بررسی خواص فیزیکوشیمیایی روغن حاصل از بذر توتون کشت شده در ایران

فصلنامه بیولوژی کاربردی

مقاله 8، دوره 8، شماره 32، اسفند 1397، صفحه 63-78   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمیدرضا جلیلیان^* ؛ داود بیک نژاد

گروه شیمی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

در سالهای اخیر گونه های گیاهی غیرمعمول و کمتر استفاده شده، به عنوان منابع جدید روغن مورد توجه قرار گرفته اند. بسیاری از آنها حاوی مقادیر قابل توجهی روغن با نسبت بالایی از اسیدهای چرب حایز اهمیت به لحاظ غذایی، پزشکی یا صنعتی هستند. روغن بذر توتون کشت شده در شمال ایران در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. مقدار روغن، خاکستر و رطوبت بذر به همراه ترکیب اسیدهای چرب، عدد اسیدی، عدد یدی، عدد پراکسید، عدد صابونی، عدد پاراآنیزیدین، چگالی، گرانروی، ضریب شکست، پایداری اکسایشی، پروفایلهای گرماسنجی پویشی تفاضلی و تجزیه وزن سنجی گرمایی، طیف های UV-Vis، FT-IR و فلوئورسانس، میزان ترکیبات فنولی و خاصیت آنتی اکسیدانی روغن استخراج شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بذر توتون حاوی مقدار زیادی روغن می باشد (تا حدود 40 درصد). مهمترین اسیدهای چرب موجود در روغن بذر توتون عبارت بودند از: لینولئیک اسید (35/71 درصد)، اولئیک اسید (57/14 درصد) و پالمیتیک اسید (67/8 درصد). روغن بذر توتون با دارا بودن جذب در نواحیUV-B و UV-C، بنابراین میتواند به عنوان محافظ تابش امواج ماورابنفش مورد استفاده قرارگیرد. نتایج آزمونهای وزن سنجی حرارتی و کالریمتری روبشی حاکی از پایداری روغن میباشد. مقدار ترکیبات فنولی بیشتر از روغن های سویا، کتان و ذرت می باشد. همچنین براساس مقدار بدست آمده برای IC50، می توان روغن بذر توتون را در دسته ی روغن های با خصلت آنتی اکسیدانی قابل توجه قرار داد.بنابراین روغن بذر توتون میتواند به عنوان منبع جدیدی از ترکیبات چرب سودمند، در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

استخراج؛ بذر توتون؛ خواص فیزیکوشیمیایی؛ روغن بذر توتون؛ ضایعات کشاورزی

مراجع