اتحادیه اروپا و بحران سوریه

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 6، دوره 5، شماره 17، آذر 1397، صفحه 99-120   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

سید مرتضی عریضی میبدی^*

گروه مطالعات منطقه ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

در دهه 1950 منطقه اروپا اقدام به همگرایی در قالب جامعه اروپا کرد، در این زمینه دیدگاه‌های مختلفی از سوی صاحب‌نظران مطرح شد، از جمله اندرو موراوچیک با بررسی نقاط ضعف و قوت جامعه اروپایی نظریه «بین­حکومت­گرایی لیبرال» را مطرح کرد. از آنجا که این نظریه نسبت به سایر نظریات، به شکل عملیاتی‌تر، همگرایی را در اتحادیه اروپا به ویژه در زمینه سیاست­ مشترک­ کشاورزی نشان می‌دهد، پژوهش حاضر سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا را در قبال بحران سوریه براساس این نظریه بررسی کرده است. روش پژوهش، کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی- تحلیلی است. فرضیه مقاله این است که به دلیل رفتار متفاوت بازیگران عمده اتحادیه اروپا (انگلستان، آلمان و فرانسه) نسبت به بحران سوریه، سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا چندان برآورده نشده است. نتایج نشان داد، با درنظرگرفتن پیش‌فرض‌هایی مانند شناسایی دول به عنوان بازیگران اصلی همگرایی و عقلانی رفتارکردن آن‌ها، نظریه «بین­حکومت­گرایی لیبرال» برخلاف سایر نظریه‌های مشابه، نگرشی واقع بینانه‌تر در امر همگرایی اروپایی دارد. در این نظریه همگرایی بین دولت‌ها در سه مرحله شناسایی ترجیحات ملی، چانه‌زنی بین دولت‌ها و انتخاب نهادی بررسی شد، که در میان نهادهای همگرا، سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا بعد از پیمان ماستریخت، اهمیت زیادی را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

اتحادیه اروپا؛ بین حکومت‌گرایی لیبرال؛ سوریه؛ سیاست خارجی؛ موراوچیک

مراجع

1.    دهقانی ‌فیروزآبادی، سید جلال (1393). نظریه‌های همگرایی منطقه ای و رژیم‌های بین‌المللی. تهران: نشر مخاطب.
2.    قوام، سید عبدالعلی، و کیانی، داود (1390). اتحادیه اروپا: هویت، امنیت و سیاست. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
3.    مجیدی، محمد‌رضا، و نورعلی‌وند، یاسر (1393). موانع و چالش‌های تحقق سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا. سازمان‌های بین‌المللی، 2(7)، 86-61.
4.    واعظی، محمود، و ایزدی، پیروز (1387). سیاست‌خارجی و امنیتی مشترک اروپا. پژوهش 18. تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
5.    Bache, I., & George, S. (2006). Politics in the European Union. UK: Oxford University Press.
6.    Bagdonas,A. (2012). The CFSP in synergetic theorizing: Explaining the CFSP via a multi-causal and multi-level analytical model. Strategic Comments, 2(5), 55-77.
7.    Council of the EU. (2015). Council conclusions on the EU regional strategy for Syria and Iraq as well as the ISIL/Da'esh threat, Retrieved June 10, 2018 from: http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2015/03/16/council-conclusions-eu-regional-strategy-for-syria-and-iraq-as-well-as-the-isil-daesh-threat/pdf
8.    Council of the EU. (2015). Syria: EU extends sanctions against the regime by one year, Retrieved June 10, 2018 from: http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2018/05/28/syria-eu-extends-sanctions-against-the-regime-by-one-year/pdf
9.    Council of the European Union. (2005). Presidency Conclusions, Brussels European Council, 15-16 December 2005, 1-24. Retrieved June 10, 2018 from: http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ec/89013.pdf
10.    Council of the European Union. (2018). General Secretariat of the Council, Luxembourg European Council, 16 April 2018, 1-11. Retrieved June 10, 2018 from: http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ec/89013.pdf
11.    Delegation of the European Union to Syria. (2009). European-Syrian Cooperation Agreement, Retrieved June 10, 2018 from: http://collections.internetmemory.org/haeu/content/20160313172652/http:/eeas.europa.eu/delegations/syria/eu_syria/political_relations/agreements/index_en.htm.
12.    Dostal, J., & Zorob, A. (2013). Syria and the Mediterranean Partnership. Syria Studies, 1(2), 1-79.
13.    Kim, M. (2014). Integration theory and ASEAN integration. Pacific Focus, 29(3), 374-394.
14.    Koremenos, B., Lipson, C., & Snidal, D. (2001). The rational design of international institutions. International Organization, 55(4), 761-799.
15.    Moravcsik, A. (1993). Preferences and power in the European Community: A Liberal Intergovernmentalist approach. Journal of Common Market Studies, 31(4), 473-524.
16.    Moravcsik, A. (2013). The Choice for Europe. London: Taylor and Francis.
17.    Moravcsik, A., & Schimmelfennig, F. (2009). Liberal intergovernmentalism. In a European integration theory (pp. 67-90). UK: Oxford University Press.
18.    Moravcsik,A , Vachudova, M.A. (2002). Bargaining among unequal’s: Enlargement and the future of European integration. EUSA Review, 15(4), Fall 2002.
19.    Rosamond, B. (2010). Theories of European integration. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
20.    Seeberg, P. (2016). EU Policies in the Mashreq: Between integration and security partnership. Middle East Policy, 23(4), 103-113.
21.    Smith, M. E. (2004). Europe’s foreign and security policy. The Institutionalization of cooperation. Cambridge: Cambridge University Press
22.    Wilga, M. (2006) Poland and the other candidate countries: Influencing the treaty from the sidelines. In Laursen, Finn (Ed.) The Treaty of Nice. Actor Preferences, Bargaining and Institutional Choice, Leiden, Boston, Constitutional Law Library, Brill, Martinus Hijhoff Publishers, 323-48.
23.    Wilga, M. (2008). The CFSP in synergetic theorizing: Explaining the CFSP via a multi-causal and multi-level analytical model. Jean Monnet/Robert Schuman Paper Series, 8(7), 1-22.