بررسی روند زمانی- مکانی مخاطره گردوغبار در استان کهگیلویه و بویراحمد

جغرافیای طبیعی

مقاله 7، دوره 11، شماره 41، آذر 1397، صفحه 99-122   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

علی مدبرپور¹؛ امیر گندمکار^{* 2}؛ مرتضی خداقلی³

¹دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

²استادیار اقلیم شناسی، مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

³دانشیار اقلیم‌شناسی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

چکیده

گرد و غبار تأثیرات بسزایی در شرایط اقلیمی یک منطقه دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی گردوغبار در استان کهگیلویه و بویراحمد شکل گرفته است. در این راستا کدهای 6، 7، 8، 9، 31، 32 و 35  گردوغبار در ایستگاه های یاسوج، دوگنبدان، سی سخت، دهدشت، لیکک و امامزاده جعفر بررسی شد. ابتدا فراوانی روزانه، ماهانه و سالانه کدها بررسی و تقویم زمانی روزانه آنها تهیه گردید. سپس نقشه های پهنه بندی از مجموع کدها ترسیم و در نهایت روند گردوغبار بررسی گردید. طبق نتایج دوگنبدان با فراوانی2381 بیشترین رخداد گردوغبار را داشته است. همچنین کدهای 6 و 7 از بیشترین رخداد در تمام ایستگاه ها برخوردار بوده اند. بررسی روند گردوغبار نشان داد در یاسوج و دوگنبدان ماه های سرد سال از روند کاهشی گردوغبار برخوردار بوده و ماه های گرم سال فاقد روند بوده اند. در مقیاس سالانه نیز هر دو ایستگاه روند افزایشی را نشان دادند. 

کلیدواژه‌ها

روند؛ کهگیلویه و بویراحمد؛ گردوغبار؛ من- کندال

مراجع

1. بابایی فینی، ام السلمه، طاهر صفرزاد و مصطفی کریمی (1393): تحلیل فضایی- زمانی رخداد گردوغبار در غرب ایران، محیط شناسی، دوره 40، شماره 2، صص 388-375.
2. بروغنی، مهدی، سیما پورهاشمی و محمدعلی اسدی زنگنه و حمیدرضا مرادی (1396): شناسایی مناطق برداشت گرد و غبار در خاورمیانه با استفاده از شاخص های آشکارسازی گردو غبار، مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال ششم، شماره یازدهم، صص 118-101.
3. حسین حمزه، نسیم، ابراهیم فتاحی و مجتبی ذوالجودی و پروین غفاریان و عباس رنجبر (1395): تحلیل همدیدی و دینامیکی پدیده گرد و غبار و شبیه سازی آن در جنوب غرب ایران در تابستان 1384، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال سوم، شماره 1، صص 102-91. 
4. حسین زاده، رضا، (1376): بادهای 120 روزه سیستان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 46.
5. خسروی، محمود، مجید حبیبی نوخندان و رضا اسماعیلی (1378): پهنه بندی اثر خطر سرمازدگی دیررس بر روی باغات، مطالعه موردی شهرستان مه ولات، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 12، صص 145-162.
6. زینالی، بتول، 1395، بررسی روند تغییرات فراوانی روزهای همراه با توفانهای گرد و غباری نیمه غربی ایران، مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال پنجم، شماره هفتم، صص 100-87.
7. زهرایی، اکبر، (1390): مدلسازی روند تغییرات پدیده گرد و غبار شهر زاهدان بر اساس روش های آماری ناپارامتریک طی نیم سده اخیر، دومین همایش ملی مقابله با بیابان زایی و توسعه پایدار تالاب های کویری ایران. اراک.
8. علیزاده، امین، غلامعلی کمالی و فرهاد موسوی و محمد موسوی بایگی (1386): هوا و اقلیم شناسی، چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
9. عزیزی، قاسم، روشنی، محمود، (1387): مطالعه تغییر اقلیم در سواحل جنوبی خزر به روش من-کندال، پژوهش های جغرافیایی، شماره 64، صص28-13.
10. فرج زاده، منوچهر، وحید فیضی و مریم ملاشاهی (1389): مطالعه تغییر اقلیم در شمال غرب ایران به روش من کندال، همایش کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی محیطی، خرم آباد.
11. کارگر، الهام، جواد بداق جمالی و عباس رنجبر سعات آبادی و مظهر معین الدینی و حمید گشتاسب (1395): شبیه سازی و تحلیل عددی طوفان گردوغبار شدید شرق ایران، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال سوم، شماره 4، صص 119-101.
12. گندمکار، امیر، راضیه فنایی و فاطمه دانشور و حسین کاردان و مریم السادات احدی نژاد و نجمه رضایی (1396): بررسی و ارتباط سنجی روند سری های دمایی و روزهای همراه با گردوغبار استان همدان، فصلنامه جغرافیا، سال پانزدهم، شماره 53، صص 293-277.
13. گوهردوست، اعظم، فریده عظیمی (1389): بررسی و تحلیل پدیده گرد و غبار با استفاده از داده های آماری در استان خوزستان، همایش کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی محیطی، خرم آباد.