بررسی تأثیر چرخۀ عمر بر اجتناب مالیاتی شرکت‌ها

پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار

مقاله 4، دوره 8، شماره 16، آذر 1396، صفحه 53-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

قدرت اله طالب نیا^{* 1}؛ حسین رجب دری²؛ فاطمه دهقان³

¹دانشیار عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران،

²دانشجوی دکتری حسابداری و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

³کارشناس‌ارشد حسابداری، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی حافظ شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر چرخة عمر بر اجتاب مالیاتی شرکت‌ها است. براساس مبانی نظری موجود، شرکت‌ها در مراحل مختلف چرخة عمر خود، دارای برنامه‌ریزی‌های منحصر به فرد و متفاوتی هستند که میزان اجتنابِ مالیاتی نیز از آن مستثنا نیست. این پژوهش کاربردی است و در آن، از شیوة پس‌رویدادی استفاده شده است. بررسی متغیرهای پژوهش نیز با استفاده از اطلاعات صورت‌های مالی انجام شد. دورة زمانی مطالعه، شامل سال‌های 1385 تا 1394 و نمونة برگزیده، متشکل از 95 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای بررسی فرضیه‌های‌ پژوهش از رگرسیون حداقل مربعات معمولی در نرم‌افزار Eviews نسخة 9 و تحلیل واریانس یک طرفه در نرم‌افزار SPSS  نسخة 22 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که بین چرخة عمر و اجتناب مالیاتی شرکت رابطة معناداری وجود دارد. همچنین، بین میزان اجتناب مالیاتی در مراحل مختلف چرخة عمر شرکت‌ها اختلاف معناداری از نظر آماری در سطح 99 درصد وجود دارد که این موضوع در مراحل رشد و افول، بیشتر و در مرحلة بلوغ، کمتر است. نتیجة اصلی پژوهش را می‌توان تأییدِ نظریة منظورحسن⁴ و همکاران(2016) دانست. برمبنای دیدگاه آنان، اجتناب مالیاتی الگویی U شکل در مراحل چرخة عمر شرکت دارد که در مراحل رشد و افول، برجسته‌تر و در دورة بلوغ کمتر رایج است که یافته‌های پژوهش نیز این امر را تأیید می‌کند.
      

کلیدواژه‌ها

اجتناب؛ مالیات؛ چرخة عمر؛ نرخ مؤثر مالیاتی؛ بورس اوراق بهادار

مراجع

بادآور نهندی، ی. و تقی زاده خانقاه و. 1392. «بررسی ارتباط بین کیفیت حسابرسی و کارایی سرمایه‌گذاری»، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره 20، ش 2، ص 42-19.

سادات شجاعی، ز. 1394. تأثیر مدیریت واقعی سود و رقابت در بازار محصول بر خطر سقوط آتی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران (پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران جنوب).

شاهینی، م. 1392. «سقوط بازارهای سهام»، روزنامه دنیای اقتصاد، ش 3123، تاریخ چاپ: 09/11/1392.

فخاری، ح. و عدیلی، م. 1391. «بررسی رابطه بین جریان‌های نقدی آزاد و مدیریت سود از طریق فعالیت‌های واقعی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره 19، ش 70، ص 78-63.

مشکی، م. و غیاثمند، م. 1392. «رابطه بین مدیریت سود بر اساس معیار درآمد و ریسک سقوط آتی قیمت سهام در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، دومین کنفرانس ملی حسابداری، مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری، گرگان، انجمن علمی و حرفه‌ای مدیران و حسابداران گلستان.

مؤمنی، م و فعال قیومی، ع، (1392)، تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS، انتشارات مؤلف.

Black F. & Chules, M. J. 1973. “The Pricing of Options and Corporate Liabilities”, Journal of Political Economy 81(3), 637-54.

Chen, J. Hong, H. Stein, J. 2001. “Forecasting Crashes: Trading Volume, Past Returns, and Conditional Skewness in Stock Prices”, Journal of Financial Economics 61, 345-381.

Cheng, P. Man, P. Yi, C. H. 2013. “The Impact of Product Market Competition on Earnings Quality”, Accounting and Finance 53(1), 137-162.

Cohen, D. & Zarowin, P. 2010. “Accrual-Based and Real Earnings Management Activities around Seasoned Equity Offerings”, Journal of Accounting and Economics 50(1), 2-19.

Duffee, Gregory R. 1995. “Stock Returns and Volatility: A Firm-Level Analysis”, Journal of Financial Economics 37(3), 399-420.

French, K. R. & Roll, R. 1986. “Stock Return Variances: The Arrival of Information and the Reaction of Traders”, Journal of Financial Economics 17(1), 5-26.

Gunny, K. 2010. “The Relation between Earnings Management Using Real Activities Manipulation and Future Performance: Evidence from Meeting Earnings Benchmarks”, Contemporary Accounting Research 27(3), 855-888.

Hong, H. & Stein, J. C. 2003. “Differences of Opinion, Short-Sales Constraints and Market Crashes”, Review of Financial Studies 16(2), 487-525.

Hutton, A. P. Marcus, A. J. Tehranian, H. 2009. “Opaque Financial Reports and the Distribution of Stock Returns”, Journal of Financial Economics 94(1), 67-86.

Kelly, M. 1994. “Correlation Stock Answer”, Risk 7(8), 40-43.

Kim, J.B. Li, Y. Zhang, L. 2011. “Corporate Tax Avoidance and Stock Price Crash Risk: Firm-Level Analysis”, Journal of Financial Economics 100(3), 639-662.

Roychowdhury, S. 2006. “Earnings Management through Real Activities Manipulation”, Journal of Accounting and Economics 42(3), 335-370.