as a Case Study), International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(6), 64-77.

Olcum Cetin, M., & Fayda Kinik, S. (2015). An analysis of academic leadership behavior from the perspective of transformational leadership. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 207, 519-527.

Pillai, R., Schriesheim, C. A., & Williams, E. S. (1999). Fairness perceptions and trust as mediators for transformational and transactional leadership: A two-sample study.Journal of Management, 25 (6), 897-933.

Rosintan, S M., Ramlee, A. R., & AriffMd., Ab. M. (2012). Relationship between Transformational Leadership and Employees Job Satisfaction among the Academic Staff. Social and Behavioral Sciences, 65, 885 – 890.

Randy-Cofie, A. (2018). Relationships between Transformational Leadership and Organizational Citizenship Behavior in Ghanaian Organizations. Walden Dissertations and Doctoral Studies, College of Management and Technology.

Suifan1, S., & Al-Janini. (2017). The Relationship between Transformational Leadership and Employees’ Creativity in the Jordanian Banking Sector. International Review of Management and Marketing, 7(2), 284-292.

Shahinpoor, N., & Matt, B. (2007). "The power of one: Dissent and organizational life". Journal Business Ethics, 1, p.37 – 48.

Torrance.E.P. (1974).Norms–technical manual Torrance test of creative thinking .minisota un press.

Teristoun, M., Amato, S., & Esposito, Vinzi, V. (2015), Transformational Leadership, Learning, and Employability: Effects on Performance among Faculty Members. Contributed, 739-742.

Teymournejad, K., & Elghaei, R. (2017). Effect of Transformational Leadership on the Creativity of Employees: An Empirical Investigation. Engineering, Technology & Applied Science Research, 7(1), 11413-1419.

TiHsu, ya. (2016). The Relationships among Transformational Leadership, Employees Learning Abilities, Creativity, and Job Performance. The Journal of Human Resource and Adult Learning, 12(1).

Wang, P., & Rode, J.C. (2010). Transformational leadership and follower creativity: The moderating effects of identification with leader and organizational climate. Human Relations, 63, 1105-1128.

Willemsen, MC., & Keren, G.( 2009). The meaning of indifference in choice behavior: asymmetries in adjustments embodied in matching, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 10(4), 42-59.

Weib, E.E., & Sub, S. (2016), The relationship between transformational leadership and effort-reward imbalance. Leadership and Organization Development Journal, 37(4), 1-23.

Yew, O.F. (2015). The Relationship between Transformational Leadership and Followers’ Work Characteristics and Task Performance. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 5(6), 366-377.